DUNYAYI YOK ETMENIN BEDELI

Danimarka’nın başkenti Kopenhag’daki iklim zirvesi bugün başlıyor. Ancak 192 ülkeden liderlerin katılacağı zirve öncesinde IMF uzmanları tarafından hazırlanan rapor, zirveden çıkabilecek sonuçlar hakkında ipucu veriyor.
“İklim Politikaları ve Toparlanma” başlıklı IMF raporunda, “sürdürülebilir bir ekonomik toparlanma” ile çevreyi kurtarmaya yönelik “etkin iklim politikalarının” nasıl bir arada yürüyebileceğine dair öneriler sıralanıyor. Bu öneriler arasında en dikkat çekici olan ise “bütçe açığı veren yoksul ülkelerin zengin ülkelere karbon salınım kredisi satarak para kazanmaları”.
‘KİRLETENDEN PARA KAZAN’
IMF uzmanları Benjamin Jones ve Michael Keen imzalı raporda, çevre sorunları yoluna girmiş bir küresel ekonominin, makroekonomik istikrarı teşvik edip yoksulluğu azaltabileceği iddia ediliyor. Uzmanlar, “Daha dirençli bir iklim ortamı, makroekonomik istikrarı teşvik edip yoksulluğu azaltabilir ve temelde karbonu azaltmaya yönelik bir fiyatlama, birçok ülkedeki güçlü mali pozisyon gereksinimine katkıda bulunabilir” diyor. Böylece, çevreyi daha az kirleten yoksul ülkelerin, karbondioksit salınımı fazla olan ülkelere kullanmadıkları karbon kredisini satarak para kazanmaları ve kazandıkları parayla da bütçe açıklarını kapatmaları tavsiye ediliyor. IMF uzmanları, bu yolla derin mali problemlerin çözülemeyeceği, ancak önemli bir katkı sunacağı yönünde uyarıda bulunmayı da ihmal etmiyorlar.
Uzun süreli üretim kaybıyla birlikte yaşanan ciddi bir gerilemenin bile çevre sorunlarını çözmekte sınırlı motivasyona sahip bulunduğu belirtilen raporda, şu ifadeler yer alıyor:
- Daha kuvvetli bir emisyon fiyatlaması, krizin zarar verdiği mali pozisyonların onarımında temel ve verimli bir katkı yapabilir.
- Bu gibi fiyatlamaları başarmak, üreticilerin özellikle de bedelsiz emisyon izinleriyle ödüllendirilmesi gibi aşırı tazminlerine yönelik siyasi baskılara dayanmayı gerektirir.
- Karbon fiyatlaması önemliyken ‘yeşil’ teşvik önlemleri de sürdürülebilir toplam talep ve kısa vadeli istihdam artışında olumlu role sahiptir.
(DIŞ HABERLER)

---

ZİRVEDEN ÖNCE PROTESTOLAR BAŞLADI

BEYAZ Saray yetkilileri, ABD Başkanı Barack Obama’nın da zirveye katılacağını açıklamıştı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Obama’nın karbon gazı üretiminin 2020’ye dek yüzde 17; 2025’e dek yüzde 30, 2050’ye dek de yüzde 83 azaltılmasını önereceği bildirildi. ABD’nin yanı sıra Çin ve Hindistan gibi en fazla karbon salınımına sahip ülkeler de bazı sınırlama önerileri hazırladılar. Bu hedef ve taahhütlerin yerine getirilmesi için kilit tarih 2020. Ancak bazı ülkeler, bunun ötesine geçerek 2050 tarihini gündeme getiriyor.
Avustralya, AB, Japonya ve Yeni Zelanda halihazırda gaz salımlarını 2020 tarihinde azaltacak şekilde hazırlıklar yaptıklarını ilan etmişlerdi.
Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesi’nden önce çevre örgütlerinin protesto gösterileri başladı. Avrupa’nın çeşitli başkentlerinde gösteriler düzenleyen çevreciler, bugün başlayacak zirve öncesinde dünya liderlerinin dikkatini çekmeye çalışıyor.

---

İNGİLTERE
Avrupa’daki en kalabalık protesto gösterisi İngiltere’nin başkenti Londra’da gerçekleşti. 20 binden fazla çevrecinin katıldığı protesto eyleminde, dünya liderlerinden Kopenhag’da düzenlenecek iklim zirvesinden nihai bir anlaşma ile dönmeleri istendi.
ALMANYA
Alman çevre örgütü Klima Allianz’a bağlı çevrecilerin gösteri adresi, başkent Berlin’deki Brandenburg Kapısı oldu. Dev bir akvaryumu yaklaşık 4 bin litre suyla dolduran çevreciler, kendilerini dünya liderlerine benzetecek şekilde giyinerek suya girdiler. Dünya liderlerinin iklim değişikliği konusunda yeterince inisiyatif almadığını söyleyen çevreciler, Almanya Başbakanı Angela Merkel başta olmak üzere bütün devlet başkanlarını sert bir dille eleştirdiler. Gösterilerin ana sloganı şöyleydi: Dünya liderleri konuşuyor ama hiçbir şey yapmıyor. Dolayısıyla da iklim değişikliği konusunda hiçbir ilerleme sağlanamıyor. Fakat sular yükselmeye devam ediyor ve bir gün devlet başkanları da dahil olmak üzere herkes sular altında kalacak.
FRANSA
Fransa’nın başkenti Paris’teki gösteriler, Brüksel’den yola çıkan ve Greenpeace üyesi 450 bilim insanı, çevreci ve gazeteciyi taşıyan “İklim Ekspresi” isimli tren şehrin içinden geçerken yaşandı. Yaklaşık 1500 çevreci, Kopenhag’a doğru ilerleyen çevreci dostlarına başarı dileklerinde bulundu.

---

KARBON TİCARETİ NEDİR

Kopenhag’daki iklim zirvesinde yapılacak toplantıda alınacak muhtemel kararlar, karbon ticareti pazarının büyüklüğünü ve geleceğini de şekillendirecek. Toplantıda, Kyoto Protokolü sonrası yaşama geçirilecek yeni anlaşma ve 120 milyar dolarlık karbon ticaretini belirleyecek yeni kurallar tartışmaya açılacak. Karbon ticareti mekanizması, son yılların ortaya çıkardığı bir kavram. Sistemde “çevreci nitelikte bulunan şirketler” azalttıkları karbon kadar karbon kredisi satmaya hak kazanıyor. Bu karbonu ise çevreye yasal limitlerinin üstünde karbon saldıkları için yasal yükümlülüklerini karşılamak isteyen ya da çevreye duyarlılıkları nedeniyle gönüllü olarak kredi almak isteyen firmalar alıyor.
Karbon ticareti, Kyoto Protokolü’nün devreye soktuğu mekanizmalardan biri olarak ekonomi dünyasında yerini aldı. 2008 sonu itibariyle karbon uyum piyasaları hacminin 120 milyar dolara yaklaştığı belirtiliyor. Bu rakam, 2005 sonunda sadece 10 milyar dolar kadardı.
Karbon uyum piyasaları, Avrupa Birliği Emisyon Ticareti Sistemi altında yürüdüğü için pazar büyüklüğü de net biçimde söylenebiliyor. Gönüllü piyasalarda ise pazarın büyüklüğü konusunda net bir rakam söylemek zor. Ancak 2008 sonunda söz konusu rakamın 700 milyon doları aştığı tahmin ediliyor.