Alış veriş merkezi sultası

İstanbul Büyükşehir Belediyesi haritalarında ikinci derece ticaret merkezi olarak seçilen Pendik’te, son bir yılda hızla faaliyete geçen alışveriş merkezleri, Pendik esnafını zor durumda bırakıyor. Yaklaşık 80 bin nüfusu olan Kavakpınar Mahallesi, Pendik’in en büyük mahallesi durumunda. Kavakpınar’da yapılan Alış Veriş Merkezleri (AVM) faaliyete geçirilmeden önce başta belediye olmak üzere reklam panolarında devasa ilanlarla bir cazibe merkezi olarak sunuldu. AVM’lerin işçi istihdam edeceği propaganda edildi. Son bir yılda Kavakpınar’a 200 metre uzaklıkta yan yana açılan alışveriş merkezlerinin Kavakpınar esnafını nasıl etkilediğini, mahalle muhtarı, mahallede oturan meclis üyesi ve esnaflarla konuştuk.
‘HALKLA BİRLİKTE ÇÖZÜM YOLU ARAYACAĞIZ’
“AVM’ler neredeyse rant alanına dönüşmüştür” diyen Mahalle Muhtarı Azem Yılmaz, Kavakpınar’da yaklaşık 80 bin insanın yaşadığını, bunların 3 bin 500’ünün de küçük esnaf olduğunu belirtti. Kavakpınar’ın, işsizlik oranının en yüksek olduğu mahallelerden biri olduğunu dile getiren Yılmaz, “Faaliyete geçen AVM’lerde işçi istihdamı yapılacağı söylenmişti ama ne yazık ki Kavakpınar’dan AVM’lerde çalışan yok denecek kadar azdır” diye konuştu.
Ulaşımda mahalleye giriş sorunu varken AVM’lerle birlikte bu sorunun daha da çoğaldığına dikkat çeken Yılmaz, “Önceleri 5 dakikada mahalleye giriş yapabilirken AVM’lerin faaliyete geçmesiyle trafik sorunu ciddi bir sorun oldu. Bazen mahalleye 45 dakikada ancak giriş yapılabiliyor” diyerek, mahallenin en temel sorununa değindi. Yıllardır uğraşmalarına, birçok başvuru yapmalarına rağmen mahallenin imar sorununun bir türlü çözülmediğini belirten Yılmaz, AVM’ler için yol ve benzeri çalışmalar yapıldığını, ruhsat sorunlarının çözüldüğünü söyledi. Muhtarlık olarak mahallenin sorunlarının çözümü için tüm yetkili kurumlara yazılı ve sözlü olarak sorunları ilettiklerinin altını çizen Yılmaz, “Bürokratik temellerle çözülmesini zorluyoruz artık, bu yollarla çözülmezse halkla birlikte yeni çözüm yolları arayacağız” şeklinde konuştu.
‘KAVAKPINAR AVM CENNETİ YAPILMAK İSTENİYOR’
AVM’lerle ilgili yaşanan sorunları belediye meclis toplantılarında çeşitli önergeler vererek gündeme getirdiklerini belirten CHP Pendik Belediye Meclis Üyesi Salim Kırıcı, bu önergelere henüz bir cevap alamadıklarını söyledi. Kavakpınar esnafının AVM’lerden çok şikayetçi olduğunun altını çizen Kırıcı, Kaynarca bölgesinin adeta AVM’ler için bir cennet yapılmak istendiğine dikkat çekti. “AVM’ler ve krizle birlikte esnaflar ciddi sorunlar yaşıyor, bir dükkan bir yıl içinde 3 kez el değiştiriyor. Biri batıyor bir diğeri başka bir umutla alıyor ama aynı sorunu o da yaşıyor” diyen Kırıcı, AVM’lerle ilgili yasal bir mevzuat olmadığı için en büyük zararı küçük esnafın gördüğünü belirtti.
Başbakan’ın ‘Bakkal devri bitmiştir’ demesiyle esnafa bakış açısını ortaya koyduğunu vurgulayan Kırıcı, “Bir AVM müdürü, AVM’lerin hızlı bir şekilde faaliyete başlaması için belediyenin yaptığı çalışmalardan dolayı gazetelere teşekkür ilanları veriyor. Buradan anlaşılıyor ki belediye yönetimi, AVM’lere gösterdiği hızlı ilgiyi biraz da vatandaşın ve küçük esnafın sorunlarına gösterse vatandaşın sorunu çözülecektir” diyerek, imar ve ulaşım sorunundaki çözümsüzlüğe dikkat çekti. Mahalle esnafının AVM’lerle rekabet etme gücü olmadığını söyleyen Kırıcı, AVM’ler devlet eliyle cazibe merkezleri haline getirildiği için küçük esnafın kendisini koruyamadığını dile getirdi. “AVM’leri küçük esnafın burnunun dibine koyarsan ve gerekli düzenlemeler yapılmamışsa, esnaf sıkıntıya girer” diyen Kırıcı, mart ayında yapılacak belediye meclis toplantısında gerek imar, gerek ulaşım, gerekse esnafın sorunlarını yeniden gündeme getireceklerini de belirtti.
‘AVM’LERE KARŞI NE KADAR DAYANABİLİRİZ BİLMİYORUM’
“Eskiden insanlar ayakkabıyı zevk için alırlardı ama şimdi ayağındaki ayakkabı parçalanmış olmasına rağmen alamıyor” diyen ayakkabı satıcısı Selim, AVM’lerin 200 metre aşağıda olmasının zararını çektiğini dile getirdi. AVM’lerle rekabet edecek gücü olmamasına rağmen çeşitli kampanyalar yaparak ayakta durmaya çalıştığını belirten Selim, “Günde ortalama 25-30 kişi dükkana geliyor, fakat bunlardan 4 kişi ancak alışveriş yapabilir bir durumda. Çoğu da kredi kartına 5-6 taksit yaptırarak alışveriş yapabiliyor. Kriz ve AVM’lerle birlikte ne kadar dayanacağımızı bilmiyoruz, önümüzü göremediğimiz için yaptığımız işten de umudumuz yok” dedi.
İnsanların, sosyal aktivitelerde bulunabilecekleri alanlar olmadığından AVM’lere gitmeyi tercih ettiğini söyleyen market işletmecisi Meryem Güler, “Bizler küçük esnaf olduğumuz için kampanyalar yapamıyoruz, zar zor ayakta durmaya çalışıyoruz. AVM’lerin yerleşim alanına bu kadar yakın olması bizleri etkiliyor” dedi.
‘BELEDİYELERLE AVM’LER ARASINDA NE TÜR BİR İLİŞKİ VAR?
Tuzla tersanelerinden işten atıldıktan sonra borç harç kuruyemiş dükkanı açtığını söyleyen Barış Işık, “AVM’ler açılmadan önce mahalleden işçi alınacağı söylenmişti ama neredeyse tek bir kişi bile buralarda çalışmıyor, AVM’lere iş başvurusu yapmak için belediyenin beyaz masa servisinden form alınacağı söyleniyor. Belediye ile AVM’ler arasındaki bu ilişkiyi anlamış değilim. Tek bir şey aklıma geliyor, buralarda da yandaşçılık yapılıyor” diye konuştu.
Kira ve stopajını ancak denkleştirerek ödeyebildiğini söyleyen Işık, “Zaten borç harç burayı açtım, hâlâ borç ödüyorum, yani esnaf olmamıza rağmen henüz açız” dedi. Mahalledeki işsizliğe dikkat çeken Işık, “Vatandaş işsiz. Parası yok. Olmayınca alışveriş de yapamıyor. Haliyle bizim gibi küçük esnaf da mahalle halkının alışverişiyle ayakta durmaya çalışıyor. AVM’lerden küçük esnaflar olarak hepimiz olumsuz etkileniyoruz” dedi.
Başbakan’ın ‘Bakkal devri bitmiştir’ dediğini hatırlatan Işık, “Başbakan doğru söylüyor. Küçük esnafı bitiriyor çünkü. Küçük esnaf ona rant sağlamadığı için Başbakan esnafı kendi karşısında görüyor. Başbakan, zengini daha zengin etmek için çalışıyor. Başbakan, sermayenin tarafındadır, onların başbakanıdır” dedi.
(İstanbul/EVRENSEL)
Özgür Akgül/Neşe Aksoy