Demiryollarında güvenlik ‘Allah’a emanet!

En güvenilir ulaşım şekli olarak kabul edilen demiryollarında ülkemizde son yıllarda peş peşe gelen ölümlü kazaların altından, bilimsel gerçeklere aykırı hareket edilerek getirilen yeni uygulamalar çıkıyor.
Her biri mimari bir güzellik abidesi olan gar binalarının satışa çıkarılmasıyla, şirketlerin kendi vagonlarıyla taşımacılık yapmalarına izin verilmesiyle, gişe hizmetleri ve bakım onarım işlerinin özel şirketler eliyle yapılmasıyla parça parça özelleştirilen demiryolculuğumuzun olmazsa olmazlarından birisi “Furgon” vagonları da tarihe karışmış durumda.
Yine demiryollarında güvenlik ve ulaşım için gerekli olan yol bekçisi, yol çavuşu, gardı fren unvanlarına sahip kadrolar iptal edilerek, bazı unvanlar birleştirilmiş; eskiden 5 kişinin yaptığı işi, bir kişi yapar duruma gelmiş.
FURGONUN İŞLEVİ
Furgon vagolarının önemi ve neden kaldırıldığına ilişkin olarak Birleşik Taşımacılık Sendikası (BTS) İzmir Şube Başkanı Bülent Çuhadar’la görüştük.
Tren kazalarında yaşanan bilimsel bir gerçekliğe değinen Çuhadar, çarpma anında lokomotifin arkasındaki ilk vagonun, arkadaki diğer vagonların da itmesi nedeniyle lokomotifin üzerine yüklendiğine ve ilk hasarın bu vagonun lokomotif tarafında olduğuna dikkat çekti. Buna uygun olarak, demiryollarının kurulduğu günden bu yana yolcu ve personel güvenliğini içeren kurallardan birisinin de, içinde yük de taşınabilen ve normal vagon boyutunda olan furgonların lokomotifin arkasına yerleştirildiği bilgisini veren Çuhadar, “Bu vagonlarda görevli personel de seyahat eder, ancak lokomotif tarafında değil diğer tarafta yer alırlardı. Sonraları demiryollarından bagaj taşımacılığının kaldırılması sonucunda artık trenlere furgon verilmemeye başlandı” diyor.
Demiryollarında kargo taşımacılığına son verilmesi ile o yöne giden trenler olsa bile kendi evraklarını dahi kargoya verdiklerini anlatan Çuhadar, furgonun kaldırılmasından sonra bazı trenlerde yolcu vagonunun içinde “emniyet bölmesi” diye bir bölme oluşturulduğunu, bölgesel ve banliyö trenlerinde ise bu yerlerin hiç ayrılmaz hale geldiğini dile getiriyor.
GÜVENLİK ÖN PLANDA İDİ
Görevli personelin ellerine tutuşturulan “Emniyet bölgesine görevli personelin haricinde girilmesi tehlikeli ve yasaktır” yazılı levhaları özellikle bölgesel trenlerde ilk vagonun lokomotif tarafındaki ilk iki koltuğa asmaya zorlandığını ifade eden Çuhadar, şehirler arası kullanılan trenlerin ilk vagonlarında oluşturulan emniyet bölmeleri eskiden hemen hemen vagonun üçte birini kaplarken, zaman içinde kamu hizmeti veren bir kurumda olaya ticari bakmanın bir sonucu olarak, bölmelerin küçültüldükçe küçültüldüğünü, sonunda iki koltukluk yer haline geldiğini belirtiyor.
Peş peşe gelen tren kazalarında işin görülmeyen tarafında bu önemli detayın bulunduğunu dile getiren Çuhadar, kâr etme mantığı ile olaya yaklaşanların, emniyet için ayrılan bu iki koltuğa da personeli yerleştirme cüretini gösterdiklerini sözlerine ekliyor.
Köklü bir kurum olan demiryollarının iç mevzuatının güvenlik konusunda bir zamanlar sıkı önlemler alan bir özelliğe sahip olduğunu ifade eden Çuhadar, şunları söylüyor: “Son yıllarda iş bilmemezlikle yönetim zaafiyeti ve ticari yaklaşımlar nedeniyle bu güvenlik yok edildi. Kurum yönetimine işin ehli olmayanlar atandı. Bu kazalardaki bu gizli detaylar görülmez ve sorumlulardan hesap sorulmazsa, yeni kazalar kaçınılmaz olacaktır.” (İzmir/EVRENSEL)

---

ÖLÜMLER İLK VAGONDA OLDU

Ülkemizde son yıllarda meydana gelen tren kazalarında ölümlerin ilk vagonda meydana gelmesi, “artık işlevi bitti” denilerek ortadan kaldırılan bölümlerin, aslında tesadüfi olarak oralara konulmadığının göstergesi oldu.
Tavşancıl kazası: 2004 yılında meydana gelen kazada bölgesel tren olan Adapazarı Ekspresi ile Başkent Ekspresi çarpıştı. Tüm ölümler makinist hariç her iki trenin ilk vagonunun lokomotif tarafında gerçekleşti. Başkent ekspresi’nde son yılların uygulaması olan küçültülmüş emniyet bölmesi varken, Adapazarı Ekspresi’nde emniyet bölmesi yoktu. Sadece küçük levha ile ayrılmış iki koltuk bulunuyordu.
Ölümlerin büyük çoğunluğu da Adapazarı ekpresi’nin birinci vagonunun lokomotif taarfındaki bölmede oldu.
Bozüyük kazası: 2009 yılında gerçekleşen Bozüyük kazasında Cumhuriyet Ekspresi, yola izinsiz giren paletli kepçeye çarptı. Lokomotifin hemen hemen yarısı birinci vagonun içine geçti. Beş kişinin öldüğü kazada tüm ölümler 1. vagonun lokomotif tarafında oldu.

---

BTS İzmir Şube Başkanı Bülent Çuhadar

‘Trenlerin ilk vagonlarında oluşturulan emniyet bölmeleri eskiden hemen hemen vagonun üçte birini kaplarken, özelleştirmeler sonucu bölmeler
iki koltukluk yer haline getirildi.’
Emine Uyar