27 Ocak 2010 00:00
BASIN TURU
Beş yıl önce, Ukraynada bir seçim yapıldı. Batı hükümeti ve sivil toplum kuruluşları, Viktor Yushchenko başkanlığındaki sözde Turuncu Devrime ellerinden gelen desteği verdiler.
Beş yıl önce, Ukraynada bir seçim yapıldı. Batı hükümeti ve sivil toplum kuruluşları, Viktor Yushchenko başkanlığındaki sözde Turuncu Devrime ellerinden gelen desteği verdiler. Fakat Yushchenko yönetimi bir felaket olarak görülüyordu; pazar günü gerçekleşen seçimlerde, Yushchenko beşinci sırada, yüzde 5.4te kaldı. Eski bir Yushchenko taraftarı olayı şöyle özetliyor: Yushchenko bizim isteklerimize kulak asmadı.
Yushchenko, apaçık dış politikaya hizmet vermekteydi ve bu, Ukraynanın bağımsızlığını yıkmak için izin verilmiş bir çöküştü. Ukrayna politikası yolsuzlaştı, acımasız bir iç çatışma başladı. Önde gelen Ukraynalı politikacılar, gölge gibi ortalıkta dolaşıyorlardı. Ukraynanın George Washington, Thomas Jefferson ve John Adamsı, bu görüntüde olan kişilerdi.
Aralık 2004te benzer olaylar gerçekleşmişti. Viktor Yanukovich, mali oligarşi bir araç olduğu için saldırıya uğradı. Washington, Yushchenko ve müttefiklerini destekledi. Dahası, Yushchenko ve Yulia Tymoshenko, birbirileriyle ittifak halindeydi. Yushchenko, Yanukovichden daha çok batı yanlısıydı, sonraları Avrupa Birliği üyeliğini savundu. Yushchenko, NATOya katılma planı için asla siyasi destek alamadı. Kötü olan; Yushchenko yeteneksiz politikasıyla ülkenin basına geçmeyi başardı. Batı meraklısı seçkinler Yushchenkonun başarısını mutlulukla kutlarken, Ukraynanın politikası hızla pembe dizi haline dönüşmekteydi.
Yushchenko ve Tymoshenko, periyodik olarak ayrılıp tekrar bir araya geldiler. Yushchenko, Yanukovichi başbakanlığa kadar yükseltti. Daha sonra Yushchenko, eski dostu Tymoshenkoyu devlete ihanet etmekle suçladı, bir zamanlar çok iyi dostu olan Tymoshenkoyu suçlaması kuşkuyla karşılandı.
Aynı zamanda ekonominin ilerlememesi ve Rusyayla bozulan ilişkisi, Ukraynada huzursuzluklara yol açtı. Yanukovich, parlamentonun en büyük partisiyle muhalefet kurarak, Yushchenkonun partisini çökertmeyi başardı.
Son oylamada Yanukovich yüzde 35 oy alırken, Tymoshenko yüzde 25 aldı. Bu da Turuncu Devrimin öldüğü anlamına geliyor. Tymoshenko, Ukrayna ve Moskova arasındaki ilişkinin korunması kanaatinde, fakat NATO konusunda yorum getirmiyor; çünkü, Ukrayna halkı NATO üyeliğine karşı. Ukraynanın dışında olanlar için bir sonraki başbakanın kim olacağı merak konusu değildi. Özellikle ABD için önemli değil.
Ukrayna sürgünleri, kendi toprakları için uzun mücadeleler verdi. Sovyetler Birliği Soğuk Savaşı kaybetti. Rusya, parçalarını toparlamak için Ukraynayla iyi ilişkiler kurmak çabasında, fakat bu asla olmayacak. ABD, bağımsız Kievle, Moskovaya karşı birliktelik istiyor. Fakat hangi amaçla bunu istemekte?.. Rusyanın, ABDye saldırı planı, paranoyak bir düşüncedir. Rusya, Ukraynayla ya da Ukraynasız, bu savaşı kaybedecektir. Putinin hükümeti uluslararası saygı bekliyor, fakat Putin hükümeti umut verici bir politik anlayış sergilemiyor. Moskova, komşu ülkelere ve ABye saldırmak istiyor, fakat Rus saldırısı sadece düşüncede kalacaktır. Gürcistan, Rus saldırılarına karşı Batıdan yardım bekliyor. Fakat, ABD için Ukrayna üzerinden savaşa gitmek önerisinde bulunmak daha zevkli olur.
Ukraynanın güvenlik garantisini tehlikeye atmak için seçimler maniple ediliyor, fakat bu birçok kez başarısızlıkla sonuçlanmıştır. ABDli yetkililer, yıllardır başka ülkelerde vakit geçirdiler, fakat bir türlü ülkedeki politik sistemi kavrayamadılar. 2004 yılında Ukrayna, henüz bir Amerikan ya da Rus uydusu haline gelmemişti. Yushchenko, en tanınmış Amerikan yanlısı olarak meydana çıktığında, rakibini, kendisinin karşı olduğu bir yöne doğru itmek istemiyordu.
ABD, politikacı satın almakta başarılıdır. Fakat bunun bir garantisi yoktur, kimileri satılığa çıkarmıyor kendisini. Tymoshenko, Amerikan yanlısı takımın bir parçası oldu. Ardından takımdan çıktı ve Rusyayla barıştı. Washington, Ukraynayı, NATOya üye olsun diye zorlamakta. Yanukovichle tekrar iş birliği yaptı. Turuncu Devrim zamanında, politikacılar kendi ülkeleri ve toplumun çıkarları doğrultusunda çaba sarf etmediler, şimdiyse politikacılar AB ve Batı yanlısı. Fakat Tymoshenko, hızlı siyasi davranışıyla Moskovayla barışı sağladı. Yanukovich, Avrupa Birliği katılımını destekledi ve sonrasında Moskovadan uzaklaştı. Washingtonın demokrasiyle ilgili olumlu çabaları olduğunda, sonunda mutlaka bir çıkar söz konusudur. AB ve Rusyanın ilişkisi, Moskovanın güney ülkelerinde, batı politikasını yükseltmeyi hedeflediği içindir. Moskovanın istikrasızlığı, AB tarafından giderek büyütüldü. Washingtonın başka ülkelere karışmasıyla ilgili uzun bir geçmişi vardır. AB, en son Ukrayna hükümetine burnunu soktuğunda, ülkede 5 yıl kaos yaşandı.
Doug Bandow, 22 Ocak 2010