Ortaylı'dan 'Amerikan rapsodisi'

Tarihçi Profesör İlber Ortaylı, "Türkiye'nin Batılılaşma sürecinin, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Amerikan modelini örnek alarak derinleştiğini, bu yüzden de Türkiye'nin bugün Avrupa'daki bazı devletlerden daha ileride olduğunu'' iddia etti. Prof. Ortaylı, Washington'da Türk-Amerikan Dernekleri Asamblesi (ATAA) tarafından düzenlenen "Osmanlı İmparatorluğu'ndan Modern Türkiye'ye" başlıklı bir forumda konuşmacı olarak yer aldı. Ortaylı, Türkiye'ye modernizasyon kavramının liberal düşünceden değil, öncelikle askeri ihtiyaçlardan girdiğini söyledi. "Derin Batılılaşma, Türkiye'de İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra başladı. Bu, Amerikan modeline dayalı bir süreçti" diyen Ortaylı, "o dönemde Türkiye'de çok küçük bir grubun sadece Fransızca ve Almanca konuştuğunu, İngilizcenin popüler olmadığını" belirtti. "Eğitim sisteminin modernizasyonunda ise önce Fransız sisteminden etkilenildiğini" anlatan Ortaylı, "yine İkinci Dünya Savaşı sonrasında özellikle liselerde Amerikan modelinin temel alındığını" söyledi. Prof. Ortaylı, "bu nedenle Türkiye AB'ye girmeye hazırlanırken, bugün Türkiye'de özellikle yeni kurulan üniversitelerin sıkıntısı olduğunu" savundu ve AB sistemini kabul edersek, yeni kurulan üniversitelerin geleceğinin olmadığını ileri sürdü. "Türkiye'de en organize kurumların başında ordunun ve hemen ardından dışişlerinin geldiğini" söyleyen Ortaylı, "diğer kurumların bu iki yapının standardını yakalamaya çalıştığını" savundu. Türkiye'nin demokratik bir toplum olduğunu belirten Ortaylı, "Elbette problemlerimiz var, ama özgür bir toplumuz. Bu alanda birçok Avrupa ülkesinden ilerideyiz" iddiasında bulundu. Laiklik kavramına da değinen Ortaylı, "Kilise ile devlet ayrımı, bir Müslümanlar, bir de Yahudiler için mümkün değil. Çünkü bizde kilise yok. Laiklikteki problem budur" dedi. Ortaylı, "dinin, kontrol edilmesi gereken bir unsur olduğunu" da ileri sürdü.