Anayasa değişikliği tartışma yaratacak

Hükümet eylül ayında anayasa değişiklik paketini gündeme getirmeyi planlıyor. 52 maddelik değişiklik paketinde en çok tartışma yaratacak konuların başında YÖK ve hukuka ilişkin düzenlemeler yer alıyor. AKP Grup Başkanvekili Sadullah Ergin geçtiğimiz günlerde "Anayasa'yı baştan sona gözden geçiriyoruz" açıklamasını yaparak, hükümetin gündeminde anayasa paketi olduğunu duyurdu. Ergin, Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu'nun da 52 maddelik değişiklik içeren bir taslak çalışması bulunduğunu bildirdi. Talepler ve taslakları değerlendirmek ve değişiklik paketinde hangi düzenlemelerin yer alacağını belirlemek amacıyla TBMM'de bir toplantı yaptıklarını bildiren Ergin, toplantıya, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu ve kendisinin katıldığını söyledi. Değişiklik paketinde oldukça tartışılacak maddeler yer alıyor. Bunların başında orman arazilerini ranta açacak olan 2B yasası ile yurtdışına asker gönderme, hakimler ve savcılara dair düzenlemeler ile YÖK bulunuyor. Anayasa'nın 92'inci maddesine "ulusal çıkarların zorunlu kıldığı hallerde" de yurt dışına asker gönderilmesini hükmeden ibarenin eklenmesine yönelik önerinin bugünkü konjonktürle ilişkili olmadığını bildiren Ergin, uluslararası hukuk açısından netleşmeyen ancak Türkiye'nin çıkarlarının gerektirdiği durumlarda da asker gönderilmesine imkan veren bir düzenlemenin düşünüldüğünü söylemişti.

---

BAŞLICA DEĞİŞİKLİKLER Seçilme: Milletvekili seçilme yaşı 30'dan 25'e çekilecek. Milletvekili yemini: İçeriği değişmemek şartıyla, milletvekili yemini daha anlaşılabilir ve telaffuz edilmesi daha kolay bir hale getirilecek. Asker gönderme: Meclis'ten izin almaksızın yurtdışına asker gönderme veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına izin verme yetkisini düzenleyen Anayasa'nın 92'nci maddesindeki, "Milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde" ibaresinden sonra gelmek üzere, "ulusal çıkarların zorunlu kıldığı hallerde" ibaresi eklenecek. Halihazırda "milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde" ifadesine dayanarak, BM kararı olan hallerde TBMM onayı olmaksızın bu yetki hükümet tarafından kullanılabiliyor. AKP hükümeti, BM'nin terörle mücadele konusundaki kararı çerçevesinde koalisyon güçlerinin İncirlik'i kullanmasına TBMM onayı olmaksızın izin vermişti. 100 Türkiye milletvekili: Küçük partilerin de Meclis'te temsilini sağlamak amacıyla 550 milletvekilinden 100'ü Türkiye milletvekilliğine ayrılacak. 450 milletvekilinin dağılımı mevcut sistemdeki gibi olacak. Kalan 100 milletvekili aldıkları oy oranına göre diğer partiler arasında dağıtılacak. Kesinleşmemekle birlikte seçim barajının yüzde 10'dan 5'e çekilmesi de gündemde. Dokunulmazlık: Milletvekili dokunulmazlığını düzenleyen Anayasa'nın 83. maddesi değiştirilecek. Bu çerçevede, bürokratların yargılanmalarını zorlaştıran düzenlemelerin de kaldırılması tartışılıyor. Memur hakları: Memurların toplu iş sözleşmesi ve grev hakkı ile işverenin lokavt hakkını düzenleyen 53 ve 54. maddeler üzerinde, grev hakkını da kapsayacak şekilde çalışma yürütülecek. Kamu denetçiliği: Türkiye Kamu Denetçisi (ombudsman) seçimi için gereken anayasal altyapı hazırlanacak. Anayasa Mahkemesi: Cumhurbaşkanı Sezer'in 2020 yılına kadar dizayn ettiği belirtilen üye yapısı değişecek. Yüksek Mahkeme üyelerinin üçte birini Meclis seçecek. Böylece mevcut üyelerin görevlerinin sona ermesi, yeni üyelerin seçimi gündeme gelecek. Anayasa Mahkemesi iki daireye ayrılacak. Üye sayısı 21 olacak. Yüksek Öğretim Kurulu: YÖK'e üye seçimi ile Kurul'un görev ve yetkileri yeniden düzenlenecek. Üniversite sınavlarına girişte meslek liselilere uygulanan katsayıyı düşürdüğü için şimşekleri çeken YÖK'ün mevcut üyelerinin görev süreleri bitecek ve yeni üye seçimine kapı aralanacak. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK): Adalet Bakanı'nın da üye olduğu Kurul'a yönelik "yargı bağımsızlığına gölge düşüyor" eleştirileri karşısında, bakan kuruldan çıkacak.