BASIN TURU

Yemen, Arap dünyasının Afganistanıdır. En fakir Arap ülkelerinden biridir. Hükümeti çok zayıf, insanlar silahlı ve ciddi bir isyanla karşı karşıya. Yemen dağları, El Kaide için yaşam alanı durumunda. Artan politik, sosyal ve ekonomik kriz olağan bir şey değil. Fakat, Detroit’de bir uçağa saldırı planı, dünyayı uyandırdı. Bütün gözler Yemen’de bulunan El Kaide’ye çevrildi. Bölgesel eğitim ve silahlandırma çalışmalarında, Nijeryalı öğrenci Ömer Faruk Abdülmutallib sorumlu tutuluyor.
Yemen son iki yılda giderek kararsızlaştı. Suudi Arabistan milyonlarca Yemen işçisini ülke dışı etti, çünkü Yemen, 1990’da Saddam Hüseyin’in Kuveyt işgalini engellemek için yapılan ABD destekli savaşı desteklemedi.
Usame bin Ladin’in bir çok aile ferdi Yemen’den geliyor. Yemen, El Kaide’nin kuruluşunda önemli bir rol oynadı. Irak’ta intihar saldırısı düzenleyen birçok kişi Yemen’den gidiyor. Önümüzdeki günler, Noel saldırısını planlayan kişinin, Yemen’le nasıl bir bağlantıda olduğunu gösterecek. Fakat El Kaide, Yemen’de çok güçlü bir hale gelmiştir çünkü Yemen halkı Irak ve Afganistan işgali nedeniyle ABD karşıtı bir yapıya sahip. Orada El Kaide’nin uzun bir süre önce çalışmalarını başlattığına dair izler var. 2000 yılında Aden limanında ABD gemisinde patlayan bombalar nedeniyle 17 ABD askeri öldü. Yemen hükümeti, başkent Sanaa ve El Kaide arasında konuşulmamış bir ateşkes ilan edildi. Ancak, ABD’nin Irak’ı işgal etmesinin ardından örgüt üzerinde daha güçlü bir liderliğin oluşmasına yol açtı. Bunlar 2006’da takviye edildi, 23 tutuklu, güvenlik görevlinin yardımıyla, Sanaa cezaevinden kaçtı. Tutuklular arasında Nasir al-Wuhayshi, El Kaide lideri Arabian Peninsula (AQAP) üyesi bulunuyordu. Bu andan itibaren turistik yerlerde ve petrol istasyonlarında bombalı saldırılar arttı. Eylül 2008’de, iyi silahlarla kuşatılmış 6 terörist, Sanaa’da bulunan ABD elçiliğin önünde, bir arabayı hava uçurdular, bu saldırıda 16 kişi öldü.
2008 baharında, El Kaide militanlarının Yemen’e gidecekleri açıklandı. Ocak 2009’ Suudi ve Yemen kanatları birleşti. Suudi Arabistan bir liste hazırladı, listede önde gelen 85 militanın isimleri yazılıydı. Bunlardan 26’sı Yemen’de bulunuyor. Bunlar muhtemelen AQAP’nin önde gelen kişileri. Geçen Ağustos ayında Suudi Arabistan Anti-terör Başkanı Muhammed bin Nayef, bombalı saldırı sonucu öldürüldü. Geçen ay Güney Yemen’de AQAP, üç Yemen üst düzey güvenlik görevlisini korumalarıyla birlikte öldürdü. Yemen güvenlik başkanı, Ali Muhammed el-Ansi, 29 El Kaide üyesinin, İngiltere elçiliğine saldırı planladıklarını açıkladı.
Washington, sesice askeri teçhizat, istihbarat ve eğitim için hazırlanıyor, El Kaide gizli baskın operasyonu planlanıyor. ABD İç Güvenlik Bakanı Joseph Lieberman, ABD güçlerinin Yemen’de giderek büyüyen istihbarat kadrosu oluşturduğunu ve özel operasyonlar hedeflediklerini açıkladı. 2009’da Pentagon Yemen’e terörizmle savaş için 67 milyon dolarlık yardım yaptı; bu rakamın 2010’da daha da artması bekleniyor. Lieberman, Sanaa’yı ziyaret ettiğinde, bir ABD Komutanı “Irak savaşı, dünde kaldı. Afganistan savaşı bugünün savaşıdır. Eğer hemen engellemesek, Yemen yarının savaşı olacak” dedi. Yemen hükümeti, El Kaide’ye karşı, ellerinden gelen her şeyi yapmaya hazır. Ancak kendi varlığına yönelik tehdit farklı noktalardan gelmektedir: ilki, İran tarafından desteklendiklerini iddia ettiği Şii direnişçilere karşı yürütülen iç savaş; ikincisi, güneyde Yemen’in 1990’da birleşmesinin ardından yaşanan iç savaşın tetiklenmesi ve son olarak da Yemen’in petrol rezervlerinin sona ermeye yaklaşmasıyla birlikte etkisi artan ekonomik kriz. Bu kötü dönemde El Kaide’ye karşı savaşmak, hükümet üzerinde ekstra bir yük olacak.
Patrick Cockburn, 29 Aralık 2009