30 Temmuz 2005 21:00

Özbeklerden soğuk duş

Özbekistan hükümetinin, ABD'den, ülkedeki askeri üssünü tahliye etmesini istediği bildirildi.

Paylaş

Washington Post gazetesi, Özbekistan'ın ABD'den ülkesindeki askeri üssünü tahliye etmesini istediğini yazdı. Haberde, Özbekistan Dışişleri Bakanlığı'nın, bu talebi resmi bir yazıyla ABD'nin Taşkent büyükelçiliğine ilettiği belirtildi. Habere göre, Washington yönetimine üssü boşaltması için altı ay süre tanındı. Gazete, bu bilgiyi Bush yönetiminin Orta Asya uzmanı üst düzey bir yetkiliden aldığını açıkladı. ABD Savunma Bakanlığı'ndan henüz konuyla ilgili bir açıklama yapılmadı. ABD ordusu, Afganistan'daki işgal birliklerine destek amacıyla dört yıl önce Özbekistan ve Kırgızistan'da üsler açmıştı. Rusya ve Çin'in bu üslerden rahatsız olduğu biliniyor. İki ülkenin liderlik yaptığı Şanghay İşbirliği Örgütü, 6 Temmuz'da yayınladığı bildirgede, ABD'ye Orta Asya'daki askerlerini çekme çağrısı yapmıştı. K2 (Karşi-Hanabad) olarak bilinen Özbekistan'daki ABD üssü, Afganistan işgalinin başından bu yana kullanıyor.

'Kadife darbe' endişesi Orta Asya rejimlerinin ABD'den duyduğu rahatsızlığın bir nedeni de, son dönemde eski Sovyet Cumhuriyetleri'nde peş peşe meydana gelen Batı destekli "rejim değişiklikleri". Gürcistan, Ukrayna ve sonra da Kırgızistan'daki isyanlar, bölgenin diğer liderlerini "sıranın kendilerine geldiği" yönünde ikna etmiş görünüyor. Bölge liderleri, ABD'ye ne kadar yaklaşırlarsa yaklaşsınlar, sonlarının Gürcistan ve Ukrayna'daki ABD'ye ılımlı bakan devrik liderler gibi olacağını düşünüyor. Son olarak Özbekistan'ın Andican kentinde patlak veren kanlı olaylar, Özbek hükümetinin korkusunu daha da artırdı. ABD yönetimi, Özbek hükümetiyle iyi ilişkilerine rağmen Andican'daki ölümleri eleştirmekten geri durmadı. Rusya ve Çin ise, Özbek lider İslam Kerimov'u destekleyen açıklamalar yaptı.

Baskıcı bir rejim Özbekistan, Batı tarafından sık sık insan hakları ihlalleriyle suçlanıyor. İnsan hakları kuruluşları, ülkede en az 6 bin siyasi tutuklu bulunduğunu belirtiyor. Köktendici militanlar, geçtiğimiz yıl mart ayında 50 kişinin öldüğü saldırı dahil, ülkedeki bir dizi bombalı saldırıdan sorumlu tutulmuştu. Geçtiğimiz yıl, ABD ve İsrail büyükelçiliklerine düzenlenen saldırılarda da üç kişi ölmüştü. Büyük doğalgaz ve petrol rezervlerine sahip Özbekistan, dünyanın 10 büyük altın üreticisi arasında yer alıyor. Özbekistan, dünyadaki beşinci büyük pamuk üreticisi durumunda. Halkın büyük bölümünün yoksulluk sınırının altında yaşadığı ülkede aylık ortalama ücret yaklaşık 30 dolar.

ÖNCEKİ HABER

Çadırda yaşam mücadelesi

SONRAKİ HABER

Londra'da terör ve sonrası