13 Ağustos 2005 21:00

Sara'yı kabul etmeyen hasta iyileşmez

Halk arasında 'sara' hastalığı olarak bilinen 'epilepsi' hastaları hakkında yanlış inanışlar olduğunu dile getiren Epilepsi Hastalığı Derneği Başkanı Alparslan Varer nöbet geçiren bir hastaya soğan, kolonya koklatma ve parmaklarını açmaya çalışmanın kesinlikle yapılmaması gerektiğini söyledi.

Paylaş

7 yaşında düşüp kafasını çarptığı için epilepsi hastası olan Alparslan Varer kendi yaşadığı sıkıntıları başkaları yaşamasın diye Epilepsi Hastalığı Derneği kurmuş. Toplantılar düzenleyerek bu hastağı insanlara anlatan Varer, amaçlarının epilepsi hastalığını tanıtmak ve insanlar arasında var olan yanlış inanışları ortadan kaldırmak olduğunu dile getirdi. "Hastalığını kabul etmeyen epilepsi hastası iyileşmez" diyen Varer hastalık hakkında bilgi verdi. Dernek kurma fikri nasıl oluştu? Hastalık insanlar arasında çok bilinmiyor. Epilepsi hastası olarak bizler çok zorluk yaşadık. Diğer insanların zorluk yaşamaması için dernek kurma ihtiyacını hissettik. Epilepsi hastaları çevre baskısından kaynaklı ciddi psikolojik sorunlar yaşıyorlar. Bu hastalığı zeka geriliği ile karıştıranlar da var. Hatta bu baskıdan kaynaklı olarak özellikle gençlerde sıkıntılar yapıyor ve gençler de kurtuluşu uyuşturucuda buluyorlar. Bu baskılar hastanın psikolojisini nasıl etkiliyor? Baskı nedeniyle intihara eğilimli olanlar var. Aileler zaten hastalığı saklıyorlar. Epilepsinin insanlar tarafından bilinen yönü, hasta sokakta düşer titremeye başlar. Nöbet epilepsi görünen yüzüdür ve hastalığın yüzde 1'ini oluşturur. Bu hastalığın yüzde 99'ı gözükmez. Hastalığın görünmez dediğiniz kısmı kendini nasıl gösteriyor? Mesela bazı insanların gözleri dalar. Bu esnada kişi nöbet geçirmiş olabilir. Bir anda hasta silkinip 'yok bir şey' der ama 5 dakika önce ne yaptığını sorun hatırlamazlar. Tabii en önemli tarafı da hastalığın hastada yaptığı psikolojik baskı. Epilepsi nedir? Aslında tam olarak tanımı yok ama beyindeki elektriksel dengenin bozulması. Bunu şöyle örneklendirebiliriz. Binadaki kablo sisteminde kablonun birinde elektrik atlaması olduğu zaman bu durum ana şartelleri attırır ve binanın bütün elektriğinin gitmesine neden olur. İnsanda da böyledir, beyindeki elektrik dengesinin bozulmasıdır, vücüdün bütün dengesini bozar ve epilepsi hastası bir anda yere yığılabilir. Epilepsi hastalarının vücuduna aşırı şekilde elektrik yüklendiği için çok şidddetli bir kasılma oluyor ve beyin de bunu kontrol edemediği için titremeye başlıyor. Epilepsinin sebebi nedir? Tam olarak sebebi bilinmiyor. Ancak en sık rastlanan doğum esnasında çocuğun beynine oksijen gitmezse, doğum sırasında sıkışma olursa kişi epilepsi hastası olabilir. Ya da kafasını bir yere çarpar ve ardından da baygınlık geçirirse kişi epilepsi olabilir. Çarpma sırasında beyinde bir damar tıkanması olduysa beyindeki elektriksel denge bozulur. Hastalık hemen ortaya çıkmayabilir. Saptanması zor olun bu hastalık birkaç yıl sonra ortaya çıkar. Bu hastalığa beyinde ur oluşması da neden olabilir. Stres epilepsi hastalığını artırır. Nöbet geçiren bir hastaya nasıl müdahale edilmeli? Hastanın ağzında köpük çıkıyorsa sağa ya da sola yatırıp o köpüğün çıkması sağlanmalıdır. Yoksa tükürük nefes borusuna kaçar ve hastanın nefes almasını engeller. Kolay nefes alabilmesi için dişinin arasına küçük bir bez yerleştirilmeli. Onun dışanda hastaya müdahale edilmemeli. Avucunu açmaya çalışmak, soğan kolonya koklatmak, suratına su vurmak, ağzına tahta parçası yerleştirmek, kesinlikle yapılmaması gereken şeyler. Hasta nöbet esnasında hiçbir şey hissetmediği için bu durumda dişini kırabilir. Sadece kravatı gevşetilip, kemer açılabilir hastayı rahatlatmak için. Nöbet geçiren insanın ten rengi kara sarı bir renge dönüşür. Ne zamana kadar beklenmeli? 5 dakikadan sonra ambulans çağrılmalıdır. Hastaneye kaldırılmalı. Bir kişi ilk nöbetini geçiriyorsa o hasta bırakılmamalıdır. Arkasından nöbet geçirme durumu olabilir. Mesela hasta 10 dakikadan fazla nöbet geçirdi ve hastanaye götürülmedi. Bu durum hastanın sağlığını nasıl etkiler? Hastalık ilerleyebilir. Şöyle bir karşılaştırma yapılabilir. Bir hasta arka arkaya nöbet geçirirse sadece bu nöbetin süresinden dolayı kişinin 2 yıl boyunca tedavi olmasını gerektirebilir. Nöbet geçirmek beyindeki hücrelerin ölmesine neden olduğu için 30 yaşından sonra da insanlarda beyin hücreleri yenilenmediği için çok uzun süre devam eden nöbetler beyindeki hücre ölümlerine neden olabiliyor. Bu da ilerde zihinsel bozukluklara ve kas hastalıklarının oluşmasına neden olur? Ölüme neden olabilir mi? Hayır sadece o baygınlık sırasında düşüp de ölümcül bir darbe alırsa ölüm olabilir. Ama şöyle bir şey olabilir, kişi yaşlıysa ve nöbet de uzamışsa beyin ölümü gerçekleşebilir. Nasıl tedavi edilir? Mutlaka doktora gidilmesi gerekiyor. Türkiye'de epilepsi hastalığının durum ne? Araştırma yapılmadığı için bilinmiyor. Ama Türkiye'de 1 milyondan fazla epilepsi hastası var. Ailelere ne tavsiye edersiniz? Tek bir şey söylüyorum. Cin çarptı diye hacıya hocaya götürmesinler. Mutlaka doktora götürsünler.

src=/resim/b1.gif width=5>