30 Ocak 2010 00:00
Gönülleri çeldi ve gitti
Amerikan edebiyatının en özgün yazarlarından J.D.Salinger, 91 yaşında hayatını kaybetti.
Amerikan edebiyatının en özgün yazarlarından J.D.Salinger, 91 yaşında hayatını kaybetti. Yıllardır inzivaya çekilen ve röportaj bile vermeyen yazar, Türkçeye iki ayrı çeviride Gönülçelen ve Çavdar Tarlasında Çocuklar adlarıyla çevrilen Catcher in the Rye romanıyla tanınıyordu.
Salingerin temsilcisi Phyllis Westberg, Amerikalı yazarın, önceki gün New Hampshiredaki evinde 91 yaşında hayata veda ettiğini açıkladı. Sistem karşıtı bir yazar olan ve bir star gibi muamele görmeyi reddettiği için medyadan uzaklaşan yazar, bu arada okurlarını da kendisinden mahrum bırakmıştı. Yapılan bir biyografi çalışmasına açtığı dava sırasında, yayımlamadığı en az iki romanı ve birçok hikayesi olduğu ortaya çıkmıştı. Şimdi bunların ve varsa başka el yazmalarının yayınlanıp yayınlanmayacağı merak konusu.
OKULU VE SAVAŞI GÖRDÜ
Jerome David Salinger, 1919daYahudi bir baba ve İrlandalı Katolik bir annenin çocuğu olarak New Yorkta dünyaya geldi. Kariyerine New Yorktaki dergilere kısa hikayeler yazarak başladı. Özellikle A Perfect Day for Bananafish, kariyerinin başlangıcında önemli yer tutar. Daha sonra Gönülçelen/Çavdar Tarlasında Çocuklarda da yer alacak iki serüven (Im Crazy ve Slight Rebellion Off Madison) daha yayımladı. Gönülçelen/Çavdar Tarlasında Çocuklarda Pencey Prep adını alacak olan Valley Forge Military Academyde okudu. Daha sonra Ursinus Fakültesinde bir dönem okudu, hocaları tarafından okul tarihinin en başarısız öğrencilerinden biri olarak görüldü.
İkinci Dünya Savaşı sırasında havacılık eğitmeni olarak orduda bulundu. Daha sonra görev aldığı U.S. 4. Piyade Tümeninde savaşın vahşi yüzünü, içinde yer alarak gördü. Hemingway ile tanıştı, savaş bitip geri döndüğünde psikolojik olarak çökmüştü. Hemingwaye savaşta yaşadıklarına bağlı olarak hastanede kaldığını yazdı.
HOLDEN GİBİ GELMEDİ
Başyapıtı Gönülçelen/Çavdar Tarlasında Çocuklar (The Catcher in the Rye) 1951 yılında basıldı. Eser, başta epey eleştirildi ama önce okurların sonra eleştirmenlerin kalbini kazandı. Kitap, asi ve muhakeme yeteneği genelden farklı gelişmiş bir çocuğun, Holden Caulfieldın ağzından yazılmıştır. Olay örgüsü sadedir. Bazı ülkelerde kullandığı argo dil yüzünden yasaklanmıştır. Yazar tarafından hiçbir zaman doğrulanmamasına rağmen, kitaptaki bazı olayların ve Holdenın insanlara bakış açısının, Salingera ve yaşadıklarına benzediği, Holdenın aslında Salingerın kendisi olduğu söylenir.
Salinger, daha sonra ise Franny ve Zooey (1961), Dokuz Öykü (1953), Yükseltin Tavan Kirişini Ustalar (1963) ve Seymour: An Introduction (1959) adlı kitapları yayımladı.
TEPKİSİNİ GİDEREK GÖSTERDİ
Gönülçelen/Çavdar Tarlasında Çocuklarla ünlü olan Salinger, toplumun ilgisinden kaçmaya başladı. New Yorktan taşınarak New Hampshirea yerleşti. Kaçtıkça daha çok ilgi görmeye başlayan Salinger, fotoğraf çektirmemeye, röportaj vermemeye çalıştı.
Salinger, sonunda kendisine gösterilen ilgiye, herkesten kaçarak, sosyal hayattan uzaklaşıp inzivaya çekilerek cevap verdi. 1965ten bu yana herhangi bir şey yayımlamayan, meraklı gözlerden giderek kaçan yazar, kendisi hakkındaki yayınları hukuki yollarla engellemeye çalıştı.
Ortak anılarını kamuoyu ile paylaştığı için eski sevgilisi Joyce Maynard ile öz kızı Margaret Salingerı hayatından çıkardı.
Kitaplarında yer alan bir sözüyle, Olgunlaşmamış insanın özelliği, bir dava uğruna soylu bir biçimde ölmek istemesidir... Olgun insanın özelliği ise bir dava uğruna gösterişsiz biçimde yaşamak istemesidir diyen Salinger, tepkisini de inzivaya çekilerek gösterdi...
(KÜLTÜR SERVİSİ)