Tencere dibin kara...

İsrail’le Türkiye arasındaki “diplomatik krizler”e bir yenisi daha eklendi. Bir yıl önce Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Davos Zirvesi’nde İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres’e “Siz adam öldürmeyi iyi bilirsiniz” demesi üzerine başlayan gerginlikte İsrail’in yanıtı, “Siz de Kürtleri öldürüyorsunuz” olmuştu. Bir süre sonra yumuşamaya başlayan ilişkiler, “Ayrılık” dizisindeki görüntüler üzerine bir kez daha gerilmiş fakat iki ülke de özellikle ticari ve askeri işbirliğinde bir kriz yaşanmadığı yönünde açıklamalar yapmışlardı.
DAVOS’UN YILDÖNÜMÜ
Son kriz ise Davos Zirvesi’nin yıldönümünde yaşandı. Yine bir televizyon dizisi ve Erdoğan’ın konuşmaları üzerinden gerildi ipler. Bu yılki Davos Zirvesi’ne katılıp katılmayacağı yönündeki soruya verdiği cevapta Erdoğan, İsrail’in Gazze’yi önceki gün yeniden bombaladığını hatırlatarak, “Niye bombaladınız, yine füze mi attılar? BM’nin kararlarına uymuyor, ‘Ben istediğimi yaparım’ diyor. İsrail’in tavrına sessiz kalmamız söz konusu değil” demişti. Erdoğan’ın bu sözlerinin ardından İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan “Bize ahlak dersi verecek en son ülke Türkiye’dir” açıklaması geldi. Buna, Kurtlar Vadisi isimli dizide yer alan İsrail karşıtı sahneler de eklenince, İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Danny Ayalon, Türkiye Büyükelçisi Oğuz Çelikkol’u bakanlığa davet etti. Ayalon’un, Türkiye büyükelçisini daha alçak bir kanepeye oturtması ve bunu görüntülemek üzere medyayı davet etmesi ise ortalığı karıştırdı. Yiyecek veya içecek herhangi bir şey ikram etmediği Çelikkol’un medya önünde elini sıkmayı reddeden Ayalon, İbranice olarak da “Bizim altımızda oturduğunu ve burada sadece bir bayrak bulunduğunun görünmesini istiyoruz” dedi.
Ayalon’un bu davranışı, Türkiye’nin yanı sıra İsrail’de de tepki yarattı. Kadima Milletvekili Majalli Whbee, Ayalon’un davranışını kınarken “Ayalon özür dilemeli” dedi. Whbee şöyle konuştu: “Türkiye ile İsrail arasında ciddi bir anlaşmazlık var ve bu, kamuoyu önünde maksatlı ve gereksiz bir biçimde küçük düşürerek değil, saygı ile ele alınmalı. Diplomat Alyon, siyasetçi Aylon’un yaptıklarını telafi etmeli, Türkiye Büyükelçisinden özür dilemeli ve gelecekte Dışişleri Bakan Yardımcısı görevini, partisinin siyasi gündeminden nasıl ayıracağını bilmelidir.”
İsrail ordusu radyosu da, Kudüs’teki yetkilileri kaynak göstererek Ayalon’un davranışının İsrail ile Ankara arasındaki “Stratejik çıkarlara zarar verici” olduğu yorumunu yaptı. Radyoya konuşan İsrail’in eski Ankara Büyükelçisi Alon Aliel ise, “Yeni bir diplomasi türü”nün icat edildiğini ve Lieberman’ın yeni bir “Azarlama yöntemi”ni yarattığını da ifade etti.
İSRAİL ÖZÜR DİLEMEDİ
İsrail Dışişleri Bakanlığı, Çelikkol’a yönelik uygulamalar hakkında açıklama yaptı. Bakanlık, İsrail Dışişleri Bakanı Yardımcısı Danny Ayalon’un Çelikkol’u alçak bir yerde oturtması, görüşme masasında Türkiye bayrağının yer almaması, elçinin kapıda bekletilmesi, elçiye görüşme öncesinde konu hakkında bilgi verilmemesi ve herhangi bir ikramda bulunulmamasının “Bir aşağılama niyeti taşımadığını” bildirdi. Açıklamada İsrail’in, “Türkiye liderliği tarafından bir aşağılamaya cevap olabilecek bir mesaj iletmek istediği” belirtildi.
Ayalon da Çelikkol’a karşı tutumu hakkında “Amacım aşağılamak değildi.” dedi. Ancak özür dilemeyi reddeden Ayalon, “Aşağılamak istemedim, yalnızca mesaj vermek istedim.” diye konuştu. Ayalon, “Özür dilemeyeceğim. Erdoğan’ın söylediklerinden ve dizilerden dolayı özür dilemesi gereken Türkler.” ifadelerini kullandı.
Danny Ayalon İsrail radyosuna dün sabah yaptığı açıklamada, amacının Ehud Barak’ın ziyaretini engellemek olup olmadığı sorusuna ne evet, ne de hayır derken, “Dışişleri Bakanlığı’nın Barak’ın ziyaretine karşı olmadığını” belirtmekle yetindi.

---

LIEBERMAN MI KIŞKIRTIYOR

İsrail basınında, Büyükelçi Çelikkol’a yapılan muamele ile ilgili olarak Lieberman’ın, Türkiye ile ilişkilerin onarılmasından yana olan Savunma Bakanı Ehud Barak’ın, pazar günü başlayacak olan Türkiye ziyaretini baltalamaya yönelik olduğu yorumları da yapılıyor.
Haaretz gazetesi, İsrail “Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman’ın, iki ülke arasındaki gerginliklerin sürmesini sağlamak amacıyla Savunma Bakanı Ehud Barak’ın gelecek hafta Türkiye’yi ziyaret etmesini engellemek istediğini söylediler” diye yazdı. Jerusalem Post ise, İsrail’de bazı diplomatların Barak’ın ziyaretinin mevcut koşullarda gerçekleşmesi konusunda kuşkularını dile getirdiklerini belirtirken Lieberman’ın bir sözcüsünün de, Barak’ın ziyaretinin baltalanmak istendiği iddialarını “yalan” diyerek reddettiğini yazdı. Sözcüsü, Lieberman’ın, “Erdoğan’ın açıklamalarını veya TV dizisini icat etmediği”ni de söyledi.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, ziyaretin gerçekleşeceğini açıklarken, Lieberman’ın ziyaretin gerçekleşmesi için “Ortamı yumuşatmaya çalıştığı” kaydedildi.
Haaretz, İbranice nüshasında Lieberman’ın aslında Türkiye’deki İsrail büyükelçisini ülkeye çağırarak konuyla ilgili bilgi almak istediğini, ancak İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun buna karşı çıktığını belirtti. Gazete, Lieberman’ın Türkiye’ye karşı katı diplomatik adımlar atmak istediğini ifade ederken, Netanyahu’nun Türkiye büyükelçisine sözlü bir kınama ile yetinilmesini istediğini yazdı. Bunun üzerine Lieberman ve Ayalon’un bu sözlü kınamayı sonuna kadar götürmeye karar verdikleri ve büyükelçiyi Knesset’teki odasına çağırdıkları ifade edildi.