15 Şubat 2010 00:00
Unutuyorsak, hepimiz suçluyuz
YAZAR Fethiye Çetin, Türkiye toplumunda geçmişten gelen bir unutma ya da hatırlamak istememe kültürü olduğunu belirterek...
YAZAR Fethiye Çetin, Türkiye toplumunda geçmişten gelen bir unutma ya da hatırlamak istememe kültürü olduğunu belirterek, sadece toplumsal hafızayı unutturan egemenlerin değil, unutan toplumunda herkesin suçlu olduğunu söyledi.
Diyarbakır Sanat Merkezi, Kimlik, Aidiyet ve Öteki temasıyla düzenlediği etkinlikler kapsamında Toplumsal Hafıza Hepimizin Hafızası konulu bir söyleşi düzenledi. Diyarbakır Sanat Merkezinde yapılan söyleşiye, Yazar Fethiye Çetin ve Sema Kaygusuz konuşmacı olarak katıldı. Toplumların geçmişlerini unutmak üzerinden kurduklarını belirten Yazar Fethiye Çetin, geçmişten gelen bir unutma kültürü ya da hatırlamama yasağı olduğunu kaydetti. Suçluların sadece toplumsal hafızayı etkileyen egemenler olmadığına dikkat çeken Çetin, Toplum olarak hepimiz suçluyuz. Bu suskunlukta hepimizin payı var. Biz de hatırlamak istemiyoruz dedi.
UNUTTURULANLAR AÇIĞA ÇIKSIN
Yazdığı Anneannem ve Torunlar adlı kitaplarına değinen Çetin, Ermeni ve Hristiyan iken Türk ve Müslüman olmuş anneannesi gibi kaç kadın olduğunu merak ettiğini ifade etti. Çetin, şunları söyledi: Bu kadınlar suskunluk katmanları arasında yalnız kalan kadınlardır. Anneannem kitabı, aynı zamanda kurgulanmış bir kitap, bir tarih yorumudur. Toplumsal hafızaya unutturulan anıların açığa çıkarılması gerekir. Bunun için de edebiyat, dil ve medyanın ciddi etkisi vardır. Toplumsal hafızada Hrant Dink suikastı, Kürt sorunu, darbeler gibi bazı olaylar önemlidir. Bunların hepsinin tartışılması gerekir.
HİKAYENİN ÖTESİNE BAKMAK
Türkiyenin hafızasını, en travmatik anında geçmişinin en hassas noktalarını hatırlatan Alzheimer hastalığına benzeten Yazar Sema Kaygusuz ise anımsamanın sivil iradeye, bir zemine ve ideolojiye oturtulması gerektiğini belirtti. Bunun olmaması durumunda anıların sadece bir hikayeye benzeyeceğine işaret eden Kaygusuz, hikayenin ötesine bakmak gerektiğini belirtti. Kaygusuz, Bugün anımsama zamanıdır. Dersimde ailelerinden alınıp askerlere verilen kızları arayalım. Evlerinden alınarak Türkleştirilen Ermeni kızlarını arayalım. Harekete geçince bir elektrik akımı gibi görebiliriz hikayeleri diye konuştu.
Kaygusuz, suçluluk duygusunun sağlıklı bir duygu olduğunu dile getirerek, mezarların yeniden açılmasını suçluluk duygusunun dayanılmaz ağırlığına bağladı. Suçluluk duygusu gaddarlıkla baş etmekten daha zor olduğu için bu duygunun toplum hafızasının yerine gelmesine olanak sağladığını ifade eden Kaygusuz, tabuların gücünden kaynaklı toplumun bir Dersim tartışması yürütmeye daha hazır olmadığını söyledi.
(DİYARBAKIR)