Dubai rüyası kabus oldu

7 yıldızlı Burj El Arab Oteli, dünyanın en yüksek kulesi, dev alışveriş merkezleri ve abartılı yaşam tarzıyla “rüya ülke” görünümündeki Dubai, iflasın kenarına geldi. Dubai Şeyhi El Maktum’un sahibi olduğu Dubai World, 59 milyar dolarlık borcunun 6 ay ertelenmesini istedi. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, bu açıklamayı “Teknik olarak iflas” olarak değerlendirdi.
Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) oluşturan yedi emirlikten biri olan Dubai’nin ağır borç yükünü erteleme talebi, finansal kriz korkularını canlandırdı. Dubai World şirketinin borçlarını ödemeyi erteleyeceği açıklaması, Asya borsaları ve Avrupa borsalarında kayıplara yol açtı.
Dubai’nin hızlı kalkınmasında önemli bir rol edinen ve hükümetin sahip olduğu Dubai World ile bu şirkete bağlı Nakheel şirketi, yeniden yapılanmanın ilk adımı olarak milyarlarca dolarlık borcunun ertelenmesini isteyeceğini açıkladı. Dubai World’ün, ağustos ayı itibariyle 59 milyar dolar borcu bulunuyor ve bu borcun ödemelerinin gelecek yıl mayıs ayına kadar ertelenmesi talebinde bulunuyor. Dubai’nin toplam borcu ise 80 milyar dolar tutarında. Borç erteleme talebi, palmiye ağacı şeklindeki adayı inşa eden Dubai World’ün yan kuruluşu emlak şirketi Nakheel için de geçerli bulunuyor. Nakheel aynı zamanda, “The World” (Dünya) projesinin arkasındaki şirket olarak da biliniyor.
‘PANİK DÜĞMESİNE BASILDI’
Dubai şirketlerinin borç erteleme talebini yorumlayan Westpac Global Markets Group’tan Uzman Robert Rennie, “Bu, kredi krizinin unutulduğu, ancak geçmediğini gösteren önemli bir hatırlatma” dedi. Hong Kong’da Fulbright Securities şirketinin genel müdürü Francis Lun da, “Panik düğmesine yeniden basıldı” diye konuştu. Uzmanlar, yabancı sermaye ve dev inşaat projelerine dayanan gösterişli büyüme modelinin bedelini ödeyen Dubai’nin, BAE’nin en büyük emirliği ve petrolün en fazla üretildiği Abu Dabi’den finansal destek almasını beklediklerini söylediler.
12 MİLYAR DOLAR RİSK ALTINDA
Bankacılık kaynaklarına göre uluslararası bankaların Dubai World şirketinde 12 milyar doları risk altında bulunuyor. Asya Bankacılık Uzmanı Daniel Tabbush, Dubai krizinin bankalar üzerinde “anlamlı etkisi” olabileceğine dikkat çekerek, bu bankalar arasında özellikle HSBC, Standard Chartered ve Singapur’un DBS Group’unu saydı. Dubai World’ün ödemediği 5.5 milyar dolarlık krediye aracılık eden kurumlardan biri olan HSBC’nin hisseleri yüzde 7’den fazla ve Standard Chartered’ın da yüzde 6 geriledi. DBS’nin hisseleri, Singapur’da piyasanın tatil olması nedeniyle işlem görmedi.
Goldman Sachs uzmanlarının ilk tahminlerine göre Ortadoğu’da önemli operasyonlar yürüten HSBC ile Standard Chartered, sırasıyla 611 milyon dolar ve 177 milyon dolar zarar edebilir.
BORSALAR DÜŞTÜ
Dubai’nin borç erteleme talebi, özellikle Asya borsaları olmak üzere ciddi kayıplara da sebebiyet verdi. Asya’da Tokyo Borsası yüzde 3.2, Avustralya Borsası yüzde 2.9, Şanghay Borsası yüzde 2.4, Hong Kong Borsası yüzde 4.8 ve Güney Kore Borsası yüzde 4.7 değer kaybetti. Avrupa’da da Londra, Frankfurt ve Paris’te borsalar yüzde 1’den fazla kayıpla açıldı.
Öte yandan, uluslararası piyasalarda ham petrol fiyatları Dubai’deki gelişmeler nedeniyle 74 doların altına geriledi. ABD ham petrolünün varil fiyatı ocak ayı teslimi 4.17 dolar (yaklaşık yüzde 4.5) değer kaybederek 73.79 dolara indi. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı ocak ayı teslimi de 1.26 dolar gerileyerek, 75.73 dolar oldu. ABD ham petrolünün varil fiyatı bir ara yüzde 6’dan fazla değer kaybederek 72.39 dolara indi. (DIŞ HABERLER)