27 Kasım 2010 00:00
HAYAT YAZILARI
Anayasalar zaten halk tarafından yapılır değerlendirmesinin Türkiye tarihi açısından hiçbir karşılığı yoktur.
Anayasalar zaten halk tarafından yapılır değerlendirmesinin Türkiye tarihi açısından hiçbir karşılığı yoktur. Osmanlının son döneminde başlayan anayasa geleneğinde halk ya hiç olmamış ya da 1983 yılında yapılan referandum gibi göstermelik bir onay mercii konumunda tutulmuştur.
Gayet tabi anayasaları halk yapar ifadesi bir temenniden öte anlam ifade etmez. Halkın yapması için gereken adımlar atılmadıkça böylesi beylik lafların gerçek hayatta hiçbir değeri yoktur. Bu durumda Halk anayasayı nasıl yapabilir ? sorusundan işe başlamak gerekir. Devlet gücünü elinde tutanlar gerekli ihtiyacı duyduklarında ya da mecbur kaldıklarında halkın önüne bir yeni metin koyduklarında halk anayasa yapmış olmaz.
Halkın nasıl anayasa yapamayacağının örneklerini çoğaltmaya gerek yok sanıyorum. Halkın nasıl anayasa yapamayacağında sağlanacak bir uzlaşma, Nasıl yapılacağı konusundaki iradenin şekillenmesi açısından önemlidir.
Aydın ya da örgütlerin bu anlamda işlevsel bir rol üstlenmeleri, aynı zamanda onların hayati durumlarını belirler. Anayasa ihtiyacının kaçınılmaz hale geldiğinin devlet ve sermaye tarafından açıkça ifade ve ilan edildiği bir dönemde bu tarihi fırsatı değerlendiremeyen aydın ya da örgütlerin varlık sebepleri bile sorgulanır hale gelir.
Elbette aydınların da, örgütlü çevrelerin de tek sorumluluğu anayasa süreçlerine öncülük etmek değildir. Ancak yeni anayasa hazırlık süreçlerinin işlemeye başladığı dönemlerde en önemli sorumluluk, bu sürece halk lehine müdahale edebilmekte aranmalıdır.
Özellikle toplumun en dezavantajlı ve ayrımcılığa, haksızlığa en çok uğrayan gruplarının bu kritik dönemlerde dinamik hale getirilmesinin yükü aydınlar ve örgütlü çevrelerin omuzlarındadır. Bu yükün ağırlığı altında ezilmemenin ilk adımı, anayasa çalışmalarına En aşağıdan başlamayı göze almaktır. Anayasa konusuna duyarlı, daha tanınmış aydın, daha güçlü örgüt aramak yerine En alttakiler arasında anayasa yapabilme cesaretini tahrik etmek, bütün hesapları altüst edecek bir hamle olabilir.
Radikal değişimi, imzaya açılan metinlerin arasına sıkıştırılan cümlelerde yada toplantı salonlarında atılan nutuklarda arayanlar, kendilerini de onlara umut bağlayan halk kesimlerini de oyalamaktan başka bir rol üstlenemezler.
Türkiyenin ihtiyacı olan böyle bir katılım süreci ile inşa edilecek anayasadır. Muhteşem anayasa metinleri ortaya çıkartmaktan daha önemlisi en aykırı kesimlerin, en çok horlanan, ötelenen çevrelerin içinde kendilerini bulabilecekleri bir anayasa hareketinin temellerini atmaktır.
Temelleri doğru atılmamış bir çabanın, medyada ne kadar yer bulduğu, kamuoyu oluşturucuların da ne kadar heyecan oluşturduğu ne önem ifade edebilir ki ?
Bence en iyi anayasa çalışması, bazılarında en çok rahatsızlık uyandırmayı başaran girişimlerle geliştirilebilir.
Kimlerle birlikte ve hangi genişlikte, kuşatıcılıkta hareket edilebileceğini belirleyecek olan da, neye karşı bir araya gelindiğinin, hangi nedenle yola çıkıldığının net biçimde tarif edilmesidir.
Ayhan Bilgen
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
