Konu İran’sa gerisi teferruat

Çin Devlet Başkanı Hu Jintao’nun, ABD’de düzenlenecek nükleer güvenlik zirvesine katılacağı bildirildi. Çin hükümeti tarafından açıklanan Hu’nun ABD’yi ziyaret edeceği haberinin, iki ülke arasındaki gergin ilişkilerin rahatlayacağı sinyalleri olduğu belirtildi. ABD ile Çin arasındaki ilişkiler, iki ülkenin birbirine yönelik karşılıklı suçlamaları nedeniyle bir süredir gergindi.
Çin’in, ABD’nin Tayvan’a silah satışı ve Çin’in Tibet bölgesinin sürgündeki Lideri Dalay Lama’nın ABD Başkanı Barack Obama tarafından kabul edilmesi dolayısı ile bu ülke ile ilişkileri gergin. Son olarak, ABD Kongresi’nin bazı üyeleri, Obama yönetiminden Çin’e para birimi yuanın değerini yeniden belirlemesi için daha fazla baskı yapmasını istiyordu. Bu Kongre üyeleri, Çin’in yuan’ın değerini kasıtlı olarak düşük tuttuğunu, bu şekilde ürünlerinin fiyatını aşağı çekebildiğini söylüyor. Bu üyeler, Çin’in düşük para birimi sayesinde kendi ihracatını artırırken, Amerikan sanayi sektörüne darbe vurduğunu iddia ediyor. Ancak Çin hükümeti bu konuda geri adım atmaya istekli görünmüyor.
İRAN’A KARŞI BİRLİK
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Kin Gang düzenlediği basın toplantısında, Çin Devlet Başkanı Hu Cintao’nun 12-13 Nisan’da Washington’daki toplantıya gideceğini söyleyerek, Pekin’in nükleer güvenlik konusuna büyük değer verdiğini, nükleer terörizm ve nükleer silahların yayılmasına karşı olduğunu vurguladı.
Bazı siyasi uzmanlar, son zamanlarda Çin ile ABD arasında ortaya çıkan gerilim nedeniyle Hu’nun ABD Başkanı Barack Obama’nın ev sahipliğini yapacağı toplantıya katılmayabileceğini iddia ediyorlardı. Fakat, Çin ile ABD arasındaki ikili ilişkilerin önemli olduğunu bir kez daha vurgulayan Kin, bu ilişkilerin uzun süreli, sağlıklı, istikrarlı ve kapsamlı kalkınma yolunda devam etmesini arzuladıklarını ifade etti. Nükleer güvenlik toplantısından sonra Brezilya’nın başkenti Brasilia’da yapılacak Çin, Hindistan, Rusya ve Brezilya zirvesine katılması beklenen Hu, maden ve petrol ihtiyaçlarının önemli bölümünü karşıladığı Şili ve Venezuela’yı ziyaret edecek.
ABD: İLERLEME VAR
ABD’nin BM nezdindeki Büyükelçisi Susan Rice, Amerikan CNN televizyon kanalına yaptığı açıklamada, Çin Devlet Başkanı’nın zirveye katılacak olmasını bir ilerleme olarak değerlendirdi. Rice, bu konunun karmaşık olduğunu da kabul ederek, konuya müdahil ülkelerin her birinin farklı çıkarları ve farklı perspektifleri olduğunu söyledi ve “En güçlü metni hazırlayabilmek için zorlu müzakerelerde bulunmak gerek” diye konuştu.
İran’ın nükleer programı konusunda görüşmeler yapan 6 ülke (Çin, ABD, Rusya, Fransa, İngiltere ve Almanya) arasında sadece Çin bugüne kadar yeni yaptırımlara karşı çıkıyordu ve bu tutumuyla olası bir karar belirlemede kilit konumdaydı. (DIŞ HABERLER)

---

CLINTON: BENZER BİR TUTUM İÇİNDEYİZ

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, “İran’a olası yaptırımlarla ilgili görüşmelerde, 5+1 ülkeleri olarak bilinen BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya) ile Almanya’nın benzer bir tutum içinde olduklarını” söyledi. Clinton, BM’de düzenlenen Haiti’ye Bağış Konferansı’nda İran’a olası yeni yaptırımlarla ilgili bir soru üzerine, altı ülkenin bir yılı aşkın süredir bu konuda benzer bir tutum sergilediklerini belirterek, şöyle konuştu: “Grup kendi içinde birleşmiş durumda olmaya devam ediyor. Önümüzdeki haftalarda sadece bu altı ülke arasında değil, aynı zamanda da BM Güvenlik Konseyi’nin diğer üyeleri ve BM’ye üye ülkelerle de pek çok görüşme olacak”
Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim ise gülümseyerek bu soruya cevap vermek istediğini bildirdi. Amorim, “Biz bugün BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi değiliz ve bu grubun kendi aralarında devam eden görüşmelerin bir parçası da değiliz, gerçi bu bir gün değişebilir” deyince salonda alkışlar ve kahkahalar oldu. Amorim, “Ama size şunu söylemek istiyorum, biz bu konuda her zaman görüşmelere, diyaloga açığız ve müzakere yoluyla elde edilecek bir çözümden yanayız” dedi.
Fransa’nın Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner de araya girerek, “İran’la uzun zamandır konuşuyoruz, bunu yaptık, konuştuk” dedi.

---

İsrail memnun

İsrail, Çin’in, İran’ın nükleer programı konusunu BM nezdinde ciddi müzakerelerle ele almayı kabul etmesinden memnunluk duyduğunu ve bunun bir “ilerleme” olduğunu bildirdi. BM nezdindeki İsrail Büyükelçisi Gabriela Shalev, İsrail askeri radyosuna yaptığı açıklamada, “İran’a karşı yeni yaptırımlar konusunda tutumunu yumuşatan Çin’in, BM nezdinde konuyu ciddi müzakerelerle ele alma kararı ileri bir adımdır” dedi. BM’nin İran’a karşı alacağı yaptırım kararıyla ilgili Shalev, BM’nin ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un öngördüğü şekilde İran rejimini felç edecek düzeyde yaptırım kararı alacağını sanmadığını belirtti. Büyükelçiye göre, alınacak tedbirlerin, İran’ın uranyum zenginleştirme çalışmalarını etkilemeyeceğini, sadece İran Devrim Muhafızlarına yönelik olacağını söyledi.
Gabriela Shalev, “BM Güvenlik Konseyi’nin alacağı yaptırım kararına paralel olarak, ABD gibi bazı ülkeler, İran’a karşı daha sert yaptırım kararı alabilir” diye konuştu.