Bir kaçağın güldüren eylülü

İLKNUR Yılmaz, 12 Eylülün bütün acılarına eteğinde bir çocuk ve yalnız bir kadın olarak başa çıkmış. Yaşadığı acılar, sıkıntılar, üzüntüler, kayıpları hâlâ çok taze, ama o bunlardan söz etmek istemiyor. Etmiyor da. Şen bir kahkaha ile yaşadığı trajikomik olayları anlatıyor: “Babam emekli asker ve 12 Eylülde ben aranırken polis evimizi basmış. Annem arayamaya karşı çıkmış, direnmiş. Polisler bir şey yapamamışlar ve ‘O zaman biz gelmeyelim siz karakola gelin’ demişler. Annem buna da karşı çıkınca orta bir yol bulmuşlar ve pastanede buluşmuşlar. Orada ifade vermişler.”
Bir anı biterken diğerine geçiyor yüzünde kocaman bir tebessümle. Belgeselde sadece İlknur Yılmaz yok, onun gibi 90 kişi daha var.
12 Eylülü mizahi yanından tutarak anlatmaya karar verme nedenini şöyle anlatıyor Yılmaz:
“12 Eylül ve yarattığı yıkım, acı iyi-kötü anlatıldı ve bence bu konuya ilişkin olarak anlatılacak daha çok şey var. Bununla birlikte bir gencin gözüyle o döneme bakacak olsaydım her halde çok korkardım. Çünkü her yer karanlık her yer kötü. Ama o dönemin bütün acılarını yaşayan o insanlar bugün hâlâ varlar ve mücadeleye devam ediyorlar. Demek ki, farklı bir direnme noktası var. Yani benim o döneme ilişkin aklımda kalan anıların hepsi komik. Bilemiyorum, kötülerini silmişim galiba... İşkence anılarım bile komiktir mesela.
Öte yandan şöyle düşünüyorum eğer onların komik yanlarını bulup çıkarmazsanız, eğlenceli yerlerini çıkarmazsanız, hayat ıstıraba dönüşür. O yüzden ben 12 Eylül döneminin komik yanlarını bulup çıkardım.”
‘HALA NEDEN ÇÖZÜLDÜ?’
Oğlu Gökhan 1982 yılının Kasım ayında doğmuş. Yakalandığı 2000 yılına kadar çoğu zaman birlikte, bazen kısa ayrılıklar yaşamışlar ana oğul. Ve bugün 28 yaşında olan Gökhan, annesinin belgeselinde ‘komik bir 12 Eylül’ anlatıyor. İlknur Yılmaz, oğlunun yaşanan her yeni duruma çok rahat uyum sağladığını söyleyerek, bir başka anısını anlatıyor hemen: “Gökhan’ı, bazen anneannesine bırakıyordum başına bir şey gelmesin diye. Yine böyle bir günde, polisler eve gelmiş, o sırada akrabalardan biri ‘Çocuk onun yanından yeni geldi. O yerini biliyordur ona sorun’ demiş. Tabi bu durum aile içinde büyük tartışmaların yaşanmasına neden olmuş; ama Gökhan’ın bunun karşısındaki tepkisi çok enteresan: Anneannesine dönerek ‘.... hala neden çözüldü?’ diye sormuş.”
‘KAHKAHA GÖZ YAŞLARINDAN SÜZÜLÜR’
İlknur Yılmaz, “12 Eylülün acı yanları çok ve hiç kimse için kolay geçmedi; ama o travmayı atlatmanın tek yolu mizah galiba. Aziz Nesin’in de dediği gibi, kahkaha gözyaşlarından süzülür. Biz biraz böyle bir şey yaptık ve umarım başarabilmişizdir” diyor, kendinin ve arkadaşlarının yaşadıklarını anlatırken. İnsanın yüzüne kocaman bir gülümsemenin, kalbine ise buruk bir acının gelip oturmasına neden olan belgesel, Hayat Televizyonu’nda üç bölüm halinde gösteriliyor.
Hacer Yücel