22 Şubat 2005 23:00
İlerici düşüncenin ufuklarını genişletti
GÜNÜN YAZILARI
Özgün bir düşünür ve denemeci olarak adını dünya çapında duyuran yazar Prof. Dr. Nermi Uygur önceki gün sonra hayata gözlerini yumdu. Yazarın naaşı bugün Fenerbahçe Cami'inde kılınacak öğle namazından sonra Zincirlikuyu'daki aile mezarında toprağa verilecek.
Türkiye'nin düşünce hayatının önemli isimleri Nermi Uygurla ilgili görüşlerini gazetemize değerlendirdi.
Prof. Dr. Afşar Timuçin (Öğretim Görevlisi- Yazar): Nermi Uygur hocamız derslerinde bize yeni ufuklar açan çok değerli bir felsefe adamıydı. Özellikle Türkçe'yi çok iyi kullanması daha o zamanlar bizim ilgimizi çekmişti. O gerçek bir aydın olarak Tük Kültürü'ne büyük hizmetlerde bulundu. Çok değerli yapıtlarının uzun süre, gelecek kuşakları aydınlatmaya devam edeceğine inanıyorum.
Aydın Çubukçu (Evrensel Kültür Dergisi Genel Yayın Yönetmeni- Yazar): Felsefeyi bir aydınlanma ve ilerleme aracı olarak düşünen insanlardan biriydi. Pek çok öğrencisi ve eserleriyle, Türkiye'de ilerici düşüncenin ufuklarını genişleten bir insan olarak anılacaktır.
Prof. Dr. Önay Sözer (Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü): Nermi Uygur'u ben hem öğretici kimliğiyle hem de çalışmalarıyla yakından tanıyorum. Kendisi derslerinde birçok öğrencisinin de bildiği gibi hem çok iyi ve kaynaktan devşirilmiş bilgiler verdiği gibi aynı zamanda dinleyenlere yeni ufuklar açardı. Gerek derslerinde gerekse yazılarında Türk dilini bütün kıvraklığıyla sahip çıkması onun başlıca özelliklerinden biriydi. Felsefe ve bilimi deneme türüyle birleştirmek ve bu yöndeki büyük ustaların izinden gitmek bence en büyük tutkusuydu. Bu yönden bakılınca Türk edebiyat ve düşüncesinde Adnan Adıvar'la başlayan bir geleneği çeşitli örneklerle devam ettirmiş sayılabilir. Yazıları bence yeniden okunmalı yorumlanmalı ve değerlendirilmelidir.
Cengiz Bektaş (TYS Başkanı): Nermi Uygur gerçekten büyük bir kültürün içine kendini oturtabilmiş, yerini bulabilmiş, değerlerimizden biri. Özellikle dile gösterdiği özenle dalının düşünce geleceğini de etkilemiş. Kendinden sonraki kuşaklara kapılar açmış bir felsefecimiz. Ben kendisini çok küçük yaşlarda tanıma şansına eriştim. Aynı yerde oturuyorduk çünkü. Her zaman güleryüzlü, ama o güleryüzünün arkasında bir bilimadamının olması gereken ciddiyetteydi.
Prof. Dr. Betül Çotuksöken (Maltepe Üniversitesi): Nermi Uygur, dil, kültür, eğitim, felsefe, sanat, bilim, teknik üzerine sürekli olarak düşündü; bu kavramları somut içerikleriyle ele aldı ve biz öğrencilerinin, okurlarının ilgisini bu kavramlara çekti. Dildeki felsefeyi, felsefe-edebiyat ortak paydasındaki dili, hepsini sarıp sarmalayan kültür boyutunu anlamayı, kavramayı kendine hep iş edindi. İnsan dünyasının evrensel kültür değerlerine zamanaşırı bir tutum içinde yöneldi. Platon, Augustinus, Abælardus, Spinoza, Kant, Nietzsche daha niceleri hep onun çağdaşı, "düşünce akrabaları" oldu. Nermi Uygur kırk iki yıl hizmet verdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde, yaklaşık on üç yıl ders verdiği Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde düşünsel olana ilişkin sevgisini öğrencileriyle, meslektaşlarıyla, dostlarıyla paylaştı. Özellikle felsefe ve Türk Dili-Edebiyatı Bölümleri Nermi Uygur'un söylemini genç kuşaklara aktarmanın yollarını aramalı; onun söylemi üzerine araştırmalar yapılmalı.
BÜYÜK BİR MİRAS BIRAKTI 1925 yılında İstanbul'da dünyaya gelen Uygur; Galatasaray Lisesi'nin Latince Bölümü'nü bitirdikten sonra, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin Felsefe Bölümü'nde ve Almanya'da Köln Üniversitesi'nde okudu. 1952'de, kültür bilimlerine ilişkin bir yapıtla felsefe doktoru oldu. Avrupa'nın çeşitli ülkelerindeki öğrenim kurumlarında araştırmalar yaptı. 1963 yılından sonra İstanbul Üniversitesi'nde Felsefe Profesörü olarak çalıştı; Nermi Uygur'un, kısa incelemeleri ile çevirileri dışındaki Türkçe kitapları: Edmund Husserl'de Başkasının Ben'i Sorunu (1958; Türk Dil Kurumu 1959 Bilim Ödülü; 1998); Dilin Gücü (1962, 1997); Felsefenin Çağrısı (1962, 1995); Dünyagörüşü (1963); Güneşle (1969, 1997); İnsan Açısından Edebiyat (1969, 1999); Türk Felsefesinin Boyutları (1974, 1988, 2002); Kuram- Eylem Bağlamı: Çözümleyici Bir Felsefe Denemesi (1975, 1996); Dil Yönünden Fizik Felsefesi (1979), 1985); Yaşama Felsefesi (1981, 1998); Kültür Kuramı (1984, 1996); Bunalımdan Yaşama Kültürü (1989, 1997); Çağdaş Ortamda Teknik (1989, 2002); İçi Dışıyla Batı'nın Kültür Dünyası (1992, 1998); Tadı Damağımda: Bir Okur-Yazarın Kitap Okuma Serüvenleri (1995, 1996; Türkiye Gazeteciler Cemiyeti 1995 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü); Başka-Sevgisi (1996); Salkımlar (1998); Dipten Gelen (1999); Denemeli Denemesiz (1999); İçimin Sesi (2001).
Prof. Dr. Afşar Timuçin (Öğretim Görevlisi- Yazar): Nermi Uygur hocamız derslerinde bize yeni ufuklar açan çok değerli bir felsefe adamıydı. Özellikle Türkçe'yi çok iyi kullanması daha o zamanlar bizim ilgimizi çekmişti. O gerçek bir aydın olarak Tük Kültürü'ne büyük hizmetlerde bulundu. Çok değerli yapıtlarının uzun süre, gelecek kuşakları aydınlatmaya devam edeceğine inanıyorum.
Aydın Çubukçu (Evrensel Kültür Dergisi Genel Yayın Yönetmeni- Yazar): Felsefeyi bir aydınlanma ve ilerleme aracı olarak düşünen insanlardan biriydi. Pek çok öğrencisi ve eserleriyle, Türkiye'de ilerici düşüncenin ufuklarını genişleten bir insan olarak anılacaktır.
Prof. Dr. Önay Sözer (Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü): Nermi Uygur'u ben hem öğretici kimliğiyle hem de çalışmalarıyla yakından tanıyorum. Kendisi derslerinde birçok öğrencisinin de bildiği gibi hem çok iyi ve kaynaktan devşirilmiş bilgiler verdiği gibi aynı zamanda dinleyenlere yeni ufuklar açardı. Gerek derslerinde gerekse yazılarında Türk dilini bütün kıvraklığıyla sahip çıkması onun başlıca özelliklerinden biriydi. Felsefe ve bilimi deneme türüyle birleştirmek ve bu yöndeki büyük ustaların izinden gitmek bence en büyük tutkusuydu. Bu yönden bakılınca Türk edebiyat ve düşüncesinde Adnan Adıvar'la başlayan bir geleneği çeşitli örneklerle devam ettirmiş sayılabilir. Yazıları bence yeniden okunmalı yorumlanmalı ve değerlendirilmelidir.
Cengiz Bektaş (TYS Başkanı): Nermi Uygur gerçekten büyük bir kültürün içine kendini oturtabilmiş, yerini bulabilmiş, değerlerimizden biri. Özellikle dile gösterdiği özenle dalının düşünce geleceğini de etkilemiş. Kendinden sonraki kuşaklara kapılar açmış bir felsefecimiz. Ben kendisini çok küçük yaşlarda tanıma şansına eriştim. Aynı yerde oturuyorduk çünkü. Her zaman güleryüzlü, ama o güleryüzünün arkasında bir bilimadamının olması gereken ciddiyetteydi.
Prof. Dr. Betül Çotuksöken (Maltepe Üniversitesi): Nermi Uygur, dil, kültür, eğitim, felsefe, sanat, bilim, teknik üzerine sürekli olarak düşündü; bu kavramları somut içerikleriyle ele aldı ve biz öğrencilerinin, okurlarının ilgisini bu kavramlara çekti. Dildeki felsefeyi, felsefe-edebiyat ortak paydasındaki dili, hepsini sarıp sarmalayan kültür boyutunu anlamayı, kavramayı kendine hep iş edindi. İnsan dünyasının evrensel kültür değerlerine zamanaşırı bir tutum içinde yöneldi. Platon, Augustinus, Abælardus, Spinoza, Kant, Nietzsche daha niceleri hep onun çağdaşı, "düşünce akrabaları" oldu. Nermi Uygur kırk iki yıl hizmet verdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde, yaklaşık on üç yıl ders verdiği Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde düşünsel olana ilişkin sevgisini öğrencileriyle, meslektaşlarıyla, dostlarıyla paylaştı. Özellikle felsefe ve Türk Dili-Edebiyatı Bölümleri Nermi Uygur'un söylemini genç kuşaklara aktarmanın yollarını aramalı; onun söylemi üzerine araştırmalar yapılmalı.
BÜYÜK BİR MİRAS BIRAKTI 1925 yılında İstanbul'da dünyaya gelen Uygur; Galatasaray Lisesi'nin Latince Bölümü'nü bitirdikten sonra, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nin Felsefe Bölümü'nde ve Almanya'da Köln Üniversitesi'nde okudu. 1952'de, kültür bilimlerine ilişkin bir yapıtla felsefe doktoru oldu. Avrupa'nın çeşitli ülkelerindeki öğrenim kurumlarında araştırmalar yaptı. 1963 yılından sonra İstanbul Üniversitesi'nde Felsefe Profesörü olarak çalıştı; Nermi Uygur'un, kısa incelemeleri ile çevirileri dışındaki Türkçe kitapları: Edmund Husserl'de Başkasının Ben'i Sorunu (1958; Türk Dil Kurumu 1959 Bilim Ödülü; 1998); Dilin Gücü (1962, 1997); Felsefenin Çağrısı (1962, 1995); Dünyagörüşü (1963); Güneşle (1969, 1997); İnsan Açısından Edebiyat (1969, 1999); Türk Felsefesinin Boyutları (1974, 1988, 2002); Kuram- Eylem Bağlamı: Çözümleyici Bir Felsefe Denemesi (1975, 1996); Dil Yönünden Fizik Felsefesi (1979), 1985); Yaşama Felsefesi (1981, 1998); Kültür Kuramı (1984, 1996); Bunalımdan Yaşama Kültürü (1989, 1997); Çağdaş Ortamda Teknik (1989, 2002); İçi Dışıyla Batı'nın Kültür Dünyası (1992, 1998); Tadı Damağımda: Bir Okur-Yazarın Kitap Okuma Serüvenleri (1995, 1996; Türkiye Gazeteciler Cemiyeti 1995 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü); Başka-Sevgisi (1996); Salkımlar (1998); Dipten Gelen (1999); Denemeli Denemesiz (1999); İçimin Sesi (2001).
Evrensel'i Takip Et