Tarih sponsora bırakılır mı?

Tarihi-kültürel varlıkların bir ülke için ne kadar önemli olduğu başta siyasetçiler olmak üzere her kes tarafından sık sık dile getirilir. Ders kitapları da bu tür sözlerle doludur ancak iş icraata gelince bu eserleri korumak bir yana yok olması için herkes elinden geleni yapmaktan çekinmez.
Son yıllarda başta Hasankeyf ve Allianoi olmak üzere bir çok değer, AKP Hükümetinin politikaları yüzünden sular altına gömülüyor. Karabük’ün Eskipazar ilçesinde bulunan Hadrianapolis antik kentinin yüz yüze olduğu sorunlar ise, ülkeyi yönetenlerin, belki de bir toprak parçasının vatan olarak nitelendirilmesine neden olan değerlere verdiği önemi bir kez daha gösteriyor.
Budaklar köyü Hacı Ahmetler Mahallesi’ndeki Hadrianapolis antik yerleşim yerinde 2004 yılında kurtarma kazısı başladı. Doç. Dr. Ergün Laflı tarafından yapılan kazı çalışmalarında bir kilise, 2 hamam ve 1 Roma villası bulundu.
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vedat Keleş, Hadrianapolis antik kentinin kültür turizmi için önemli potansiyeli olduğunu, bulunan bu mozaiklerin ilk olması nedeniyle önem arz ettiğini söyledi.
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vedat Keleş, kurtarma kazısı sırasında M.S. 5-6. yüzyıl erken Bizans dönemine ait kilise zemininde 4 kutsal nehrin mozaik yazı ile isimlerine rastlandığını ifade etti. Dr. Keleş, bu nehirlerin isminin ‘Geon’, ‘Phison’, ‘Tigris’ ve ‘Euphrates’ olduğunu belirtti. Keleş bunların, antik çağdaki Hristiyanlık inancına göre Cennet’te bulunduğuna inanılan 4 kutsal nehrin isimleri olduğunu ifade etti.
AMAÇ KORUMAK
Amaçlarının, var olanı korumak olduğunu belirten Keleş, “Yapılan kazılarda Kilise B, Haman A ve B, bir de Roma Villası bulunduğunu, bunların büyük çoğunlukla ortaya çıkarıldığını kaydetti. Bir de 1.5-2 kilometre batı Kilise A yapısı bulunduğunu vurgulayan Keleş, “Tabi burada önemli olan bu kiliselerin tabanında bulunan mozaikler. Bu mozaikler, Anadolu’da örneklerine az rastlanan mozaiklerdir. Daha önceden yapılan restorasyon ve konservasyon tam anlamı ile başarılı olamamıştır” diye konuştu.
FİNANSMAN SORUNU
Kazı Başkanı Keleş, bu kültür varlığını herkesin koruması, gelecek kuşaklara aktarması gerektiğini ifade etti. Bir antik kentin korunması, gelecek kuşaklara aktarılması konusunda ciddi bir finans gerektiğine işaret eden Dr. Keleş, “Ortaya çıkartılan, kazısı bitmiş veya kısmen bitmiş bu yapılarda bulunan mozaiklerin korunması, restore ve konservasyon edilmesi, çevre düzenlemesi yapılması için finansmana ihtiyacımız var. Bilim adamları olarak bizim yapacağımız çok şey yok. Burada ciddi bir çalışma yapılması için iyi bir altyapının olması gerekiyor, işte bir kazı evinin olması gerekiyor. Bir de iyi bir sponsor lazım. Bu çalışmalar için ciddi bir sponsorun olması gerekiyor. Buradan da tüm büyüklerimize söylüyorum” dedi.
ÖDENEK OLMADIĞINDAN KAZI YOK
Bu antik kentin kurtarıldığı noktada iyi bir turizm potansiyeli olduğunu belirten Keleş, eğer ciddi bir sponsor bulunabilirse hem bilimsel çalışma adına hem ülke turizmi için iyi bir yer kazanılmış olacağını belirtti. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vedat Keleş, şöyle devam etti:
“Burada bulunan mozaikleri görmek için dünyanın dört bir yanından inanç turizmi için akın akın insanlar buraya gelecek, Safranbolu ile birlikte burası kültür turizminin en önemli yerlerinden biri olacak ve bölge halkına ekonomik bakımdan da büyük destek olacak. Bizim tek derdimiz, buranın kurtarılıp gelecek kuşaklara aktarılması. Biz bu sene hiçbir kazı çalışması yapmayacağız. Bir de jeofizik çalışması yapacaktık ama ödenek olmadığı için yapamıyoruz. Burası ciddi bir turizm potansiyeli olan antik kent, buranın korunması, gelecek nesil ve turizme kazandırılması için herkesin el atması gerekiyor.” (KARABÜK)