Enerji krizine karşı yerli kaynak uyarısı

Maden Mühendisleri Odası (MMO) Başkanı Mehmet Torun, Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan doğalgaz krizinin bir benzerinin Türkiye için de söz konusu olduğunu, doğalgazın büyük bir kısmını Ukrayna üzerinden alan, Rusya'dan daha büyük oranda doğalgaz kullanan Türkiye'nin yerel kaynaklara dönmesi gerektiğini bildirdi. Torun, MMO Yönetim Kurulu üyeleriyle birlikte düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'nin yılda 14.5 milyar metreküp ile Rus gazının en büyük tüketicileri arasında olduğuna, bu rakamın 6-8 metreküpünün de Ukrayna üzerinden alındığına dikkat çekti. Ülkelerin olası enerji krizlerine karşı, kaynak kullanımında dikkatli olmaya ve ekonominin enerjiye bağımlılığını azaltacak önerilere yöneldiğini ifade eden Torun, enerji planlamalarının bir ülkenin geleceğini belirlediğini söyledi. Yüksek enerji maliyetlerinin, sanayiyi olumsuz etkilediğine vurgu yapan Torun, ülkelerin bu nedenlerle önceliği kendi kaynaklarına verdiklerini belirtti. Türkiye'nin toplam 8.3 milyar ton linyit rezervine sahip olduğunu bildiren Torun, yıllardır arama yapılmadığı için kömür yataklarının atıl beklediğini ifade etti. Torun, Türkiye'nin kömür zengini ülkeler arasında dış kaynağa en fazla bağımlı ülke olduğunu kaydetti. Torun, enerji politikalarında da bilimsel ve rasyonel davranılmadığını, 2005 yılının ilk sekiz ayında elektrik üretiminin yüzde 43.5'inin ithal doğalgazdan, yüzde 25.6'sının hidrolik kaynaklardan, yüzde 19.3'ünün yerli kömürden, yüzde 6.2'sinin ithal kömürlerden, yüzde 5.4'ünün ise diğer kaynaklardan üretildiğini aktardı. Elektrik üretiminde Rusya'dan bile daha yüksek oranda doğalgaz kullanıldığına dikkat çeken Torun, doğalgazın payının yükselmesinin, Türkiye'nin "çok büyük yaralar" almasına neden olabileceği uyarısında bulundu. "Enerjinin yerli kaynaklarımızdan karşılanması öncelikli hedef olmalıdır" diye konuşan Torun, yerli kaynaklardan karşılanamayan ihtiyaçların da çeşitlendirilerek riskin azaltılmasını önerdi.

Kömür daha ucuz Ukrayna açısından, doğalgazın bin metreküpü 90 doları geçtiğinde, kimya sektörünün çökeceğini kaydeden Torun, böyle bir tehlikenin Türkiye'yi de beklediğini, 2010'lu yıllarda bir enerji krizi ihtimalinin de dile getirildiğini hatırlattı. Torun, bu nedenle yerli kaynaklara bağlı yatırımlara, minimum 3 yılda sonuç alınabildiği için bir an önce başlanması gerektiğini ifade etti. Temiz kömür teknolojileriyle bunun yüzde 90'ının santrallerde kullanılabileceğini dile getiren Torun, doğalgazdan elde edilen enerjinin kilovat-saati 6-8 cent iken, yerli kömürden elde edilen enerjinin kilovat-saatinin sadece 3-4 cent olduğuna dikkat çekti.

---

SÖZLEŞMELER NEDEN YENİLENDİ? Anavatan Partisi Hatay Milletvekili Züheyir Amber, 2003 yılında Rusya'dan alınan doğalgaza ilişkin sözleşmelerin yenilenmesine neden gerek duyulduğunu sordu. Amber, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler tarafından yanıtlanması istemiyle TBMM Başkanlığı'na sunduğu soru önergesinde, bu sözleşmenin Türkiye'ye ne kadar kâr sağladığının ve fiyat konusu dışında hangi maddelerin eklendiğinin açıklanmasını istedi. Amber, önergesinde şu sorulara yer verdi:

Şeffaf yönetim, hesap verilebilirlik ilkesi ile aldığımız doğalgaz fiyatları ve sözleşmelerinin bir sır gibi saklanması ne kadar bağdaşmaktadır; bu gizliliğin temel nedeni nedir?

Rusya'dan aldığımız gaz, ülkemizden daha uzak olan Avrupa Birliği ülkelerine bizden ucuz verilirken, bizim ülkemize Romanya'dan sonra en pahalı ücret belirlenmesi; bunun da bakanlığınız tarafından kabul edilmesinin makul cevabı nedir?

Rusya'dan aldığımız gazın fiyatındaki her 10 dolarlık artışın, ülkemize 200 milyon dolar ek yük getirdiği bilinmektedir. Buna göre, 2025 yılına kadar devam edecek bu sözleşmeyle, ülkemizin soyulmasına daha ne kadar müsaade edeceksiniz?

Ülkemiz, 2006 yılında Rusya'dan ne kadar gaz alacak; bu gazın metreküp fiyatı ne olacaktır? Bu sorumun cevabını başka bir ülkede kriz çıkmadan verebilecek misiniz?