Havada kirli rekabet

Özel hava yolları firmaları ile Türk Hava Yolları (THY) arasındaki rekabet büyüyor. Atlas Jet'in altına imza koyduğu Sivil Havacılık Sektör Toplantısı tutanağına aykırı davranarak uçuş saatlerini ihlal ettiğini belirten THY, şirketin iki Ankara uçuşunu iptal ettirdi. THY'yi suçlayan Atlas Jet Yönetim Kurulu Başkanı Vural Öger, bu durumun THY'nin özel şirketlerden duyduğu rahatsızlık sonucu ortaya çıktığını ileri sürdü. THY, Atlas Jet'in bir süre önce başlattığı Ankara uçuşlarının kendi uçuş saatlerini ihal ettiği gerekçesiyle Ulaştırma Bakanlığı'na müracat etti. THY'nin başvurusuyla önceki gün Atlas Jet'in 15.20 seferi yapılamadı. Atlas Jet yetkilileri ise bir hak ihlalli yaşandığını savundular. Müracat nedeniyle Atlas Jet'in 4 olan Ankara sefer sayısı 2'ye indirildi. Uçuş iptaline kadar gelinen süreçte özel hava yolu şirketleri THY'ye suçlamalarda bulunuyorlardı. Uçuş iptali kararı çıkmadan bir gün önce THY'nin resmi internet sitesinde suçlamalara cevap veren THY Yönetim Kurul Başkanı Candan Karlıtekin, "Herhangi bir şehirlerarası otobüsün işine geldiği, aklına estiği bir saatte Esenler otogarında beğendiği bir perona yaklaşıp yolcu indirmesi veya alması nasıl mümkün değilse, havacılık sektöründe Atatürk Hava Limanı'nın belirsizlik ve karmaşaya mahkum edilemez. AHL'de fiili durum yaratarak hakları gasp etme girişimlerine müsamaha gösterilemez. Bu eylemleri yapanlara karşı SHGM ve DHMİ yetkilileri gerekli tedbirleri alırlar" dedi.

72 yıllık kazanım Karlıtekin slot ihlallerinin önlenmesi ve etkin uygulanabilmesi nedeniyle özel şirket temsilcileriyle Sivil Havacılık Sektör Toplantısı yaptıklarını hatırlatarak, bu toplantı kararlarına tüm şirketlerin imza koyduğuna dikkat çekti. Slot ihlalleri yapanlara karşı uygulanacak cezaların da kararda yer aldığını vurgulayan Karlıtekin, "THY'nin 72 yıllık kazanımlarının altın tepside diğer taşıyıcı şirketlere ikram edilmesini beklemek safdillikdir. Dünya devleriyle rekabet eden THY'yi kıran kırana rekabete davet etmek için insanın dünya ile irtibatının kesilmiş olması gerekir. THY yöneticilerinin kayırdığı sadece THY'nin ve çalışanlarının çıkarlarıdır. Elleri arkadan bağlı THY'yi ringde görmek isteyenler nafile beklerler" dedi.

---

SLOT NEDİR? Havayolu taşıyıcılarının Atatürk Hava Limanı'ndan (AHL) uçuş yapmaları belirli kurallara bağlı olarak yapılıyor. Bu kuralları Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü belirliyor. AHL'den herhangi bir yere uçuş yapılabilmesi ya da herhangi bir yerden gelip AHL'ye iniş yapılabilmesi için taşıyıcı şirketlerin AHL SLOT'u edinmesi gerekiyor. Slot belirli saat aralıkları için AHL'nin pist, park ve terminal alanından oluşan kapasitesinin iniş ya da kalkış yapan taşıyıcılara tahsis edilmesi anlamına geliyor.

---

ATLAS JET'TEN SUÇLAMA Öger Holding ve Atlasjet Yönetim Kurulu Başkanı Vural Öger, Atlasjet'in İstanbul-Ankara arasındaki uçuşlarından bazılarını yapamamasıyla ilgili, "devleti arkaya alarak, bu şekilde özel sektörle rekabet edilmez" dedi. Öger, AA'ya yaptığı açıklamada, Ulaştırma Bakanlığı'ndan İstanbul-Ankara uçuşları için izin aldıklarını savunarak, uçuş izninin bakanlık tarafından verilmesine rağmen, uçuş saat izinlerini THY'nin verdiğini ileri sürdü. Öger, şunları söyledi: "THY bizle rekabet halinde olduğu için, 4 haftadır uçtuğumuz uçaklara, slot denilen, 'uçuş saat izniniz yok' dediler. Yolcular uçağın içinde beklemesine rağmen uçaklarımız sefer yapamadılar." Uçuş izni verilmeyen uçakların 4 haftadır aynı saatte uçtuğuna kaydeden Öger, "Devleti arkaya alarak bu şekilde özel sektörle rekabet edilmez" diye konuştu. THY'nin iki yıl öncesine kadar iç hatlarda rakibi olmadığını söyleyen Öger, özel firmalarla rekabetin THY'de rahatsızlık yarattığını iddia etti.

---

İKİTELLİ RUHSATIYLA EMİNÖNÜ İNŞAATI AHL'nin kapasitesi saatte 30 adet iniş ya da kalkışa elverişli olduğu için bu 30 slot havayolu taşıyıcılarına rezerve ediliyor. Havayolu taşıyıcıları da uçuş tarifelerini planlayarak slot için müracaatta bunuyorlar. Havaalanlarından slot alabildikleri ölçüde planlanan tarifeleri kesinlik kazanıyor. Yıllarca aynı sezonda, haftanın aynı gününde ve günün aynı saatinde sefer düzenleyen havayolu şirketleri ise kullandıkları bu slot'lar üzerinde kazanılmış hak edinmiş oluyorlar. Bu haklara "tarihi haklar" ya da uluslararası deyimi ile "Grandfather's Rights" deniliyor. Öte yandan örneğin Salı günleri 06:00-07:00 aralığında slot talep başvurusu uygun bulunan bir taşıyıcının, bu slotunu sürekli olarak 08:00-09:00 arası kullanması yasak. Fiili durum yaratıp kullanmaya kalkıştığı taktirde 08:00-09:00 arası hak sahibi taşıyıcıların haklarını çiğnemiş oluyor, onların uçuşlarını tehire soktuğu için diğer seferler de zincirleme tehire giriyor ve aynı saatlerde iniş hakkı olan uçakların da havada nafile turlar atması nedeniyle mali kayıplar ortaya çıkıyor. Sistematik Slot ihlalini havayolu taşıyıcıları İkitelli'de inşaat ruhsatı alıp Eminönü meydanında inşaat yapmak olarak değerlendiriyor.