27 Ocak 2010 00:00

BASIN TURU

Beş yıl önce, Ukrayna’da bir seçim yapıldı. Batı hükümeti ve sivil toplum kuruluşları, Viktor Yushchenko başkanlığındaki sözde Turuncu Devrim’e ellerinden gelen desteği verdiler.

Paylaş

Beş yıl önce, Ukrayna’da bir seçim yapıldı. Batı hükümeti ve sivil toplum kuruluşları, Viktor Yushchenko başkanlığındaki sözde Turuncu Devrim’e ellerinden gelen desteği verdiler. Fakat Yushchenko yönetimi bir felaket olarak görülüyordu; pazar günü gerçekleşen seçimlerde, Yushchenko beşinci sırada, yüzde 5.4’te kaldı. Eski bir Yushchenko taraftarı olayı şöyle özetliyor: “Yushchenko bizim isteklerimize kulak asmadı.”
Yushchenko, apaçık dış politikaya hizmet vermekteydi ve bu, Ukrayna’nın bağımsızlığını yıkmak için izin verilmiş bir çöküştü. Ukrayna politikası yolsuzlaştı, acımasız bir iç çatışma başladı. Önde gelen Ukraynalı politikacılar, gölge gibi ortalıkta dolaşıyorlardı. Ukrayna’nın George Washington, Thomas Jefferson ve John Adams’ı, bu görüntüde olan kişilerdi.
Aralık 2004’te benzer olaylar gerçekleşmişti. Viktor Yanukovich, mali oligarşi bir araç olduğu için saldırıya uğradı. Washington, Yushchenko ve müttefiklerini destekledi. Dahası, Yushchenko ve Yulia Tymoshenko, birbirileriyle ittifak halindeydi. Yushchenko, Yanukovich’den daha çok batı yanlısıydı, sonraları Avrupa Birliği üyeliğini savundu. Yushchenko, NATO’ya katılma planı için asla siyasi destek alamadı. Kötü olan; Yushchenko yeteneksiz politikasıyla ülkenin basına geçmeyi başardı. Batı meraklısı seçkinler Yushchenko’nun başarısını mutlulukla kutlarken, Ukrayna’nın politikası hızla pembe dizi haline dönüşmekteydi.
Yushchenko ve Tymoshenko, periyodik olarak ayrılıp tekrar bir araya geldiler. Yushchenko, Yanukovich’i başbakanlığa kadar yükseltti. Daha sonra Yushchenko, eski dostu Tymoshenko’yu devlete ihanet etmekle suçladı, bir zamanlar çok iyi dostu olan Tymoshenko’yu suçlaması kuşkuyla karşılandı.
Aynı zamanda ekonominin ilerlememesi ve Rusya’yla bozulan ilişkisi, Ukrayna’da huzursuzluklara yol açtı. Yanukovich, parlamentonun en büyük partisiyle muhalefet kurarak, Yushchenko’nun partisini çökertmeyi başardı.
Son oylamada Yanukovich yüzde 35 oy alırken, Tymoshenko yüzde 25 aldı. Bu da Turuncu Devrim’in öldüğü anlamına geliyor. Tymoshenko, Ukrayna ve Moskova arasındaki ilişkinin korunması kanaatinde, fakat NATO konusunda yorum getirmiyor; çünkü, Ukrayna halkı NATO üyeliğine karşı. Ukrayna’nın dışında olanlar için bir sonraki başbakanın kim olacağı merak konusu değildi. Özellikle ABD için önemli değil.
Ukrayna sürgünleri, kendi toprakları için uzun mücadeleler verdi. Sovyetler Birliği Soğuk Savaş’ı kaybetti. Rusya, parçalarını toparlamak için Ukrayna’yla iyi ilişkiler kurmak çabasında, fakat bu asla olmayacak. ABD, bağımsız Kiev’le, Moskova’ya karşı birliktelik istiyor. Fakat hangi amaçla bunu istemekte?.. Rusya’nın, ABD’ye saldırı planı, paranoyak bir düşüncedir. Rusya, Ukrayna’yla ya da Ukrayna’sız, bu savaşı kaybedecektir. Putin’in hükümeti uluslararası saygı bekliyor, fakat Putin hükümeti umut verici bir politik anlayış sergilemiyor. Moskova, komşu ülkelere ve AB’ye saldırmak istiyor, fakat Rus saldırısı sadece düşüncede kalacaktır. Gürcistan, Rus saldırılarına karşı Batı’dan yardım bekliyor. Fakat, ABD için Ukrayna üzerinden savaşa gitmek önerisinde bulunmak daha zevkli olur.
Ukrayna’nın güvenlik garantisini tehlikeye atmak için seçimler maniple ediliyor, fakat bu birçok kez başarısızlıkla sonuçlanmıştır. ABD’li yetkililer, yıllardır başka ülkelerde vakit geçirdiler, fakat bir türlü ülkedeki politik sistemi kavrayamadılar. 2004 yılında Ukrayna, henüz bir Amerikan ya da Rus uydusu haline gelmemişti. Yushchenko, en tanınmış Amerikan yanlısı olarak meydana çıktığında, rakibini, kendisinin karşı olduğu bir yöne doğru itmek istemiyordu.
ABD, politikacı satın almakta başarılıdır. Fakat bunun bir garantisi yoktur, kimileri satılığa çıkarmıyor kendisini. Tymoshenko, Amerikan yanlısı takımın bir parçası oldu. Ardından takımdan çıktı ve Rusya’yla barıştı. Washington, Ukrayna’yı, NATO’ya üye olsun diye zorlamakta. Yanukovich’le tekrar iş birliği yaptı. Turuncu Devrim zamanında, politikacılar kendi ülkeleri ve toplumun çıkarları doğrultusunda çaba sarf etmediler, şimdiyse politikacılar AB ve Batı yanlısı. Fakat Tymoshenko, hızlı siyasi davranışıyla Moskova’yla barışı sağladı. Yanukovich, Avrupa Birliği katılımını destekledi ve sonrasında Moskova’dan uzaklaştı. Washington’ın demokrasiyle ilgili “olumlu” çabaları olduğunda, sonunda mutlaka bir çıkar söz konusudur. AB ve Rusya’nın ilişkisi, Moskova’nın güney ülkelerinde, batı politikasını yükseltmeyi hedeflediği içindir. Moskova’nın istikrasızlığı, AB tarafından giderek büyütüldü. Washington’ın başka ülkelere karışmasıyla ilgili uzun bir geçmişi vardır. AB, en son Ukrayna hükümetine burnunu soktuğunda, ülkede 5 yıl kaos yaşandı.
Doug Bandow, 22 Ocak 2010
ÖNCEKİ HABER

Pala’nın gözlerinden akan yaşlar

SONRAKİ HABER

Yıldızlar Haiti için oynadı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...