İstisnaydı, kalıcı oldu!

Anayasa Mahkemesi kadrolu ile sözleşmeli öğretmenlerin aynı hukuksal konumda olmadığına, farklı hukuksal düzenlemelere tabi olmalarının da eşitsizlik yaratmadığına karar verdi. Anayasa Mahkemesinden sözleşmeli öğretmene vize çıkartan 4-b’li öğretmen alımının Anayasaya aykırı olmadığına hükmeden kararın gerekçesi Resmi Gazetede yayımlandı.

Danıştay 12. Daire, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından çıkarılan “Sözleşmeli Öğretmenlik” konulu genelgenin iptali için başvuran Eğitim Sen’in itirazını ciddi bularak Devlet Memurları Kanununun 4. maddesinin (B) fıkrasının üçüncü paragrafına 5473 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle eklenen, “Milli Eğitim Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin; …” ibaresinin, Anayasaya aykırılığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine taşıdı. Danıştay, öğretmenlik mesleğinin yürüttüğü hizmetin, süreklilik arz ettiğini, öğretmenliğin sözleşmeli personel istihdamının kapsamını oluşturan geçici iş tanımı içerisine sokulamayacağına dikkat çekti. Davanın ilk incelemesini tamamlayan Anayasa Mahkemesinin, sözleşmeli öğretmenleri yakından ilgilendiren davanın esasına yönelik kararının gerekçesi yayımlandı.

MEMUR DA İŞÇİ DE DEĞİL

Mahkeme, 4-b’li öğretmen alımının Anayasaya aykırı olmadığına oy çokluğu ile karar verdi. Kararın gerekçesinde, düzenleme ile Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında norm kadro uygulaması sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde sözleşmeli öğretmen istihdam edilmesine imkan sağladığına dikkat çekildi. Sözleşmeli öğretmenlerin Anayasanın 128. maddesinde tanımlanan “memurlar” kapsamında olmadığının belirtildiği gerekçede, bu konumda çalışanların “işçi” de sayılamayacağı ifade edildi. Karar gerekçesinde öğretmen açığının kadrolu öğretmen istihdamıyla neden kapatılamayacağı cevapsız kalırken, sözleşmeli öğretmen istihdamı bir zorunlulukmuş gibi ortaya konuldu.

MEMUR İSTİHDAM EDİLEMEZSE...

Sözleşmeli öğretmenlerin “diğer kamu görevlileri” kapsamında yer aldığının kaydedildiği kararda, şöyle denildi:
“Sözleşmeli öğretmenler ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4-b maddesine tabi sözleşmeli personel statüsündeki kamu görevlileridir. Sözleşmeli personel, kamu hizmetinin insan unsurunun memurlardan (atamayla) oluşturulması ilkesine getirilmiş bir istisnadır. Memurlar, içeriği taraflarca belirlenemeyen bir statüye atanırken, sözleşmeli personel kamu hizmetine sözleşme ilişkisiyle bağlanmaktadır. Sözleşmeli personel istihdamı, özel meslek bilgisine ve uzmanlığa ihtiyaç duyulması ve gereksinmenin memur tipi istihdamla karşılanamayacak olması koşullarına bağlanmıştır. Eşitlik ilkesine aykırılıktan söz edilebilmesi için bir yasanın aynı hukuksal durumda olanlar arasında bir ayırım veya ayrıcalık yaratması gerekir. 657 sayılı Yasa’nın 4-a maddesine tabi memur statüsünde çalışan kadrolu öğretmenler ile 4-b maddesi kapsamındaki sözleşmeli personel statüsündeki sözleşmeli öğretmenler aynı hukuksal konumda değillerdir. Farklı hukuksal konumda olanların farklı hukuksal düzenlemelere tabi olmalarının eşitsizliğe yol açtığı ileri sürülemez.” (HABER MERKEZİ)

İŞİ AYNI HAKLAR FARKLI

Karara Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Osman Alifeyyaz Paksüt, Üyeler Fulya Kantarcıoğlu, Mehmet Erten, Fettah Oto, Zehra Ayla Perktaş ve Engin Yıldırım muhalif kaldı. Üye Yıldırım karşı oy yazısında, şu görüşlere yer verdi:
“Özel bilgi ve yetenek gerektiren alanlardaki ihtiyacı karşılamak için getirilen ve istisnai bir usul olan kamuda sözleşmeli personel uygulaması giderek istisna olmaktan çıkmaya başlamıştır. Asli ve sürekli kamu hizmeti olan eğitim alanında da istisnai olarak kullanılan sözleşmeli statüsü son yıllarda giderek yaygınlaşmaya başlamıştır. Özel bir uzmanlık ve kariyer mesleği ve asli ve sürekli bir kamu hizmeti olan öğretmenliğin sözleşmeli personelce ifa edilmesi istisnai olarak getirilen bir imkanın amacı dışında kullanılması sonucunu doğurmaktadır. Kadrolu öğretmenler ile sözleşmeli öğretmenler aynı şartlarda aynı işi yapmalarına rağmen özlük ve sosyal hakları arasındaki sözleşmeli öğretmenler aleyhine olan farklılıklar Anayasaya aykırıdır.”