Bıçak, beyaz adamın kemiğine dayandı

Göçmenlik meselesi, artık içinde bulunduğumuz günde dünyanın her yanında en önemli meselelerden biri oldu çıktı. İşsizliği yoksulluğu konuşurken de, farklı kültürlerden, bir arada yaşamadan söz ederken de evini, yurdunu bırakıp kendine başka memleket arayan insanlar, biz aramasak da bizi buluyor. Yeni baştan başlayıp bir gelecek kurmaya çalışan milyonlarca hayat, dünyamızın, çoğunlukla acıklı yanı ağır basan bir gerçeği.
Robert Rodriguez’in kendi hikayesi, bunun “masal gibi” örneklerinden. Belki onun için sahici olmaya çalışmayan filmler yapmayı seçiyor. Latin kökenli bir aileye Teksas’ta doğan Rodriguez, önce çizgi romanla bir süre uğraşıp biriktirdiği az miktarda parayla El Mariachi filmini çektiği 1992’den beri, baba oyuncuları bir araya getiren eğlenceli filmler yapmayı iş edindi.
ADAM KESİLECEKSE PALAYLA
Yine etkileyici bir kadroyu toplayan Ustura, hiçbir şey değilse, bir ezilenlerin, hor görülenlerin, itilmişlerin intikamı hikayesi. Kuzey Amerika’da ikinci sınıf değil, vatandaş bile olmayan Meksikalı göçmenlerin Amerikan faşistlerine “Biz buradayız, siz de kim oluyorsunuz” dediği; avcı tüfeğiyle dolaşan beyaz Amerikalılara karşı palasıyla önüne geleni doğrayan Meksikalıdan kahraman çıkaran, hem de Meksika’nın ve Amerika’nın en çirkin adamının güzel kadınlarla açıldığı maceraların öyküsü...
Filmin adı Machete, aslında palaya benzeyen keskin, büyükçe bir bıçak, hani yağmur ormanlarına giren Güney Amerikalı yerlilerin elinde gördüğümüz cinsten. Ustura epey uydurma bir isim yani.
Diyor ki: “Kanunlar adaleti sağlayamazsa kanun değildir. Sadece birkaç adamın kuma yazdığı sözlerdir.” Yani derdi gayet net, kaçak göçmenin sesi. Hikayesi, birazdan olacakları hemen tahmin ettirecek kadar basit. İşlenişi de o kadar abartılı ki, kan dökülecekse varille dökülüyor, kadın kucaklanacaksa çıplağıyla alınıyor; kurşun sıkılacaksa kiloyla, adam kesilecekse palayla...
SINIRI KAPATANLARLA GERİLLA SAVAŞI
Machete efsanesiyle daha ilk sahnede tanışıyoruz. Meksika’nın bütün polis teşkilatını satın alan uyuşturucu patronu Torrez, bir tek Machete’yi alamamış. Karısını bile kaçırmış da Machete boyun eğmemiş. Machete bir tanığı kurtarmak için operasyon düzenleyip önüne geleni öldürüyor ama bunun Torrez’in bir oyunu olduğu çıkınca, sonunda ancak canını kurtararak kaçabiliyor. Sonrası Amerika.
Burada bir senatör var, Robert De Niro. Teksas’ta göçmen düşmanı söylemiyle tanınıyor ve yeniden seçilirse vaadi, sınıra elektrik vermek. Sınırdan kaçak olarak geçmeye çalışan Meksikalıları avlayan sapık bir ekibi var. İyice kontrolden çıkmış yani. Üstelik başka karanlık bağlantıları da eksik değil. Kısaca, birileri çıkarları gereği bu düşmanca politikaları savunup hayatı göçmenlere zindan etmeye karar vermiş. Machete’yi de pis bir iş için tutuyorlar ama karanlık niyetleri tabii Machete’nin palasını o kadar kolay aşamıyor.
Film Latin işi ya, gerillası da eksik değil. Göçmenleri sınırdan geçirip saklamak, iş bulmak için kurulmuş bir ağ var. Bunu yöneten kadın, Shé, adı gibi, Che’nin dişi versiyonu gibi anlatılmış. Eski bir gerilla ve gerek olursa silahlanıp savaşa girmekten kaçınacak biri değil. Filmde gördüğümüz tek silah pala değil, yani evet, gerek oluyor.
Robert De Niro zaten belli ama Machete’yi oynayan Danny Trejo, karaktere çok yakışmış. Birçok tanıdık oyuncu ufak tefek sürprizler yapıyor, en ilginçlerinden biri, patronun bağımlı kızı Lindsay Lohan.
BEYAZ ADAMA ÖFKE
Ustura, yönetmen Rodriguez ile Tarantino’nun 2007’deki ortak işi Grindhouse’taki bir fragmandan yola çıkılarak çekilmiş. O filmdeki “B sınıfı” havasını koruyan bir film olmuş onun rahatlığıyla. Hani zaten abartmaya geldik bu dünyaya minvalinde.
Sonuçta, “Fakirsin, yasal değilsin, benim sınırımdan geçemezsin” diyen beyaz adamın üstüne palayla yürüyen Meksikalıyı tanımazlıktan gelecek değiliz. Bizim buralara gelse, saygıyla karşılanır.
Biz şimdi filmi konuşurken bu kadar politik laf ediyorsak da, filmin aynı şekilde bir etkide bulunması, izleyicide yer etmesi zor. “Meksikalıları işimizi yapsın diye fabrikamıza, evimize alıyoruz da ülkemize neden almıyoruz” diye sorması dışında, sanki film göçmenlik ve yoksulluk meselelerine ilişkin bir çözüm falan öneriyor sanılmasın.
Hani, sadece itilip kakılan kaçak Hispanikin öfkesinin üstüne inşa edilmiş bir Machate efsanesi anlatıyor.

www.gulenbiyik.com

Ustura
Orijinal adı: Machete
Yönetmen: Robert Rodriguez
Senaryo: Robert Rodriguez
Oyuncular: Robert De Niro, Danny Trejo, Jessica Alba, Lindsay Lohan, Don Johnson,
Michelle Rodriguez
Çağdaş Günerbüyük