Kentsel yapılanmada yeni rant formülü

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Kadir Topbaş’ın depreme dayanıklı yeni binalar konusunda yaptığı açıklama kamuoyunda tartışma yarattı. Topbaş’ın açıklamalarını değerlendiren kent uzmanları ise yaptıkları açıklamalarda yeni binalarla ortaya çıkacak sorunlara dikkat çekti.
Geçtiğimiz günlerde depreme dayanıklı yeni binalar konusunda yeni projeleri olduğunu söyleyen İBB Başkanı Kadir Topbaş, deprem riski olan bölgelerde yaşayan insanları bir kez daha kendi sorunları ile başbaşa bırakacak bir projeye imza atacak gibi görünüyor. Topbaş, bu insanların kendi sorunlarını kendileri çözmelerini ima ederek deprem riski taşıyan yerlerde apartman veya mahalle sakinlerinin birleşmesi halinde fazla kat vereceklerini söylemişti.
Topbaş’ın , ‘deprem riski taşıyan yerlerdeki gayrimenkul sahipleri bir araya gelip anlaşıp binalarını yaptırsınlar, binayı da vatandaş kendi yapsın. Yeter ki sağlıklı binalar yapılsın’ şeklindeki açıklamaları hakkında değerlendirme yapan kent uzmanları ise konunun farklı boyutlarına dikkat çekti.
BİLİMSELLİKTEN UZAK AÇIKLAMALAR
TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman, İBB Başkanı kadir Topbaş’ın yaptığı açıklamanın bilimsel verilere dayanmadığını belirterek deprem konusunda çözüm olacak projelerin kent merkezli olması gerektiğine vurgu yaptı. Kahraman, deprem riski olan bölgelerde depreme karşı hazırlık konusunda hazırladıkları raporlar ve önerdikleri hükümler gereği binaların küçük yapıda olması gerektiğini ancak bunların hiçbirinin gerçekleştirilmediğini belirtti.
BUNLARA RANTA NEDEN OLACAK ÇALIŞMA
Topbaş’ın, “Deprem riski taşıyan yerlerdeki gayrimenkul sahipleri bir araya gelip anlaşıp binalarını yaptırsınlar, binayı da vatandaş kendi yapsın” şeklindeki açıklamalarını hatırlatan Kahraman “Bunlar bilimsel çalışmalardan uzak açıklamalar. Kamu düzenleyici görevini yerine getirmek lazım. Böyle bir proje uygulansa ek yapılaşma gerektiren fonksiyonların yaratılması gibi çok olumsuz sonuçlar doğuracak. Bu açıklamalar halk kendi sorunlarını kendisi çözsün anlamını taşıyor, zaten yapılmak istenen bu. İnsanlarımız gücü yetmediği için bırakıp gidebilir ve buralar yeniden imara açılabilir. Bunların hepsi rant değeri taşıyan çalışmalar. Anladığımız kadarıyla insanlarımız kendi başlarının çaresine bakamazlar. 1999 yılı bize çok şey öğretti. İstanbullular düşünmeden yapıldığı için rant elde edilmeye çalışılırken, İstanbul’u sağlıksız bir kent yaşamına mahkum edecekler’ diye konuştu.
KENT MERKEZLİ PROJELER UYGULANMALI
TMMOB Mimarlar Odası Afet Komitesi yürütücü sekreteri İlker Ertuğrul, herhangi bilimsel bir çalışma yapılmadan bu tür açıklamaların yapılmaması gerektiği ifade etti. İstanbul’da yapılaşmaların durdurulması gerektiğini söyleyen Ertuğrul, deprem ve sel gibi afetlerde kamu düzenini gerektirecek kent merkezli projelerin uygulanması gerektiğini belirtti. Deprem riski taşıyan yerlerdeki gayrimenkul sahiplerini bir araya gelip anlaşarak binalarını yaptırmaları düşüncesi, rant alanı oluşturma ihtimaline yönelik olduğunun altını çizen Ertuğrul, insanlar kendi imkanlarını yaratmak durumunda bırakıldığını söyledi. Her şeyden önce insanların can güvenliğinin sağlanması gerektiğini dile getiren Ertuğrul sözlerine şöyle sürdürdü “Fazladan kat yaratmak imar gerektirir. Topbaş’ın açıkladığı bu proje büyük sorunlar doğuracak. Deprem alanlarında yaşayan insanlara yeni yerler tahsis edilmeli. Yetkililer deprem sorununu halka havale etmiş durumda. Halk kendi başının çaresine nasıl baksın? Sosyal çatışma yaratır bunlar. Siyasi kaygılar için insanlara iyi görünmekten ziyade bilimsel kentsel planlamalara dayanan çalışmalar yapılmalı”.
HALK YENİ BİR TEHLİKEYLE KARŞI KARŞIYA
Kentsel dönüşüm projelerinin baştan rant amaçlı olarak uygulamaya sokulduğunu ifade eden İnşaat Mühendisleri İstanbul Şube sekreteri Rezzan Bulut, fazladan kat verilmesi olayının gerçekleri yansıtmadığını söyledi. Binaların güçlendirilmesi için vatandaşların ortak akıl yürütmeleri gerektiğini belirten Bulut İBB Başkanı Kadir Topbaş’a “Deprem riski olan çoğu bölgelerde halk yoksul. vatandaşın gücü var mı ki evini güçlendirsin?” diye sordu. Belediye kanununda yapılan değişikliklerle İBB’nin yetkilerini rant için kullandığını vurgulayan Bulut, projenin uygulanması durumunda halkın yeni bir tehlikeyle karşılaşacağına dikkat çekti.
(İstanbul/EVRENSEL)
Mehmet Akgül