Kaza ‘geliyorum’ demiş

Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS), Eskişehir Ekspresi trenlerinin 03 Ocak 2010 tarihinde Vezirhan İstasyonu’nda çarpışmasına ilişkin hazırladığı raporda, demiryolu personelinin suçlanması eleştirilerek, “Kazaların geliyorum” dediği ifade edildi.
BTS tarafından hazırlanan rapor, Genel Başkan Yunus Akıl tarafından kamuoyuna duyuruldu. Raporda, hızlı tren yolu alt yapı çalışması sırasında yan tarafa alınan (deplase edilen) konvansiyonel hatta, düşük maliyetli elektrik (katener) hattı döşemek yerine daha yüksek maliyetli dizel tren işletmeciliği seçildiği belirtilerek, “200 metrelik yol kesimine geçici olarak katener (elektrik) hattı yapılsa idi yıllardır süren trafik uygulaması değişmeyecek ve hiçbir tren kazası riski oluşmayacaktı” denildi.
ÜCRET DÜŞÜK, FAZLA ÇALIŞMA ZORUNLU
Treni hazırlayan, tren üzerinde görev yapan ve trafikle ilgilenen personelin görevinin zor ve yorucu olduğu belirtilen raporda, çalışma sürelerinin uzun yıllardır sürekli fazla mesai üzerine planlandığı vurgulandı. Haftalık ve yıllık izin kullanma oranlarının yeterli olmadığı belirtilen raporda, makinistlerin ücret sistemleri de irdelendi. Ortalama ücretlerin 1500-1600 TL olduğu hatırlatılan raporda, trende geçirilen her saat için 4 TL ödenen kilometre tazminatı uygulamasının makinistler tarafından ekonomik sıkıntılar yüzünden tercih edildiği vurgulandı. “Yorgunluk iş kazası riski olarak TCDD’ye geri dönmektedir” denilen raporda, istisnai çalışma (fazla mesai) durumunun TCDD’de asli çalışma haline geldiği belirtildi. Depo müdürlüğünde görevli makinistlerin yüzde 90’ının normal çalışma saatinin yarısı kadar daha fazla çalıştığının tespit edildiği belirtilen raporda, “Günde 12 saat yoğun çalışan ve yorgun olan makinistin, görevinde dikkatsiz ve tedbirsiz olması kaçınılmazdır. Bu durumda kaza geliyor demektir” denildi.
KAZA YAPMAYANA PLAKET VERİLMELİ
Bu koşullarda çalışan makiniste “Kaza yapmadığı aylarda plaket verilmesi gerekir” denilen raporda, TCDD yetkililerinin de, “İnsan hakları ihlali yapmaktan” ve “Yasalara aykırı çalışma süresi içinde personel çalıştırmaktan” yargı önüne çıkarılması gerektiği belirtildi.
Raporda, her iki trende “Emniyet sistemlerinin devreye alınması” işinin makinist inisiyatifinde olması eleştirilerek, “Banliyö trenlerindeki gibi makinistin inisiyatifinde olmayan sistem olsa idi mutlaka açık olmak zorunda olacaktı, aksi halde lokomotif çalışmayacaktı. Böylece çarpma ihtimali sıfır olacaktı” denildi.
“Mevzuatın, gelişen teknoloji ve işletim sistemlerine uygun olarak yenilenmesi ve bu konuda personele deneyimli-eğitimli öğretmenler tarafından eğitim verilmesi gerekmektedir” denilen raporda, personelin uzun mesafeli yolcu taşımacılığında aktarmalı taşımanın yarattığı tehir baskısı yüzünden dikkatsiz ve tedbirsiz davranmaya sevk edildiği vurgulandı.
ÇALIŞMA KOŞULLARI KAZAYI ÇAĞIRIYOR
Tren hızlarının çok sıklıkla değişmemesi gerekirken, bazı hız çizelgelerinin akıcı olmaması da eleştirilerek, “Vekil müdürlerle yürütülen TCDD ne kadar bilimsel yönetilebilir?” sorusu yöneltildi. TCDD’deki çalışma koşullarının iş kazaları açısından kaçınılmaz suç kavramını yarattığı belirtilen raporda, “Bu koşullarda kim çalışırsa çalışsın mutlaka bir gün kaza yapacaktır” denildi.
Raporda, çözüm olarak; yeni personel alınarak fazla çalışmanın önüne geçilmesi, haftalık ve yıllık izinleri kullanmanın zorunlu olması, maaşların kilometre tazminatı ücretine gerek bırakmayacak kadar yükseltilmesi, fren emniyet sistemlerinin otomatik hale getirilmesi, yönetmelik ve mevzuatın yenilenmesi, vekalet görevlendirmelerin sonlandırılması önerileri yer aldı. (Ankara/EVRENSEL)