Hedefteki ülke Suriye

ABD yönetimi, müttefiki İsrail'den, Suriye ve Esad hükümetine karşı girişilen komplo planlarına "karışmamasını" istedi. İsrail'den Suriye konusundaki kararları kendilerine bırakmasını isteyen Bush yönetimi, İsrailli bürokratların Suriye konusunda daha fazla faaliyet yürütmemesini talep etti. Beyaz Saray'daki kaynaklar, "İsrail, Esad yönetiminin tamamen devrilmesini istiyor. Fakat, ABD, Suriye'de Esad'a karşı güçlü bir muhalif aday olmadığının farkında ve bu yüzden Esad'ı abluka altına alıp, kendine tabi kılmakta kararlı" diye konuştular. Kaynaklar, "ABD, Esad'a birtakım yaptırımlar dayatacak ve bunları kabul etmezse, Şam'ı uluslararası tecrit ve izolasyonla tehdit edecek" diye bildirdiler. Esad yönetimini "köşeye sıkıştırmak" için tüm yolları kullanan Bush kabinesi, ülkenin Dünya Ticaret Örgütü (WTO) toplantılarına katılmasına engel oldu. Uluslararası izolasyon politikasının bir parçası olan bu uygulamanın yanı sıra, AB ülkelerinin Suriye ile ilişkilerini "askıya" almasına da neden olan ABD, Suriye ekonomisi açısından büyük önem taşıyan "AB-Suriye İşbirliği Anlaşması"nın imzalanmasını da engelledi. Fransa ise, BM'nin yürüttüğü soruşturmada önemli tanıklardan biri olarak gördüğü Suriyeli eski istihbarat görevlisi Muhammet Zahir El-Sıddık'ı gözaltına aldı.

Muhalifler hareketli Batı yanlısı olduğu iddia edilen bazı muhalif gruplar ise, ABD ve İsrail'in Devlet Başkanı Başer Esad üzerindeki baskıların ardından harekete geçti. Muhalif gruplar, "daha geniş siyasi katılım ve özgürlüklerin önündeki engellerin kaldırılması" taleplerini hayata geçirebilmek iddiasıyla, geniş bir ittifak oluşturdu. Aralarında Liberal Parti, Milliyetçi Arap Partisi ve Sol Parti'nin bulunduğu 10 muhalif oluşum, "Şam Bildirisi" adını verdikleri ve amaçlarını sıraladıkları bir deklarasyon imzaladıklarını açıkladılar. Konuya ilişkin bir açıklama yapan imzacılardan Ekrem El Buni, "Her türlü siyasi baskıya son verilmesi ve ülkenin tarihinde yeni bir sayfa açılması çağrısında bulunuyoruz" dedi. Kürt sol örgütlerinin de yer aldığı ittifak, hükümetin 1963'ten beri yürürlükte olan "olağanüstü hal yasalarını ve mahkemelerini kaldırmasını, tüm siyasi tutukluları serbest bırakmasını ve siyasi çoğulculuğu" sağlayan bir anayasa istediğini belirtti. Milliyetçi Arap Partisi Başkanı Hasan Abdülazim ise, güvenlik güçlerinin muhalif ittifaka karşı sert tedbirler aldığını belirterek, "Parti binamızda yaptığımız son toplantıyı bastılar. Yeni oluşum, bu türden baskıların son bulmasını istiyor" ifadelerini kullandı.

Yeni iddialar Öte yandan, eski Lübnan başbakanı Refik Hariri suikastini soruşturan BM komitesi başkanı Detlev Mehlis'in, geçen hafta intihar eden Suriye İçişleri Bakanı Gazi Kenan'a "otopsi" yapılmasını talep ettiği iddia edildi. Mehlis'in, Hariri suikastini "aydınlığa" kavuşturmak açısından Kenan'ın ölümünün 'kilit noktası' niteliğinde olduğunu söylediği ve bu sebeple otopsi istediği ileri sürüldü. İsrail kaynaklı bir başka iddiaya göre ise; Suriye ordusu ve güvenlik güçleri, ülkenin Lakatiye bölgesinde bulunan Alevi aşiretlere karşı yoğun güvenlik önlemi aldı. Aşiretlerin, İçişleri Bakanı Kenan'ın intiharı nedeniyle Esad yönetimine karşı öfkeli olduğu ve bu yüzden Lakatiye'de bir isyan başlatacakları öne sürüldü.