Amazon’un koruyucusu gitti

Brezilya’da hidroelektrik baraj inşaatı için yol yapılması uğruna zorla evlerinden çıkarılan insanlara dair bir hikaye.Brezilya’daki hidroelektrik barajı için gereken yol sebebiyle, insanların evlerinden atıldığına dair bir haber aldım. Geçmişte buna benzer bir sürü olay yazmıştım, bilmediğim bir konu değil, fakat ben daha detaylı bir araştırma yapma gereği duydum. “Glenn’i arayacağım ve sorunun ne olduğunu öğreneceğim” dedim.” Glenn olayın aslını bilir.” Çarşamba akşamı not defterime “Glenn’i ara” diye not düştüm.“Glenn” yani Glenn Switkes, dünyadaki nehirleri kurtarmak üzere kurulan ve merkezi Kuzey Kaliforniya’da olan Uluslararası Nehirler örgütünün Latin Amerika dairesinin başkanlığını yapıyordu. Glenn Amerikalı, Sao Paulo’da yaşıyor, benim kaldığım yerden sadece 15 dakikalık bir mesafede oturuyor. Amazon üzerindeki hidroelektrik barajlar konusunda, en iyi uzmanlardan biridir.Glenn’le ilk kez 2008 yılında, Xingu protestosu sırasında karşılaştık. Orada yerliler, Belo Monte adındaki büyük bir hidroelektrik kompleksinin inşa edilmesini protesto etmek için bir araya gelmişti. Glenn bana hidroelektriğin orada yaşayan insanlar üzerindeki etkisini anlattı, yüksek bilgisiyle beni bu konuda aydınlattı.Yıllar içinde, Glenn bana, Amazon barajları konusunda daha çok bilgi verdi (avantajlarını, dezavantajlarını vs.), Brezilya hakkında anlatılmış bir çok öyküden bahsetti. Benim kişisel inancıma ulaşmamı sağladı ve Brezilya’nın daha yakından incelenmesi gerektiğini gösterdi.Brezilya’da bu konuya dikkat çekmeye çalışan ve giderek büyümekte olan bir yoksul, köylü ve yerli hareketi var. Glenn, bu konuda savaş verenlerden biri. Bir çok kavgada önderlik yapan Glenn, zenginlere ve hükümete karşı durdu ve yoksul insanların kavgalarını temsil etti.2008’den itibaren Glenn’le defalarca bir araya geldik, kahve içmemizin yanı sıra, sayısız elektronik posta ile araştırmalarımızı sürdürdük. Ne zaman yerli halkların ihtiyaçları konusunda takılsam, Glenn’ı arardım, onun bana dürüst ve doğru cevap vereceğini bilirdim.Brezilya hükümeti, büyüme planını çerçevesinde, ülkedeki kaynakları değerlendirme konusunda kararlı. Ancak şirketlerin hidroelektrik baraj kurmaları, Amazon’daki değerli kaynakları yok ediyor. Bununla birlikte, orada barınmakta olan insanlara da büyük zarar veriyor.GLENN BİR GAZETECİ: “Brezilya ve baraj inşası” diye Google’a yazarsanız, Brezilya’da planlanan baraj sayısının 70’e çıktığını göreceksiniz. Bu, şok edici bir rakamdır. Bu gerçeği ilk olarak Glenn ortaya çıkardı. Bu gerçek, Brezilya hükümeti tarafından halktan gizlenmiş olan belgelerle ortaya çıkmıştır.GLENN BİR AKTİVİST:Belki de Xingu çatışması onsuz olmayacaktı. Sanatçı Sting, yerlilerin haklarını savunmak için getirildi, bu Glenn’in sayesinde gerçekleşti. GLENN BİR AKADEMİSYEN:Benim ofisimde, Glenn tarafından kaleme alınmış, üç tane Amazon nehri kaynak kitabı var. Bir gazeteci olarak, Glenn beni hep doğru yönlendirmiştir, o güvenilir bir adamdı. Ona hepimiz büyük saygı duyuyoruz. Amazonlar hakkında bir çok kaynağı Glenn’in yaptığı araştırmalar sayesinde elde ettim. Burada bu işi doğru yapan çok az güvenilir insan var. Belki bir elin parmaklar kadar.Ama ne yazık ve ne trajik ki, Glenn gitti.Glenn, aralık ayının ortalarında hastaneye gittiğinde akciğer kanseri olduğunu öğrenmiş. Aralığın 21’inde de vefat etti. Glenn 58 yaşındaydı, karısı Selman ve 7 yaşındaki oğlu Gabriel ile Sao Paulo’da yaşıyordu.Glenn’in öldüğünü dün öğrendim. Onun ölüm haberinden sonra kendime gelemedim. Ve şimdi not defterime baktım “Glenn’ı ara” diye yazmışım. Şoktayım.Glenn’in Brezilya’da ve bütün dünyada birlikte çalıştığı insanlar arasında bir yakınlaşma başladı. Glenn’nin büyük bir tutkuyla sarıldığı Xingu nehri üzerindeki Belo Monte barajıyla mücadele, şu anda büyük bir yara aldı. Çünkü bu projenin onaylanması kritik bir aşamada. Yüz binlerce yerli halk ve eylemciler, Belo Monte baraj projesi için, en güçlü savunucuları olmadan bir araya geldi. Uluslararası Nehirler çalışmalarına devam edecektir, fakat bu güçlükle ortaya getirilmiş çalışmalar bir çırpıda yok edilirse, bu hepimiz için üzücü bir olay haline gelir.Benim gibi sayısız gazeteci, Brezilya’daki insanlara yardım etmek için çabalıyor, fakat bu konuyu en iyi bilen Glenn’di. Ayrıca bir çok gazeteci Glenn’den esinlenerek harekete geçti.Umarım Glenn her nerede bulunuyorsa, gün batımında, barışçıl akan nehrin getirmiş olduğu serin esintiyi ruhunda hissediyordur.Barış içinde uyu, Glenn
Gabriel Elizondo / Çev: Özlem Yatmaz