MADEN SAHİBİ İŞÇİ DÜŞMANI MI?

BÜKKÖY Madencilik AŞ’ye ait maden ocağının, işçilere karşı sayısız uygulamaya imza atan Nurullah Ercan’a ait olduğu ortaya çıktı. Ercan’ın, bu şirketin yanı sıra Arafa Madencilik Ltd. Şti., Üçpınar Madencilik Ltd. Şti. ve Kuzey Anadolu Madencilik AŞ şirketleri ile kömür madenciliği alanında yatırımları bulunuyor. Nurullah Ercan, işyerlerinde sendikal örgütlenmeye izin vermeyen ve işçi düşmanı sayısız uygulamaya imza atan bir işveren olarak biliniyor.
Ercan’ın sahip olduğu Bolu Gökçesu’da Bükköy Madencilik ve Üçpınar Madencilik şirketlerinin üretim yaptığı Kayaaltı, Çorak ve Çamlık linyit ocaklarında çalışan 228 işçi ile Kuzey Anadolu Madencilik AŞ’ye ait Tuzlukaya Linyit Ocağı’nda çalışan 88 işçi, DİSK’e bağlı Dev Maden-Sen’e üye olmuşlardı. Türkiye Kömür İşletmeleri’nden kiraladığı sahalarda madencilik yapan Ercan, ocaklarında sendikal örgütlenmeyi engellemeye çalışmış, patronun baskılarına karşı işçiler direnişe geçmişti. 19 Kasım 2000’de ise yine Nurullah Ercan’a ait Kayaaltı Linyit Ocağı’nda meydana gelen iş kazası sonucu 7 işçi can vermişti.

---

Kömür ocakları katliam makinesine dönüştü

TÜRKİYE’de bir kömür madeninin 19 işçiye mezar olmasıyla, kömür madenciliği ve kömür sektörü yeniden tartışmaya açıldı. AKP Hükümeti döneminde, sektörün kazandığı görünüm ve sektördeki sömürü koşullarının artmış olması, kömür madenlerinde giderek artan kazaların birer cinayet olduğunu gözler önüne seriyor.
Kömür üretimi, AKP iktidarı tarafından büyük bir hızla özel sektöre açıldı. Kamu kuruluşlarının elindeki sahaların bir bölümü özel sektöre devredilirken, bir yandan da “kömür arama seferberliği” ile daha önce kullanıma açılmamış rezervler de özel sektöre sunulmaya başlandı. Özellikle 2005 yılı sonrasında verilen ruhsat sayısında bir patlama yaşandı. Elektrik üretimine girmeye iştahlı büyük tekellerin yanı sıra bunlara ya da kamuya kömür satmaları için AKP’ye yakın irili ufaklı bir dizi şirkete de yeni bir alan yaratılmış oldu.
Kamunun elindeki kömür rezervleri, yapılan ihalelerle termik santral yatırımı karşılığında Sabancı, Koç, Ciner, Enka, Ak Enerji, Çalık, Zorlu başta olmak üzere enerji pastasına iştahla dalan gruplara devredilmiş durumda.
‘600 liraya köle düzeni’ manşetiyle çıkan HaberTürk gazetesinin patronu Turgay Ciner, kömür vagonuna ilk atlayanlardan. Ciner’e ait Park Holding bünyesinde bulunan Park Teknik, 5 milyon tonun üzerinde üretim kapasitesi ile özel sektördeki kömür işletmecileri arasında en büyüğü. Ciner’in alandaki en önemli yatırımlarından biri, Ankara Nallıhan’da bulunan Çayırhan Termik Santrali ve bu santrale kömür veren madenler. Ciner, Çayırhan Termik Santrali’ni ve kömür havzalarının 20 yıllık işletme hakkını 2000 yılında satın aldı.
Enerji sektöründe ortağı Verbund ile yüzde 10’luk paya sahip olmayı hedefleyen Sabancı Holding, 2006’dan bu yana 1 milyar dolarlık yatırım yaparak çeşitli kömür yataklarını aldı. Adana Tufanbeyli’de izinleri tamamlanan, yakında temelinin atılması planlanan bir termik santral yatırımı bulunuyor.
Çalık Grubu da kömür işinin büyüklerinden. Çankırı-Orta linyit sahasının işletme hakkını alan grup, burada bir termik santral kuracak. Çalık Grubu ayrıca, Yatağan Turgut kömür sahasında 160 megavat gücünde bir termik santral yapımı planlıyor. Hattat Grubu’na ait Hema Enerjisi de taş kömürü üretimine başladı.
Özel sektör tarafından TTK ve TKİ gibi kamu kuruluşlarındaki standartların çok altında koşullarda, minimum maliyet, maksimum kâr anlayışıyla çalıştırılan ocaklar, katliam makinesi haline gelmiş durumda.