05 Aralık 2009 00:00

Tarih olan buharlı tren altın değerinde

NİCE kavuşmalara, bayramlaşmalara ve sevinçlere vesile olan buharlı trenler, bir nostaljik görüntü olarak hafızalarda kaldı.

Paylaş

NİCE kavuşmalara, bayramlaşmalara ve sevinçlere vesile olan buharlı trenler, bir nostaljik görüntü olarak hafızalarda kaldı. Buharlı trenler tarihe karışsa da, onları kullanan makinistler altın değerinde.
Türkiye’de belki de bir elin parmağını geçmeyecek kadar buharlı tren ve makinisti bulunuyor. Bunlardan biri de Adana’da görevli Şevki Deveci.
Bu makinistlere buharlıdan sonra dizel, daha sonra da elektrikli trenleri kullanmak nasip olmuş. Onlar, bazen bir filmde yer alarak buharlı trende görev alıyor, bazen de Cumhuriyet trenlerini hareket ettiriyor.
KONYA VE UŞAK’TAN GETİRİLDİ
Adana’da çekilen Hanımın Çiftliği dizisindeki bir sahnede, dönemi anlatan buharlı tren TCDD 6. Bölge Müdürlüğü’nden kiralandı. Yaklaşık 12 bin TL kira bedeli ödeyen yapımcı firmaya Konya’dan buharlı tren için iki ateşçi ve bir makinist geldi. Buharlı tren ve makinisti bir gün boyunca çekimler için Adana’da kaldı. Konya ve Uşak’ta bulunan buharlı trenlerden Konya’daki sadece görüntü amaçlı kullanılırken, Uşak’taki ise 250 tondan fazla yük çekemiyor. Film ve dizilere kiraya verilen bu buharlı trenleri kullanan makinistlere de maaş artı kilometre başı ücret ödeniyor.
‘ÇOCUK OYUNCAĞI’
TCDD 6. Bölge Müdürlüğü’nde görev yapan ve 2 Ocak 2010’da emekli olacak buharlı tren makinisti Şevki Deveci, 45 yıldır demiryollarında görev yapıyor. “Şimdiki trenler çocuk oyuncağı” diyen Deveci, “Nerede o eski günler” diyerek buharlı trenlere attığı kömürleri hatırlıyor. Deveci, 1969 yılında girdiği sınavla TCDD’de işe başlamış. İlk olarak buharlı trende ateşçi olarak görev yapan Deveci, 6 yıl kürek sallamış. Katıldığı kurslar ve girdiği sınavlardan sonra yardımcı makinist olmayı başarmış.
Buharlının zorluğunun insan gücüne dayanmasından kaynaklandığını ifade eden Şevki Deveci, yardımcı makinist olduğunda buharlı trenlerin ortadan kalktığını söyledi.
Daha sonra makinistliğe geçtiğini vurgulayan Deveci, “Makinist olarak 22 yıl çalıştım. Toplam 42 yıl TCDD’de görev yaptım. Şimdiye kadar bir kaza yaşamadım. Belki 5 kez hastalanarak doktora gitmişimdir. Çoğu yıllık iznimi de isteyerek kullanmadım” dedi.
‘EMEK VERMEDEN YOL ALAMIYORDUK’
Dizelle ve elektrikle çalışanların makinistleri hantallaştırdığına inanan Deveci, “Oturduğun yerde hareket etmeden durmak zor oluyor. Buharlıya emek vermeden yol alamıyorduk” diye konuştu.
Buharlı treni kullanmanın her makinistin harcı olmayacağını anlatan Deveci, bunun gerekçelerini de şu şekilde sıraladı: “Buharlıyı tornadan geçirmeden yağlamadan yol alınmazdı. Su, kömür ve ateş can damarı buharlı trenlerin. Su ikmali yapıldıktan sonra kömür ikmali de yapılmazsa kaldıramazsınız koca treni yerinden. O da bitti mi sıra işin en zor kısmına geliyor; ateş dökmeye. Ateşi döktükten sonra yolculuğa çıkardık. Kara duman takip ederdi treni.”
‘ARKADAŞLIK VARDI’
Buharlı trenler döneminde iş arkadaşlarıyla yaşanan dostlukları da özlemle anan Deveci, “Buharlı zamanında arkadaşlık, tutkunluk vardı. 2-3 yıl birlikte çalışırdık. Aile gibi olurduk. Tren tehirlerinde 2 ateşçi bir makinist demlerdik çayı. Soğukla birlikte bardaktan yükselen duman bizi biraz daha bağlardı mesleğimize” dedi.
‘BİZ DE TARİH OLDUK’
Film ve dizilerde de görev aldıklarını anlatan Deveci, “Çok az sayıda makinist kaldığı için buharlılara bizi gönderiyorlar. Ancak televizyonda sadece treni görebiliyoruz. Buharlı tren önemli ama biz de buharlılar kadar tarih olmuş durumdayız” diye konuştu. (Adana/CİHAN)
ÖNCEKİ HABER

Gadir Hum Bayramı kutlanıyor

SONRAKİ HABER

Kural’sızlıkta sınır yok

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...