01 Mart 2010 00:00

YEDİ İKLİM DÖRT BUCAK

Uluslararası sorunlarda Ortadoğu’nun bir düğüm noktası olduğu ve bu özelliğini koruduğu biliniyor.

Paylaş

Uluslararası sorunlarda Ortadoğu’nun bir düğüm noktası olduğu ve bu özelliğini koruduğu biliniyor. Bu düğüm noktası, birçok ipliğin birbirine dolaştığı karmaşık ve çok bağıntılıdır.
Şu anda emperyalist ülkelerin, İran ve Pakistan başta olmak üzere bölgedeki bütün ülkelerle karşılıklı ve çok yönlü ilişkileri sürmekte ve gelişen her yeni durumda bu bağlantılar da değişmektedir.
Türkiye ile İsrail ilişkilerinde görülen gergin ve soğuk havanın, bölgedeki yerleşik ilişkiler üzerinde hangi sonuçlara yol açacağı henüz çok açık değilse de, İsrail’in, Türkiye’den beklediklerinin en azından bir bölümünü başka komşu ülkeler üzerinden elde etmeye çalıştığı çok gizli bir bilgi değildir.
Bilindiği gibi Azerbaycan ile Türkiye arasında, aslında var olmayan bir kardeşlik ve yakınlık üzerinden yapılan propagandalar, son “Ermeni Açılımı” dolayısıyla oldukça sıkıntılı bir hal almıştır.
Bu açıdan bakınca, İsrail ve Azerbaycan arasındaki yakınlaşma, özel bir anlam kazanmaya başlamıştır.
1997 yılından beri düzenli bir yükseliş gösteren İsrail-Azerbaycan ilişkileri, son yıllarda, İsrail’in askeri malzeme satışlarıyla yeni bir ivme kazanmış ve Azerbaycan’la ortak askeri eğitim programları geliştirilmiştir.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi 3.6 milyar doları buluyor. İsrail, petrol ihtiyacının yüzde 25’ini Azerbaycan’dan karşılıyor. Ayrıca İsrail, Azerbaycan’da iletişim ile tarım ve gıda sektöründe yatırım yapıyor.
Yakın zamanda İsrail ve Azerbaycan savunma bakanları, İran sınırı üzerinde hava savunma sistemleri kurulması konusunda anlaşmışlar ve İsrail, Azerbaycan’a Stringer füzeleri vermiştir. İsrail’in cephane ve telsiz satmak üzere başlattığı girişimler de etkili bir biçimde ilerlemektedir.
İsrail’in Azerbaycan’ı önemsemesinin başlıca ve güncel nedenleri, kuşkusuz İran’la olan coğrafi ve sosyal ilişkileridir. İran-Azerbaycan arasında yalnızca uzun kara sınırları değil, aynı zamanda Hazar dolayısıyla deniz sınırları da bulunmaktadır. Öte yandan, İran’da 25 milyon civarında Azeri yaşamaktadır ve bunlar, potansiyel muhalefet hareketi olarak değerlendirilmektedir.
Kuşkusuz İran, İsrail’le Azerbaycan arasındaki ilişkilerin gelişmesinden rahatsızdır ve burada hedefin dolaysız olarak kendisi olduğunun farkındadır.
Böylece İsrail, Türkiye ile ilişkilerinin “soğuk ve gergin” görülmesini, Türkiye ile aynı soğukluk ve gerginliği “Ermenistan Açılımı” sebebiyle yaşamakta olan Azerbaycan’a bir adım daha yaklaşarak avantaja çevirmeye çalışmaktadır.
11 Eylül sonrasında ABD’ye Afganistan ve Irak saldırıları için hava sahasını kullanma hakkı tanımış olan Azerbaycan’ın ise bu yakınlaşmadan duyacağı herhangi bir rahatsızlık yoktur.
AYDIN ÇUBUKÇU
ÖNCEKİ HABER

İşsizlik Fonu niye var?

SONRAKİ HABER

Ankara’da ‘soykırım tasarısı’ hareketliliği

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...