Irklar ve Evrim - 1

İnsanlık tarihine baktığımızda, karşımıza en sık çıkan sorunlar savaşlar, kavgalar, çatışmalar ve daha nice insanlar-arası mücadelelerdir. Bunlara, daha da detaylı göz attığımızda genellikle ülkeler arasında, yani belirli bir “millet”e ait olduğu iddia edilen topraklar üzerinde yaşayan insanlar arasında bu çatışmaları görürüz. Geçmişte Dünya, “ırkçılık” denen bir felaketle tanışmış ve bu kavram belki de milyonların katledilmesine sebep olmuştur. Peki günümüzde kahvehanelerde bile hakkında atıp tutulan bu kavramlar, bilimsel bir bakış açısından bakıldığında bizlere neler anlatmaktadır? Irk, bilimsel olarak nedir? Milyonlarca Yahudi’yi sadece “Yahudi” oldukları için katleden Hitler, milyonlarca siyahı akıl almaz işkencelerle köle eden beyazlar veya bir miktar toprak için birbirine giren “Türkler” ile “Kürtler” ne derecede mantıklı davranmaktadırlar? Bu yazımda, Evrimsel Biyoloji’nin açıklayıcı gücünden faydalanarak, günümüzün halen en ciddi sorunlarından biri olan ırkçılığa ve genel olarak “ırk” kavramına bilimsel bir bakış atacağım.

İlk olarak “ırk” özünde bilimsel bir kavramdır ve taksonomik (sınıflandırma bilimine ait) bir basamaktır. Dolayısıylainsanların bilimsel bir kavramı birbirlerini yok etmek için nasıl çarpıttığını anlamak için, öncelikle “insan”ı ve taksonomik sınıflandırılmasını öğrenmemiz gerekmektedir. Bunu sağlamak adına, sizlerle çok ayrıntılı bir insan sınıflandırması paylaşmak istiyorum:

Tip: Canlılık (Biota)
Süper Alan (Superdomain): Arkeler ve Ökaryotlar (Neomura)
Alan: Ökarya (Eukarya)
Klad: Amipler, Hayvanlar, Mantarlar (Unikonta)
Klad: Arkadan Kamçılılar, Hayvanlar ve Mantarlar (Opisthokonta)
Klad: Hayvanlar ve Tek Hücreli Yakın Akrabaları (Holozoa)
Alem: Hayvanlar (Animalia)
Alt Alem: Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
Klad: Çift Yanlı Simetrikler (Bilateria)
Üst Şube: İkincil Ağızlılar (Deuterostomia)
Şube/Filum: Kordalılar (Chordata)
Alt Şube: Omurgalılar (Vertebrata)
İnfra Şube (Infraphylum): Gerçekçeneliler (Gnathostomata)
Üst Sınıf: Dört Üyeliler (Tetrapoda)
Sınıf: Memeliler (Mammalia)
Alt Sınıf: Doğuran Memeliler (Theriiformes)
İnfra Sınıf (Infraclass): Plasentalı Memeliler / Eteneliler (Eutheria / Placentalia)
Üst Takım (Superorder): Kemiriciler, Tavşanımsılar, Sivri Sincapçıkgiller, Primatlar, Abalı Memeliler (Euarchontoglires)
Takım: Primatlar / İri Beyinli Yüksek Memeliler (Primata)
Alt Takım: Kuru Burunlu Maymunlar (Haplorrhini)
İnfra Takım (Infraorder): Simiyenler (Simiiformes / Simians)
Geçiş Takımı (Parvorder): Eski Dünya Maymunları ve İnsaymunlar (Catarrhini)
Üst Familya: İnsaymunlar / İnsansılar (Hominoidea / Apes)
Aile/Familya: Büyük İnsaymunlar (Hominidae / Great Apes)
Alt Familya: İnsanlar, Şempanzeler, Goriller ve Ataları (Homininae)
Oymak/Tribü: İnsanlar, Şempanzeler ve Ataları (Hominini)
Alt Oymak: İnsanlar ve Ataları (Hominina)
Cins: İnsan (Homo)
Tür: Anatomik Olarak Modern İnsanlar / Düşünen İnsanlar (Homo sapiens)
Alt Tür: Modern Düşünen İnsan (Homo sapiens sapiens / Wise Human)

Şimdi bu sınıflandırmayı ayrıntısıyla incelemenizi tavsiye ediyorum. Taksonomik sınıflandırmada yukarıdan aşağıya indikçe, her yeni basamakta canlıların sayısı azalır ve ilgilenilen canlı grubu netleşir. Örneğin en yukarıda genel olarak varlıklar “canlı” ve “cansız” olarak sınıflandırılmakta ve bizim ilgi alanımızın “canlılar” olduğu belirtilmektedir. Aşağı doğru indikçe, Hayvanlar Alemi’ne girilir (bitkiler, mantarlar, bakteriler ve daha nice canlı grubu dışarıda bırakılır), daha aşağılara inildikçe Memeliler’den bahsedilmeye başlanır (kuşlar, sürüngenler, balıklar, vs. dışarıda bırakılır), daha da aşağılara inildikçe Primatlara, İnsansılara ve sonunda günümüz modern insanına, yani Homo sapiens’e ulaşılır. Şimdilik “alt tür”den bahsetmiyorum, ona az sonra geleceğim.

Taksonomi’yi bu kadar etkili ve başarılı kılan, Dünya üzerinde var olmuş ve var olan tüm canlıları birbirine bağlayan dev bir şema olarak düşünülebilecek olan Evrim Ağacı’nı ve bu sembolik “ağacın” tüm dallarını göz önüne alıyor olmasıdır. Bir kişi, canlılığın başladığı “kök noktası”ndan yola çıkarak, evrimsel basamakları bir bir atlayarak, günümüz modern canlılarından herhangi birine ulaşabilmektedir. Yani Darwin’in deyimiyle “basit bir başlangıçtan, göz kamaştırıcı bir çeşitliliğe” ulaşmak mümkündür.

Tüm bunları en baştan açıklama sebebim şudur: Farkındaysanız bilimsel sınıflandırmada bizim günlük yaşamda kullandığımız "Türk", "Kürt", "Alman" gibi sınıflandırmalara yer yoktur. Çünkü bir popülasyonun, bilimsel olarak diğerlerinden "ayrı" olabilmesinin tek yolu vardır: Türleşme. Bir canlı grubu içerisinde türleşme gerçekleşmemişse, o grup içerisindeki tüm canlılar, birbirleriyle aynı sayılırlar ve öyledirler de.