21 Kasım 2009 00:00
Hak ve hürriyetler genelge ile sınırlandırılamaz
Valiliğin çıkarmış olduğu duyuru ile basın açıklaması yapılabilecek yerleri...
Valiliğin çıkarmış olduğu duyuru ile basın açıklaması yapılabilecek yerleri belirlemesi ve bunun dışında kalan yerler için Kabahatler Kanunu uyarınca ceza keseceğini duyurması başlangıçta temel hak ve hürriyetlerin ancak kanunla sınırlanabileceği şeklindeki Anayasa ilkesine aykırıdır. Hak ve hürriyetler genelge ile sınırlandırılamaz.
Zira basın açıklaması yapma, görüş ve düşüncelerini basınla paylaşma düşünce ve ifade hürriyeti olarak nitelendirilebilir ve bu da anayasal bir haktır. Bu hakkın daha aşağı normlarla kısıtlanması doğru değildir ve antidemokratik bir uygulamadır.
Anayasanın 13. maddesi Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve laik cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz şeklindedir.
İlimizde daha önce de basın açıklaması yapma hakkını kullanan sendikacılara, demokratik kitle örgütlerinin temsilcilerine 2911 sayılı yasaya muhalefetten davalar açılmakta idi. Ancak bu davaların büyük bir çoğunluğu beraatla sonuçlanıyordu. Kanımızca Adana Valiliği bu düzenlemesi ile daha kestirme bir yoldan duyarlı kesimlerin önünü kesmeyi, düşüncelerini ifade edebilmelerini engellemeyi hedeflemektedir. Bu şekilde kesilen para cezalarına karşı itiraz yolu açık ise de uygulamada çoğu kez itirazlar sonuçsuz kalmaktadır.
Valiliğin bu düzenlemeyi yaparken dayandığı genelge ise İçişleri Bakanlığının 11.06.2004 tarihinde yayınladığı ve 81 ilin valiliklerine gizli ibaresi ile gönderdiği genelgedir. 2004 yılı ile günümüz karşılaştırıldığında demokrasi anlamında ilerleme var denilmesine ve pek çok yeni düzenleme yapılmasına rağmen Adana Valiliğinin 2004 yılındaki bakışını değiştirmediğini görmekteyiz. Krizin etkilerinin yoğunlaştığı ve insanların daha çok sokağa çıktığı bugünlerde bu uygulamanın gündeme gelmesinin de bilinçli olduğunu düşünüyoruz.
İçişleri Bakanlığı tarafından 81 ilin valiliklerine gönderilen gizli ibareli genelge ile Anayasanın 26. maddesinde güvence altına alınan düşünce ve ifade özgürlüğüne sınırlama getirildi. 11.06.2004 tarih ve 2004-100 sayılı genelgeye göre tüzel kişilikler adına yapılan basın açıklamalarında yönetim kurulu üye sayısının 5 katını aşmayan çoğunlukla yapılması durumunda basın açıklaması kapsamında değerlendirilmesi, bu sayıyı aşan çoğunlukla yapılan açıklamaların ise izin gerektiren miting sayılması gerektiği belirtiliyor.
İçişleri bakanı imzasını taşıyan genelge hukuk çevreleri tarafından Anayasaya aykırı olarak nitelendirildi ve genelgenin uygulanması durumunda Anayasada güvence altına alınan düşünce ve ifade özgürlüğünün engelleneceği vurgulandı.
KESKin Avukatı Murat Altındere, Anayasanın 26. maddesinde tanımlanan düşünce ve ifade özgürlüğü ile basın açıklaması hakkına bu genelgeyle Anayasaya aykırı olarak sayısal kısıtlama getirilmiştir. KESK olarak, bu genelgenin uygulanması durumunda Danıştaya iptal davası açacağız şeklinde açıklama yapmıştı.
TUGAY BEK Avukat
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
