Ermenistan’la da ‘sil baştan’ mı?

Ermenistan’la 10 Ekim 2009’da imzalanan protokollerle girildiği düşünülen ‘normalleşme’ süreci yeniden gerildi. Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin geçtiğimiz hafta aldığı kararın ardından geçtiğimiz günlerde yayınladığı gerekçeli kararda ‘diplomatik ilişki kurulması’ ve ‘ortak sınırın açılması’ şartlarını gündeme getirmesinin ardından başlayan tartışmalar, ‘Kürt açılımında olduğu gibi hükümet bu seferde Ermeni açılımında mı sil baştan tutumunu benimseyecek?’ sorusunu akıllara getirdi.
Günlerdir süren gerilime ilişkin Başbakan Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Ermenistan’a sert çıkarak, ‘kararın kabul edilemez’ olduğunu söylediler. Ermenistan Dışişleri Bakanı Edward Nalbandyan ise bu açıklamalardan dolayı Ankara’dan izahat isteyeceğini söyledi. Mahkemenin gerekçeli kararı bir çok çevre tarafından ‘ilişkiler samimiyetle normalleştirilmek isteniyorsa bu karar olgunlukla karşılanmalı’ yorumları yapılsa da gelişmelerin nasıl seyredeceği, önümüzdeki günlerde belli olacak.
MAHKEMENİN GEREKÇELİ KARARI
Ermenistan Anayasa Mahkemesi, geçen hafta içinde protokolleri onayladı. Ancak geçtiğimiz günlerde açıkladığı sekiz sayfalık gerekçeli kararda, protokolün şartlarının ancak iki koşulun gerçekleşmesi durumunda geçerli olacağına hükmetti. Karara göre ancak ‘diplomatik ilişkilerin kurulması’ ve ‘ortak sınırın açılması’ durumunda protokoller geçerli olabilecek.
Mahkeme ayrıca, protokollere göre ‘ilişkilerin tarihsel boyutunu’ incelemek üzere kurulması öngörülen protokollerin, kesinlikle 1915’te yaşananları ele almayacağını söyledi. Mahkeme, bu komisyonun, 1915 olaylarının ‘soykırım’ olduğunun uluslararası arenada tanınmasını desteklemek amacıyla kurulacağı yorumunu yaptı. İşte bu yorum, ilişkileri yeniden gerdi.
ERDOĞAN: METİN ÜZERİNDE OPERASYON
Suudi Arabistan’da bulunan Erdoğan, İslam Konferansı Teşkilatı Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu ile ortak basın toplantısı düzenledi. Erdoğan, konuya ilişkin bir soru üzerine, “Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararın gerekçesinde, temel ilke olarak asla kabul edilemeyecek bir yaklaşım tarzı olduğunu” söyledi. Erdoğan, “Biz bu metni hemen parlamentomuza gönderdik, herhangi bir kurumu aracı olarak sokmadık. Cümleler arasında operasyon da yapmadık. Aynen gönderdik ve biz orada samimiyet gösterdik. Ermenistan, metnin üzerinde operasyon yapmaya kalkıştı. Bunun tabii düzeltilmesi lazım, bu düzeltilmedikten sonra süreç zedelenmiş olur” şeklinde konuştu.
DAVUTOĞLU’NDAN ERİVAN’A TELEFON
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da, Ermenistan Dışişleri Bakanı Edward Nalbandyan ile bir telefon görüşmesi yaparak, Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin protokoller hakkında yayımladığı ayrıntılı karar hakkındaki rahatsızlığını iletti. Davutoğlu, Ermenistan hükümetinden duruma açıklık getirmesini beklediklerini kaydetti. Davutoğlu, muhatabına mahkeme kararının kabul edilemez bir biçimde ön koşullar ve kısıtlayıcı yorumlar içerdiğini söyledi. Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili olarak dün de sert bir açıklama yayımlamış ve ‘Protokollerle hedeflenen temel amaç sakatlanıyor’ demişti.
NALBANDYAN İZAH İSTEYECEK
Ankara’nın, Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin protokollere ilişkin gerekçeli kararının ‘kabul edilemez ön koşullar ve kısıtlayıcı hükümler’ içerdiğine ilişkin açıklamasının ardından, Ermenistan Dışişleri Bakanı Edward Nalbandyan, mevkidaşı Ahmet Davutoğlu’ndan “izah” isteyecek. Nalbandyan, Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasını yorumlarken, “Kuşkularımı dile getirmek ve Türk tarafının Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin kararının neresinde ön koşulları gördüğünü ve bunların, protokollerin temel amacıyla nasıl ters düştüğünü açıklığa kavuşturmak için muhatabım Sayın Davutoğlu ile temasa geçmeyi düşünüyorum” dedi. Nalbandyan, “Umuyorum ki bu açıklama ile Türkiye, protokollerin onaylanmasındaki makul olmayan gecikmelerini örtmeye yönelik sürekli girişimlerini haklı çıkartmaya çalışmıyor” ifadelerini kullandı.
(HABER MERKEZİ)

---

BAHÇELİ’YE GÜN DOĞDU

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanan protokollerle ilgili kararına ilişkin “Hükümetin bu vahim durum karşısında acilen yapması gereken, Ermenistan’la imzalanan Protokolleri onay için sevk ettiği TBMM’den geri çekmesi, Protokollerin Türkiye bakımında geçersiz ve hükümsüz olduğunu resmen açıklaması ve Türk milletinden özür dilemesidir” dedi.
En başından beri Ermenistan’la ilişkilerin normalleştirilmesine karşı çıkan Bahçeli yeni tartışma nedeniyle bütün ilişkilerin yeniden askıya alınmasını istedi.
Bahçeli, “Bu durum AKP hükümeti ve Protokollerin altında imzası bulunan Dışişleri Bakanı için utanç verici bir hezimet ve fiyaskodur” dedi. Ermenistan’ın bu tutumuna karşın Dışişleri Bakanlığı’nın 18 Ocak’ta yaptığı “Türkiye’nin Protokollerin hükümlerine bağlılığını muhafaza ettiği” yönündeki açıklamasının, “anlaşılması ve kabul edilmesi mümkün olmayan bir gaflet ve garabet örneği” olduğunu savunan Bahçeli, hükümetin protokolleri TBMM’den geri çekmesini ve protokollerin geçersiz ve hükümsüz olduğunu resmen açıklamasını isteyerek, “Bunu yapmadığı takdirde AKP hükümeti Türkiye’nin onurunu, itibarını, haysiyetini ve milli çıkarlarını bilerek ayaklar altına alan bir Hükümet olarak tarihe geçecektir” dedi.