Dev şirketler şokta

Standard&Poors (S&P) adlı kredi derecelendirme şirketinin son kararı, ABD ve dünya ekonomisinde şok yarattı. Tanınmış kuruluş, ABD ekonomisinin motor güçleri olan Ford ve General Motors (GM) hisselerini "çöp kağıt" statüsüne indirdi. Bu statü, iki şirketin de borçlarını ödeyememe ihtimalinin arttığına ifade ediyor. Ayrıca yatırımcılara, bu hisselerden uzak durulması tavsiye ediliyor.

Satışa başladılar Bu statü nedeniyle ABD'deki ortak fonlar, emeklilik fonları ve sigorta şirketleri, ellerindeki GM ve Ford hisselerini elden çıkaracaklar. Nitekim, S&P raporunun ardından borsada iki şirketin hisseleri büyük bir hızla satılmaya başlandı. GM ve Ford'un toplam borcu 453 milyar doları buluyor. Gözlemciler, iki dev otomotiv tekelindeki kan kaybının sürmesi halinde, ABD ekonomisinin sarsılacağını belirttiler.

Benzin fiyatları İki şirkete, skalasındaki en düşük notu veren S&P, bu şirketlerin kâr edebilmek için cip türü büyük spor otomobillerine (SUV) güvendiğini, oysa benzin fiyatlarındaki artış nedeniyle, Japon ve Kore malı ekonomik otomobillerin revaçta olduğunu bildirdi. S&P analisti Scott Sprinzen, "GM'nin mali performansı, SUV'ların kâra yapacağı katkıya bağımlı. Oysa son dönemde bu araçların satışı başaşağı gidiyor ve nedenlerden biri, yüksek benzin fiyatları. Yeni SUV modellerinin de piyasaya sürülmesi, rekabeti artırdı" diye konuştu.

Kampanyalar geri tepti İki şirketin peşin fiyatına taksit gibi kampanyalarının başarılı olmadığını belirten S&P, kâr oranını artırmak için açıklanan 'yeniden yapılanma' planlarını da yetersiz buldu. S&P, bu kampanyaların, iki şirketi de "ucuzcu şirket" olarak lanse ederek Ford ve GM markalarını zedelediğini bildirdi. Merkezi Detroit'te bulunan iki dev şirketin başaşağı düşmesine bir başka sebep olarak, çalışanların sağlık ve emeklilik masraflarının artışı gösterildi. Analistler, kitlesel işten atmalar ve ücret düşürme gibi politikalara rağmen, kan kaybının durdurulamadığını bildirdi. Fatura işçilere mi? S&P raporunda, şirketlerin durumu düzeltmek için işçi haklarını gaspetmesi tavsiye edildi. Raporda, işçi ve emeklilerin "aşırı cömert" sağlık programlarının budanması istendi, ancak sendikanın buna izin vermeyebileceği "endişesi" ifade edildi. GM ve Ford'a olan talep düşerken, Japon devi Toyota, ABD'de tarihinin en iyi satışlarını yakaladığını ilan etti. GM, yılın ilk çeyreğinde 1.1 milyar dolar zarar açıkladı. Ford ise, gelir elde edebilmek için oto kiralama servisi Hertz'i elden çıkarmayı planlıyor. Moody's ve Fitch adlı derecelendirme kuruluşları, henüz iki GM ve Ford'un notlarını düşürmedi. Ancak gözlemciler, bu adımın her an atılabileceği kanısında.