25 Mart 2010 00:00
Çorluda deri işçileri kışı borçla geçirdi
Çorlu Deri Organize Deri Sanayi Bölgesindeki fabrikalarda çalışan deri işçileri, bu kışı bankalara ve esnafa borçlanarak geçirdi.
Çorlu Deri Organize Deri Sanayi Bölgesindeki fabrikalarda çalışan deri işçileri, bu kışı bankalara ve esnafa borçlanarak geçirdi. İşçi maliyetlerini düşürmek için sezonluk çalışan deri fabrikaları, kışa girerken işçilerin yüzde doksanını işten çıkarıyor.
Daha önceki senelerde 7-8 aylık çalışma ile kışı finansa edecek parayı da biriktirebilen işçiler, artık zor durumda. Geçen sezon işçilerin önemli bir kısmı iş bulamazken, çalışanlar da geçen yıllara oranla daha düşük ücretle çalışmak zorunda kaldılar. Deri işçileri, Bu kış bizim için çok zor geçti diyor.
BİR YILLIK İŞ, ALTI AYDA YAPILIYOR
Türkiyedeki kürk üretiminin yüzde 80ine yakını Çorlu Deri Organizedeki fabrikalarda yapılıyor. Normal dönemlerde yaz aylarında 7 bin işçi çalışırken, bu sayı kışın 2 binin altına düşüyor. Bahar aylarında yoğun bir çalışma temposuna giren deri işçileri, sonbahar aylarında sezonun bitmesi ile işten çıkarılıyor. Aralığın ortasından beri işsiz olan deri işçilerinden biri, bir yıl içinde çıkacak malı 6-7 ayda ürettiklerini belirtiyor.
Yazın sabahın köründen gece 11-12lere kadar çalışılan Deri Organizede, kışın işçiler kendi kaderlerine terk ediliyor. Kendi tabirleri, yazın ful mesai yapmalarına karşın kışı aç kalmamak için kredi kartlarına yüklenerek geçiriyorlar. 1990 yılından beri deride çalıştığını belirten bir işçi, son üç yılı çok kötü geçirdiğini belirtiyor. Normalde deri işçisinin yazın mesaili çalışarak kışı finanse ettiğini, ama bu yıl ücretlerin düşük olmasından dolayı işçinin para biriktiremediğini vurguluyor. Kendisinin iki kredi kartına 2 bin liradan fazla borç yaparak kışı geçirdiğini söylüyor. Kışın tekstilde çalışmak için iş aradığını ama yaşından dolayı hiçbir fabrikanın kendisini işe almadığını dile getiren işçi, her sene koşulların daha kötüye gitmesinin umutlarını kırdığını kaydediyor.
İşçilerin verdiği bilgiye göre bazı fabrikalar geçen yaz üretim yapmamış. Üretim yapanlar da az işçi ile daha çok iş yapmayı tercih etmiş. Esnaf artık deri işçisine veresiye vermiyormuş. Evindeki elektrik süpürgesi ve halılarını satan işçiler var.
Birçok işçi deride hiç iş bulamazken, bazı işçiler de 3-4 ay çalışarak sezonu kapatmış. Bir yıldır işsiz olduğunu belirten bir işçi, ailesinin yanında kalarak bu dönemi atlatabildiğini söylüyor.
DİBE VURDU
İşçilerin ağır ve düzensiz çalışma koşullarına rağmen deride çalışmayı tercih etmelerinin en önemli nedeni, aldıkları ücret ve sosyal haklardı. Çorludaki deri sektörünün gelişi 1985lerden sonra İstanbul Kazlıçeşmenin dağılması sonrası birçok fabrikanın Çorluya gelmesi ile başladı.
İlk dönemler patronlar, işçi bulmak için Çorludaki diğer fabrikalara göre yüksek ücret ve daha iyi sosyal haklar veriyorlardı. Ücretlerin yüksekliği ve sosyal haklar, işçilerin kışı daha rahat geçirmesini sağlıyordu. Ama şu an deri işçileri bütün bu avantajlarını kaybettiler. Zamanla bütün fabrikalarda sosyal haklar kalkerken, ücretler ise asgari ücretin biraz üzerine kadar düştü. Son üç yıldır zam yapılmadığı gibi bazı fabrikalarda ücretlerin düştüğünü belirten işçiler, sigortasız çalışmanın olağan hale geldiğini belirtiyorlar. (Çorlu/EVRENSEL)
MÜŞTERİ SAYISI DÜŞMEDİ ÇAY SATIŞLARI DÜŞTÜ
Deri işçilerinin çoğu, Deri Organizenin yakınındaki Sağlık Mahallesinde oturuyor. Sağlık Mahallesi esnafı, deri işçilerinin içinde bulunduğu durumun en yakın tanığı... Deri işçileri ile sohbet ettiğimiz kahve sahibi Rıza Gündoğan, deri işçilerinin borçlarının bir yıldır durduğunu belirtiyor. Gündoğan, Krizden kaynaklı işsizliğin müşterilerini artırdığını ama çay satışlarının azaldığını belirtiyor. İşçileri mümkün olduğu kadar idare etmeye çalıştığını ama kendisinin de küçük esnaf olduğu için bunu pek başaramadığını belirtiyor. Bazı işçilerin 100-200 lira çay borçları olduğunu söylüyor.
Tuncay Sağıroğlu