Radikal çarpıtma ve yanılgı

“FACEBOOK rüzgârı, sendikaları da etkiliyor. Türkiye’de de ilk defa Birleşik Metal-İş bir mitingini sosyal ağdan örgütledi”. Bu iddianın sahibi Radikal gazetesinden İlker Pehlivan…
İlker Pehlivan’ın haberine göre Pazar günü Gebze’de yapılan ‘Kuralsız Çalışmaya Son’ mitinginin tüm kampanyası Facebook’tan yürütüldü. Pehlivan’ın haberine cevap Birleşik Metal-İş Gebze Şube Başkanı Erdoğan Özer’den geldi: “Miting fabrikalarda, mahallelerde yoğun bir çalışma ile örgütlendi.” Özer’in cevabından sonra mitingin tüm hazırlıklarının elektronik iletişim üzerinden yürütüldüğü haberinin tam bir ‘Radikal’ çarpıtma olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Ama buradaki asıl mesele iletişim teknolojisinin ‘fetiş’ hale getirilmesi. Tam bir ‘radikal yanılgı’ yaşanıyor tespitini yapabiliriz.
Söz konusu yanılgı, teknolojiyi toplumsal gelişme ve dinamiklerin öznesi konumuna oturtmasından besleniyor. Özne sınıf mücadelesi değil iletişim teknolojisi… Söz konusu bu anlayış, 30 dilde emek haberlerini dünyaya duyuran UnionBook temsilcisinin hafta sonu Türkiye’de katıldığı konferansın haberlerinin verilişlerinde de kendini gösterdi: “Tamamen Facebook’u örnek alan ve onun gibi örgütlenen UnionBook, birkaç aylık olmasına rağmen hızla yayılıyor. Şimdiden 30 dilde içeriğe sahip UnionBook’a Türkiye’den de yoğun katılım var. Hafta sonu İstanbul’a gelen UnionBook ile Avrupa’da yaygın olan LabourStart temsilcileri, bu yeni dayanışma ağını Türkiyeli sendikacılarla tartıştı. LabourStart temsilcisi Eric Lee, İrlanda’da sendika rozeti taktığı için işten atılan 20 yaşındaki Joanne Delaney’ın sosyal ağ üzerinden dünya çapında gelen destek sayesinde işe geri dönmesini örnek göstererek, ‘Küçük bir sorunda bile etkili sonuçlar alıyoruz’ dedi”.
Alıntı yapılan habere bakınca şöyle bir algı oluşuyor, “sanal eylem yap, mücadeleyi kazan”.
SANAL MİTİNG DE GÖRDÜK AMA…
Elbette ki, sendikal mücadelede, sınıf mücadelesinde iletişim teknolojisinden faydalanılacaktır. Tabi ki, bütün mücadeleyi sanal âlemden yürütmemek, teknolojiyi sadece yürütülen mücadelenin parçası haline getirmek koşuluyla… Bu durumda dahi fiziksel birliktelikleri ortadan kaldırmak, parçalanma ve bireyselleşmeye yol açmak gibi sakıncalar doğurabileceği gerçeğini göz ardı etmemek gerekir. Ve en önemlisi “katılımcılığın sanallaşmasının” yaratacağı etkisizliği bilmek gerekir.
Sıkça karşılaşıyoruz bu durumla; “hadi bilmem ne ormanına, deresine sahip çıkmak için internetten bir imza ver”, “Hadi aydınlar tıklayın barışa katkı verin” vs… Verilen mücadelenin duyurulması, daha geniş çevre tarafından bilinmesi açısından bir önem teşkil eden ‘tıklamalar’ eğer mücadeleye bir duyarlılık, katılım sağlamıyorsa etkisizdir… İnternet üzerinden katılım, söylemsel varoluş ile temsili içerirken, bu süreçte fiziksel varoluş her zaman geri plana itilme tehlikesiyle karşı karşıdır. Ayrıca belirtmek gerekir ki, hukuki, fiili, alanda verilen mücadele olmasa sadece sanal dünyadaki tıklamalarla bir sonuç alabilmek imkânsızdır.
Nitekim dünyanın ilk sanal eylemi Türkiye’de gerçekleştirildi. Katılımın yüksek olduğu sanal mitingde yüz binlerce kullanıcı, Türk Telekom’dan daha hızlı internet için harekete geçmesini istedi. Tamamen bilgisayar ortamında gerçekleşen bu ilk bilgisayar mitingi, Milliyet Gazetesi yazarı Şeref Oğuz tarafından Medya Text internetten ekran başında yönetildi. Sonuç, sanal mitinge aldırmayan Türk Telekom kendi istediği zaman yatırım hedefleri doğrultusunda interneti hızlandırdı. Cep telefonundan internet hızlandı ama Telekom hala sabit telefon hattı dayatması yapıyor.
AVANTAJLARI ELBET DE VAR
Toplu sözleşme ve örgütlenme süreçlerinde önemli bir rol oynayabilmekte, işyeri ile ilgili olarak çeşitli istihbarat çalışmaları yapılabilmekte. Firmaların karlarını, yatırımlarını, yurtdışı açılımlarını internet üzerinden bulmak mümkün… Nitekim gazetemiz de, “Kriz var, dönem kâr değil ar dönemidir” diyen patronların şirketlerine ait web sayfasındaki verilerden yararlanarak söylemin asılsızlığını defalarca teşhir etti.
İstihbarat faaliyeti için avantaj sağlayan iletişim teknolojisi, asla ve asla yüz yüze iletişim, toplu sözleşme sürecinde komiteler oluşturma, eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapma, sürece işçilerin demokratik katılımını sağlama gibi faaliyet ve gereklilikleri zayıflatmanın aracına dönüşmemelidir.
Yine özel sektörün koşullarına göre bazen iletişim teknolojisinden yararlanabilinir. Örneğin Tez Koop-İş, Kipa’da örgütlenirken bu araçtan faydalanmaya çalıştı. Fakat asla ve asla örgütlenmenin kendisini, teknolojinin eline bırakılamadı. Örgütlenme teknolojinin eline bırakılmaz da…
Uluslararası kampanyalar ve dayanışmayı örebilmek için internet etkili olabilir. Örneğin, Birleşik Metal-İş sendikasının, sendikal örgütlenme başlattığı ‘yabancı’ ortaklı, ya da ‘yabancı’ firmaya üretim yapan bir fabrikada engelle karşılaşması halinde, o firmanın yurtdışındaki fabrikalarında örgütlü sendikalarla iletişimi elektronik posta üzerinden yaptığını ve dayanışmaya davet ettiği biliniyor. Bu alanda olumlu örneklere rastlamak mümkün… Olumlu örneklerin hepsinde görülen şey, internetin mücadelenin parçası olduğu, kendisi olmadığı gerçeğidir.
Sıralanan avantajların dışında, internete yönelik “sendikal bürokrasiyi aşma”, “karar alma süreçlerinin hızlanması” ve “şeffaflık” gibi olumlu atıfların, (çok nadir bazı durumlarda karşılığı olsa dahi), genellenemeyecek tezler olduğu muhakkak. Zira sendikal bürokrasiyi, tabandan güçlü bir işçi hareketi olmaksızın yıkabilmek olanaksızdır. Bu noktada Radikal bir yanılgıya düşmemek gerekir!

---

FABRİKALARDA, MAHALLELERDE ÖRGÜTLENDİ

Erdoğan Özer (Birleşik Metal-İş Gebze Şube Başkanı): Miting kararını 8 Kasım’da Sendika merkezimizde TİS komisyonunun düzenlediği toplantıda almıştık. Miting çalışmalarının tamamını fabrikalarda işyeri temsilcilerimiz, işçi arkadaşlarımız ve sendika yöneticilerimizin katılımıyla birlikte örgütledik. Çalışmaların hepsinde işçi arkadaşlarımız yer aldı. El ilanları, afişler, radyo programları düzenledik. Gazetelerde reklamlar yayınlattık. Bunun dışında işçi arkadaşlarımız internet üzerinden kendi aralarında çağrılar yapmıştır. Sendikamız da TİS sürecini internet sitemiz üzerinden paylaşıyor. Ama miting sanal âlemde değil işyerlerinde, mahallelerde yaptığımız çalışmalarla örgütlendi ve iyi bir miting örgütledik. Hem katılım, hem coşku hem de verilen mesajlar planladığımız gibi oldu. Bundan sonra da esnekliğe, kuralsızlığa, MESS dayatmalarına karşı çalışmalarımızı sürdüreceğiz.
Bülent Falakaoğlu