28 Temmuz 2010 00:00
ABden İrana pazarlık yaptırımı
BİRLEŞMİŞ Milletlerin (BM) geçen ay İrana karşı aldığı yaptırımlardan daha da serti Avrupa Birliğinden (AB) geldi.
BİRLEŞMİŞ Milletlerin (BM) geçen ay İrana karşı aldığı yaptırımlardan daha da serti Avrupa Birliğinden (AB) geldi. Pazartesi günü Brükselde bir araya gelen AB Dışişleri Bakanları, bugüne kadar İrana karşı izlenen politikasını biraz daha sertleştirdi. İranın nükleer silah üretmesini engelleme adına karar altına alınan yaptırımların amacının bu ülkeyi pazarlık masasına oturmak olarak açıklandı. Ancak, karar altına alınan yaptırımlara bakılırsa bunlardan İrandan çok AB ülkeleri etkilenecek. Bu yüzden de daha ilk günden itibaren yaptırımların ne kadar etkili ve gerçekçi olduğu tartışılmaya başlandı.
Alınan kararların başında İranın petrol endüstrisi için ihtiyaç duyulan teknolojinin üye ülkeler tarafından verilmemesi geliyor. İranın petrol satışından elde ettiği serveti nükleer silah geliştirmek için kullandığını ileri süren AB ülkeleri, AB ülkelerinde faaliyet yürüten firmalara İrandaki petrol ve doğal gaz sanayisi ile ticaret yapmasını yasakladı. Ne var ki; AB, İranın ürettiği petrolün önemli alıcıları arasında yer alıyor. Keza üzerinde yoğun tartışma yürütülen Nabucco Doğalgaz Hattının başlıca hedefi Azerbaycan ve İran doğal gazının Avrupaya taşınması oluşturuyor.
NE KADAR ETKİLİ OLACAK?
ABnin petrol ve doğal gaz alanına getirmiş olduğu yaptırımlardan ötürü oluşacak ihtiyacın İran tarafından Rus ve Çin firmalarından edinmesi bekleniyor. İranlı yetkililer de yaptıkları açıklamalarda ABnin petrol ve doğal gaz için gerekli olan araçların satışının yasaklanmasının kendilerini etkilemeyeceğini duyurdu.
Ancak, bu adım en çok İrana söz konusu araçları satan Alman ve Fransız tekellerini etkilemesi bekleniyor. Almanya 2005 yılında 4 milyar avro ile İrana ihracat rekoru kırmıştı.
ANKARA İLE İRAN KONUŞULACAK
Alınan yaptırım kararının ardından Türkiyeye gelen Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, yaptırım kararlarını anlatacak. Göreve geldikten sonra ikince kez Türkiyeyi ziyaret eden Westerwelle, Ankarada Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile bir araya gelecek. Türkiye-AB ilişkileri ve Kıbrıs konusunun de ele alınmasının beklendiği görüşmenin ön önemli maddesi İran olacak.
Türkiye İrana yaptırım uygulanmasına karşı çıkıyor. Görüşme sırasında, Westerwellenin dolaylı olarak Türkiyenin aday üye olarak ABnin İran konusunda almış olduğu kararlara uymasını talep etmesi bekleniyor.
(Köln/EVRENSEL)
Yücel Özdemir