Kamuya IMF düzeni

Kamu Mali yönetimini, daha önce çıkardığı yasa ile tümüyle değiştiren AKP Hükümeti, o yasada öngörülen kimi düzenlemeleri yeni bir tasarı ile Meclis'e getirerek yasalaştırmak istiyor. Meclis Genel Kurul'nda bu hafta yasalaşması planlanan tasarıda, IMF ve AB de ısrarcı oldular. IMF ve AB'nin çıkarılması için baskı yaptıkları Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde (KHK) Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı bu hafta Meclis Genel Kurulu'na getirilecek. Tasarı, Uluslararası kuruluşların ısrarıyla çıkarılan ve bir önceki IMF destekli ekonomik programın ön şartlarından biri olan ve AKP Hükümeti'nin ilk icraatlarından olan Kamu Mali Yönetimi Yasası'nda değişiklik öngörüyor. Sözkonusu yasa 2003 yılı sonunda Meclis'ten geçmiş, ancak bazı maddelerinin yürürlük tarihi 1 Ocak 2006 olarak belirlenmişti. Tasarıya göre, Meclis, Cumhurbaşkanlığı, Sayıştay'ın bütçeleri, merkezi yönetim bütçesi dışına çıkarılarak, doğrudan Meclis'e sunulacak. Bu kurumların denetimi, Meclis Hesaplarını İnceleme Komisyonu'nca yapılacak. Komisyon, gerekli gördüğü takdirde söz konusu üç kurumun denetlenmesini Sayıştay'dan da isteyebilecek.

Unakıtan'a yeni yetkiler Tasarı ile Hazine'nin özel mülkiyetindeki taşınmazlarla, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri tahsis etmeye, kamu ihtiyaçları için gerekli olmayanların tahsisini kaldırmaya Maliye Bakanlığı yetkili kılınacak. Diğer taşınmazları tahsise ve tahsisi kaldırmaya ise bu taşınmaza sahip olan kamu idaresi yetkili olacak.

Zenginlere özel vergi dairesi Tasarı ile Gelir İdaresi'nin Yeniden Yapılandırılması Yasası'nda da geçen "büyük mükelleflerin ayrı vergi dairesinde toplanması" politikası düzenlenecek. Büyük mükellefleri "daha iyi izlemek ve daha iyi hizmet vermek" iddiası ile Büyük Mükellef Vergi Daireleri kurulacak. Maliye Bakanı'na bu konuda da yetki verilerek, vergi uygulamaları bakımından gerekli gördüğü hallerde, mükelleflerin bağlı olacağı vergi dairesi müdürlüğü veya vergi dairesi başkanlığını belirleyebilecek ve bu dairelerin yetki alanını yeniden oluşturabilecek.

Kamu idareleri yeniden belirleniyor Tasarı ile genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri yeniden belirlenecek. Uyuşmazlık Mahkemesi, Yüksek Seçim Kurulu, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk Kültür Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü, Adli Tıp Kurumu, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi bütçeleri bağlı veya ilgili bulundukları idare bütçesi içine alınıp, Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri listesinden çıkarılacak.

Stratejik Geliştirme Başkanlıkları kuruluyor AKP Hükümeti'nin "kamunun yeniden yapılandırılması" politikası içinde ayrı bir yeri olan Strateji Geliştirme Başkanlıkları bu tasarı ile hayat bulacak. Tasarı ile Başbakanlık ve Milli Savunma Bakanlığı dışındaki bakanlıklarda, Strateji Geliştirme Başkanlığı kurulacak. Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitülerinde de doğrudan üst yöneticiye bağlı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı oluşturulacak. Mevcut teşkilat yapılarında yer alan Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlıkları ve Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Dairesi Başkanlıkları ise kaldırılacak.

Rantiyeye kıyak Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarından değişik tarihlerde alımlar yapıldıktan sonra, elden çıkarılırken, kesinti matrahının tespiti için kullanılan ''ilk giren ilk çıkar'' yönteminin, "sıkıntılar yarattığı" gerekçesiyle aynı gün içindeki işlemlerde, ağırlıklı ortalama yöntemi kullanılacak. Tasarı ile tam mükellef kurumlara ait olan hisse senetlerinin elden çıkarılması halinde kesinti uygulanmamasına yönelik süre 2 yıldan 1 yıla indirilecek. Senet sahipleri, vergi kesintisi olmaması için iki yıl elinde tutmaları gereken hisse senetlerini, tasarının yasalaşması halinde bir yıl içinde kesintisiz elden çıkarabilecek. Tasarı ile bankalar arası mevduat ile aracı kurumların borsa para piyasasında değerlendirdikleri kendilerine ait paralardan elde ettikleri faizler de kesinti kapsamından çıkarılacak. Tam-dar mükellef ayırımı yapılmadan, yıllık beyanname verme imkanı getirilecek. Buna göre, kesintiye tabi tutulan ve yıllık veya münferit beyannameyle beyan edilmeyeceği belirtilen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından doğan kazançlar için, isteyen mükellefler, yıllık beyanname verebilecek. Beyan edilen gelirden, aynı türden menkul kıymetler için yıl içinde oluşan zararların tamamı mahsup edilebilecek. Beyan edilen gelir üzerinden yüzde 15 oranında vergi hesaplanacak. Hesaplanan vergiden yıl içinde kesilen vergiler mahsup edilecek. Türkiye'de kurulu vadeli işlem ve opsiyon borsalarında, 2006 yılında yapılacak işlemlerden elde edilen kazançlara, kesinti uygulanmayacak.

Yöneticilere harcama yetkisi İç kontrol sistemi yeniden tanımlanarak daha kapsayıcı hale getirilecek. İşlem sürecinin hızlandırılması ve etkinliğini sağlamak adına, mali kontrol yetkilisi sistemden çıkarılarak, ön mali kontrol fonksiyonunun, mali hizmetler biriminde ve harcama birimlerinde gerçekleştirilmesi sağlanacak. Bu çerçevede, mali hizmetler biriminin görev, yetki ve sorumlulukları yeniden düzenlenecek. Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi, harcama yetkilisi olacak. Ancak, personel sayısı az olan veya nispeten daha küçük teşkilat yapılarında faaliyetlerini yürüten idarelerde, harcama yetkisinin alt yönetim kademeleri yerine daha üst yönetim kademeleri tarafından yerine getirilmesi sağlanacak.