Ekmeğe zam yolda

TÜRKİYE Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, dün İçkale Otel’de düzenlediği basın toplantısı ile 2010 yılı Ekmek Raporu’nu açıkladı. Yoksulluk arttıkça ekmek tüketiminin arttığına dikkat çeken Yetkin, kriz dönmelerinde de ekmek tüketiminin arttığını kaydetti. Araştırmaların son krizde ekmek tüketiminin yüzde 10 oranında arttığını gösterdiğini ifade eden Yetkin, “Büyük kentlerde artışın varoş olarak nitelendirilen semtlerde daha yüksek olduğunu, bu durumun, insanların giderek sağlıklı beslenmek yerine ekmekle karın doyurduğunu gösterdiğini” söyledi.
‘TÜKETİCİNİN ADI YOK’
Ekmek fiyatlarındaki artışın önlenmesinin yalnız ekonomik değil, sosyal bir sorun olduğunun altını çizen Yetkin, bu kadar önemli bir besin maddesinin fiyatlarının belirlenmesi sürecinde tüketicilerin söz sahibi olmamasını eleştirdi. Fiyatların belirlenmesinde Fırıncılar Odası’nın tek yetkili olduğuna dikkat çeken Yetkin, herkesin her gün tüketmek zorunda olduğu temel bir gıda maddesinin fiyatının, tek taraflı olarak, bu ürünü üretenlerin belirlemesinin rahatsızlık verici olduğunu ifade etti. Fırıncılar Odası’na kayıtlı olmayan fırıncılar için fiyat belirleyici merciinin ise belediyeler olduğunu söyleyen Yetkin, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ekmek fiyatlarını serbest bırakması örneğini vererek, bunun karşısında İstanbul Fırıncılar Odası’nın da fiyatları serbest bıraktığını, böylece isteyenin istediğini yaptığı bir ortam oluştuğunu hatırlattı.
‘HER İLDE FARKLI FİYAT’
Yetkin, belediyeler ve fırıncılar odalarının ayrı ayrı fiyat belirlemesi gibi uygulamalar sonucunda ülke genelinde ekmek fiyatlarında bir standart olmadığını kaydetti. 81 ilin de ekmek fiyatlarının birbirinden farklı olduğuna ve aradaki farkın çok büyüyebildiğine dikkat çeken Yetkin, İstanbul’da bir kilo ekmek almak için 2.5 TL ödenirken, Şırnak’ta bunun 70 kuruş olduğunu söyledi. Yetkin ayrıca tüketilen ekmeklerin yüzde 80’inin halk tipi ekmekler olduğunu da vurguladı. Türkiye’de ekmek pazarının 15 ile 24 milyar dolar arasında tahmin edildiğini ifade eden Yetkin, İstanbul’daki 4 bin 500 ekmek fırının üçte ikisinin ruhsatsız olduğunu belirtti.
SİMİDE DE ZAM
Yetkin, Ramazan’dan sonra ekmeğe zam yapılmasını beklediğini, bu zammın da yüzde 10-15’lerde kalmayacağını düşündüğünü söyledi. Ekmek fiyatlarındaki artışta elektrik, mazot gibi girdilerin fiyatlarındaki artışın yanı sıra un fiyatlarındaki artışın da etkisi olduğunu belirten Yetkin, buğdayın ithalatında da özel kuruluşlara yetki verildiğini hatırlattı.
“Buğdayın yüzde 80’i tüccarın elinde” diyen Yetkin, Toprak Mahsülleri Ofisi’nin (TMO) piyasaya girip müdahale etmesi ve süreci daha iyi yönetmesi gerektiğini söyledi. Yetkin ayrıca, ekmeğe yapılan zamlardan üretici çiftçilerin cebine hiçbir şey girmediğini, burada kazananın tüccarlar olduğunu söyledi.
Yetkin, ekmek zammı tartışmalarının yanına simit zammı da eklendiğini, Simitçiler Odası’nın bu yıl için simide yüzde 40 zam istediğini ve Esnaf Odaları Birliği tarafından bunun onaylandığını, kararın Vali’den onay beklediğini söyledi.
ZAM ÖNLENMELİ
Ekmek fiyatı artışlarının önlenmesinin önemine dikkat çeken Yetkin, “girdi fiyatlarından daha fazla etkilenen küçük fırınların aralarında birlikler oluşturarak ileri teknolojilere geçebileceğini; fırınlara verilen elektrik, doğalgaz ve mazot fiyatlarında sübvansiyona gidilebileceğini; özel fırınların Fırıncılar Odası aracılığıyla özel ekmek satış noktaları oluşturabileceğini ve aracı paylarının düşürülebileceğini” söyledi. (Ankara/EVRENSEL)