Sırça köşklere büyük darbe

Şu adaletsiz dünyada, ufak insanların zafer kazanması pek nadirdir. Dünyanın en lüks semtlerinden biri olan Hollywood'un en zengin nüfuzlu kişisi, Malibu'nun nefis sahillerinden birinin anahtarlarını, en çok korktuğu kişilere devretmek zorunda kaldı: halka. Halkın, zarif Carbon Beach'teki bakir kumlara ayak basmasına izin verilmesiyle ilgili 22 yıllık mücadelenin sonunda, Dreamwork stüdyolarının sahibi dolar milyarderi David Geffen teslim oldu. Nihayet geçen hafta, sıradan Kaliforniyalıların, uzanıp duran konağının önündeki denizde sörf yapıp kumlarda güneşlenmesine izin veren anahtarları teslim etti. Bu, zengin ve şöhretlilerin evlerinin Güney Kaliforniya'nın bakir sahilinde uzandığı Malibu "gettosuna" ün katan özel mülkiyetçi yaşam tarzına büyük bir darbe oldu.

Şöhretliler mahallesi Geffen'in komşuları - ve kamuoyunun inkâr edilmesi mücadelesindeki destekçileri - arasında Steven Spielberg, Bob Dylan, Dustin Hoffman, Barbra Streisand ve Tom Hanks ile sahne ve ekran dünyasından sayısız starlar var. Böylesi bir semt sakinleri toplantısı ilginç olurdu. Zaten sorunun kaynağı da bu bölgedeki yüksek sosyetenin yoğunluğuydu. Zengin ve şöhretliler konak üstüne konak satın aldıkça, tüm sahil boyunu kontrol altına aldılar ve önlerindeki sahilleri uzun, kesintisiz bir özel mülk sınırıyla mühürlediler. Bu durum, günbatımında münzevi gezintisi isteyen "A sınıfı" bir Hollywoodlu için iyi olabilirdi. Ancak milyonlarca sıradan Amerikalıyı hiçe sayıyordu. Ama buraya kadar. Geffen yalnızca sahile giden yolu özel mülkü olarak kabul ettirme mücadelesini kaybetmedi; yasal masrafları da üstlenmek zorunda kaldı. 300 bin dolarlık masraf herhalde Fortune dergisinin hesabına göre 4 milyar dolar eden servetinde büyük bir delik açmaz. Öte yandan, mahkeme Geffen'in yolun anahtarlarını elinde tuttuğu her gün için bin dolar para cezası ödemesine de hükmetti. Bu hareket, şu anda ancak şöhretlilerin çitlerindeki aralıklardan gözükebilen Pasifik sahillerinin önündeki perdeleri kaldıracak gibi gözüküyor.

Beş yol daha var Sahil yollarının açılması için kampanya yürüten "Herkese erişim hakkı" hareketinin kurucularından Steve Hoye, Carbon Beach yolunun, açılması gündemde olan diğer beş yoldan biri olduğunu söyledi. Los Angeles Times'a konuşan Hoye, "Geffen bize eline geçen her şeyi fırlattı ama bir işe yaramadı. Eğer bunları geride bıraktıysak, bundan sonra her şeye göğüs gerebiliriz. Çok coşkuluyum" dedi. Yolun, yaz sezonunun başlangıcı sayılan ve Amerikan halkının sahillere akın etmeye başladığı, 30 Mayıs Anıt Günü'nde açılması planlanıyor. Kaliforniya'nın yukarı ve aşağı sahillerindeki çok sayıda kıyı yolu da, özel kişiler tarafından benzer biçimde kapatılmış durumda. Bazıları, halkı buradan uzak tutmak için Geffen kadar sert mücadele etti. İki yıl önce, Santa Barbara gazetesinin sahibi Wendy McCaw, emlağının alt tarafındaki sahilden halkı uzak tutmak için yürüttüğü mücadeleyi kaybedince, 460 bin dolar ceza ödedi. Streisand'ın, sadece üzerinde kendi evinin de olduğu Malibu sahilinin bir fotoğrafını çeken birine karşı açtığı 10 milyon dolarlık dava ise düştü.

'Halk gelecek' korkusu Geffen ve diğer şöhretli arkadaşları, kaygılarının tamamen güvenlik korkularından kaynaklandığını öne sürmekteler. Röntgenci ve davetsiz misafirlerin ilgisini çektiklerini, halkın kolaylıkla sahile girebilmesinin kendilerini riske attığını söylüyorlar. Karşıtları ise, evlerinin yüksek duvarlarına, korumalarına ve şöhretli kişilerin çoğunun Malibu'daki evlerinin ikinci, üçüncü, hatta dördüncü mekânları olduğu ve nadiren bu evlerinde oturdukları gerçeğine işaret ediyorlar. Eleştiriler, bu şöhretli kişilerin esas kaygısının, esas olarak, çok sayıda sıradan tatilci ve sörfçülerin daha önce kendi özel kullanımlarına açık olan sahayı kullanmaları olduğunu iddia ediyorlar. Ama artık sahilin anahtarları Hoye'un elinde. Geçen hafta bakmak için geçidin kapısını açtığında gördü ki, 22 yıldır özel mülke tabi olan yolun rotası bile değişmiş. Eskiden kumdan bir yürüyüş yoluyken, şimdi kaldırımla döşenmiş ve etrafı duvarlarla çevrilmiş. Ayrıca, yolun sonunda, ikinci bir geçit var. Ama Geffen'den alınan anahtarlar bu geçidi de açtı. Nihayet, Carbon Beach yolu tamamen açılmış oldu.

(The Observer'dan çeviren Engin Esen)

---

Bizans'tan kalma kanun kuralı Hoye'un grubu, kökeni 530 yılında Bizans İmparatoru Jüstinyan'ın koyduğu bir kurala kadar giden muğlak bir kuralı öne sürüyor. Kurala göre, "deniz kıyıları tüm insanlığa aittir." Bu kural, ABD'nin batı bölümünün büyük kısmının eski koloni hakimleri olan İspanyollar tarafından benimsenmişti ve hâlâ bugünkü Kaliforniya sahil yasalarının temelini oluşturuyor. Yani, Malibu'nun mülk sahipleri kendi sahillerine sahip olduklarını zannederken, suyun yükseldiğinde bıraktığı izden aşağısı aslında kamu mülkü.