31 Ocak 2005 23:00
Yeni bölünmelere doğru
Irak'ta yapılan genel seçimler, Şiiler ve Sünniler arasındaki bölünmenin ulaştığı boyutları gösterdi. Şii kentlerinde seçime katılım yüksek olurken, Sünniler genellikle boykotu tercih etti. Oy kullanma oranı, kuzeydeki Kürt bölgelerinde de, tahmin edildiği gibi yüksek oldu.
Şii Iraklıların, Büyük Ayetullah Ali Sistani'nin "seçime katılma" çağrısına uyduğu ve ülkenin güneyinde kurulan oy sandıkları önünde uzun kuyruklar oluşturduğu görüldü. Buna karşılık, ülkenin orta kesimlerindeki Sünni kent ve kasabalarında sandıklara sessizlik hakimdi.
El Cezire'nin haberine göre, Samarra'da 200 bin kayıtlı seçmenden 1400'ü oy kullandı. Haberde, bu rakama Iraklı asker ve polislerin kullandığı oyların dahil olduğu belirtildi.
Bu itibarla seçimler, Sünni Arapların siyasi süreçten dışlanması ile sonuçlanabilecek. Oy kullanan bir Şii'nin, "Bu seçimler Nuh'un Gemisi gibi. Tekneye çıkan kurtulacak, dışarıda kalanlar ise yok olacak" sözleri, buna işaret ediyor.
Kürt-Şii gerilimi Kürtler ve Şiilerin seçime yüksek katılım göstermesi ise, bu iki kesimi "müttefik" kılacak bir gelişme olmaktan çok uzak. Kürt liderler, nihai hedeflerinin bağımsızlık olduğunu ilan ederek, seçim sonrası ilk önemli hamlelerini yaptılar. Irak nüfusunun yüzde 60'ını oluşturan Şiiler ise, egemen olmayı umdukları "yeni Irak"ın parçalanmasına göz yummaya niyetli değil. Bu nedenle, Şii Araplar ile Kürtler arasındaki gerilim, önümüzdeki günlerde daha da tırmanacak. Seçimlerle ilgili dikkat çekici bir diğer nokta, oy kullanma oranı oldu. Amerikan ve İngiliz ajansları, daha oy kullanma süresi tamamlanmadan, sandık başına gitme oranının yüzde 72 olduğunu ilan ettiler. Birkaç saat sonra, bu oran yüzde 60'a çekildi. Ancak çeşitli çevreler, gerçek oranın yüzde 50 civarında, hatta daha da aşağı olduğunu söylüyor. Böylece, ABD'nin seçimlerde aradığı "meşruiyet" sallantıda kaldı. Buna rağmen, başta ABD Başkanı George W. Bush olmak üzere işgale destek veren liderler, seçimleri "Irak halkı için büyük bir zafer" olarak nitelendirmekten çekinmedi.
Gizlenen veriler Seçime katılımın, açıklanandan düşük olduğuna işaret eden veriler şöyle: Bir Rus gözlemciye göre, 18 valilikten 5'inde seçimler iptal edildi veya çok düşük katılım gözlendi.
Çin ajansı Xinhua, sandıkların kapanmasından 5 saat önce geçtiği haberde; Tikrit, Ducail, Balad ve Tuzhurmatu'da sandık başına gitme oranının "beklenenden çok daha düşük" olduğunu bildirdi. Ajansa bilgi veren bir kaynak; Beyci, Samarra ve Dur'da hiçbir Iraklının oy kullanmadığını açıkladı.
Ducail ve Balad, Şii ve Sünnilerin birlikte yaşadığı kentler. Tuzhurmatu ise Türkmen, Arap ve Kürtler barındırıyor.
Bazı kentlere seçim materyali gönderilemedi. Musul'a bağlı 4 kasabada bu yüzden oy kullanılamadı.
Musul civarında yaşayan Iraklı Hıristiyanlar, peşmergelerin engellemesi nedeniyle oy kullanamadı.
İsrail istihbaratı bağlantılı Debka sitesi, seçime katılım oranının yüzde 40-45 olduğunu bildirdi. Site, Şiilerin yaşadığı güneydeki Basra'da oy kullanma oranını yüzde 32-35 olduğunu, ama seçim yetkililerinin bu oranı "yüzde 90" olarak açıkladığını yazdı.
İlk sonuçlar Sandıkların kapanmasının ardından seçim görevlileri, elektrik kesintileri nedeniyle mum ışığında oy sayımına başladılar. İlk sonuçların 6-7 gün sonra, açıklanması bekleniyor. Resmi olmayan ilk sonuçlara göre, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) çıkardığı ortak liste önde gidiyor.
İNGİLİZ NAKLİYE UÇAĞI DÜŞÜRÜLDÜ: 9 ASKER ÖLDÜ Bir İngiliz askeri nakliye uçağı, Bağdat'tan Balad'a giderken düşürüldü. Uçaktaki 9 asker öldü. Saldırıyı Ensar El İslam örgütü üstlendi. Örgüt, uçağın tanksavar füzesiyle düşürüldüğünü duyurdu.
Kerkük kentinde Türkçe yayın yapan Türkmeneli televizyonuna silahlı saldırı düzenlendi. Televizyonun koruma ekipleri, saldırıya ateş açarak karşılık verdi. Saldırıda ölen yada yaralanan olmadı. Irak polisi saldırganları bulmak için harekete geçti.
El Anbar kentinde önceki gün çıkan çatışmada bir ABD askeri öldürüldü.
Avustralya hükümeti, bir dizi saldırıya hedef olan Bağdat Büyükelçiliği'nin kapatıldığını duyurdu. Büyükelçilik, ABD'nin denetimindeki "Yeşil Bölge"nin içine taşınacak.
Irak Metal ve Matbaa İşçileri Sendikası (IMMPU) Başkanı Talib Kadim El Tayi, perşembe günü 6 silahlı adam tarafından kaçırıldı. İki otomobil kullanan saldırganların, El Tayi'yi işçilerin gözleri önünde kaçırdığı belirtildi.
'ELİMİZDE SONUÇ YOK' Irak Seçim Komisyonu Sözcüsü Farid Ayyar, seçime katılım oranı konusunda Irak Televizyonu El Şarkiye'nin sorularını yanıtladı. Önceki gün yayınlanan söyleşide, Ayyar'ın epey sıkıntılı olduğu gözlendi. Söyleşiden bazı bölümler şöyle: Soru: Pek çok şikâyet aldık. Seçim sonuçlanmadan 2 saat önce, oy kullanma oranının yüzde 72 olduğunu açıkladınız. Sandıklar kapandıktan sonra ise bu oran yüzde 60'a düştü. Neden böyle bir çelişki var? Ayyar: Seçimler, oy kullanmayanlar dahil olmak üzere bütün Iraklıları ilgilendiriyor. Irak herkesindir, seçimler de öyle. Bu nedenle, sorumluluğu herkes paylaşmalı. Soru: Neden böyle bir çelişki oldu? Ayyar: İlk açıklamamız, sadece tahminlere dayanıyordu. Zaten şu ana kadar elimizde bir sonuç yok. Soru: Neden sonuçların açıklanması 10-15 gün sürecek? Herkes bu sonuçları merakla bekliyor. Sandıklar kapandıktan birkaç saat sonra, oyların yüzde 70'i sayıldı. Ayyar: Bana bu bilgiyi verdiğiniz için teşekkür ederim, çünkü ben seçim komisyonu sözcüsü olmama rağmen böyle bir yüzdeden haberdar değildim! Ortada gecikme falan yok. Sonuçlar, ülke dışındaki sandıklarda kapandıktan sonra açıklanacak ve bu da 4 gün sürecek.
Kürt-Şii gerilimi Kürtler ve Şiilerin seçime yüksek katılım göstermesi ise, bu iki kesimi "müttefik" kılacak bir gelişme olmaktan çok uzak. Kürt liderler, nihai hedeflerinin bağımsızlık olduğunu ilan ederek, seçim sonrası ilk önemli hamlelerini yaptılar. Irak nüfusunun yüzde 60'ını oluşturan Şiiler ise, egemen olmayı umdukları "yeni Irak"ın parçalanmasına göz yummaya niyetli değil. Bu nedenle, Şii Araplar ile Kürtler arasındaki gerilim, önümüzdeki günlerde daha da tırmanacak. Seçimlerle ilgili dikkat çekici bir diğer nokta, oy kullanma oranı oldu. Amerikan ve İngiliz ajansları, daha oy kullanma süresi tamamlanmadan, sandık başına gitme oranının yüzde 72 olduğunu ilan ettiler. Birkaç saat sonra, bu oran yüzde 60'a çekildi. Ancak çeşitli çevreler, gerçek oranın yüzde 50 civarında, hatta daha da aşağı olduğunu söylüyor. Böylece, ABD'nin seçimlerde aradığı "meşruiyet" sallantıda kaldı. Buna rağmen, başta ABD Başkanı George W. Bush olmak üzere işgale destek veren liderler, seçimleri "Irak halkı için büyük bir zafer" olarak nitelendirmekten çekinmedi.
Gizlenen veriler Seçime katılımın, açıklanandan düşük olduğuna işaret eden veriler şöyle:
İlk sonuçlar Sandıkların kapanmasının ardından seçim görevlileri, elektrik kesintileri nedeniyle mum ışığında oy sayımına başladılar. İlk sonuçların 6-7 gün sonra, açıklanması bekleniyor. Resmi olmayan ilk sonuçlara göre, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) çıkardığı ortak liste önde gidiyor.
İNGİLİZ NAKLİYE UÇAĞI DÜŞÜRÜLDÜ: 9 ASKER ÖLDÜ
'ELİMİZDE SONUÇ YOK' Irak Seçim Komisyonu Sözcüsü Farid Ayyar, seçime katılım oranı konusunda Irak Televizyonu El Şarkiye'nin sorularını yanıtladı. Önceki gün yayınlanan söyleşide, Ayyar'ın epey sıkıntılı olduğu gözlendi. Söyleşiden bazı bölümler şöyle: Soru: Pek çok şikâyet aldık. Seçim sonuçlanmadan 2 saat önce, oy kullanma oranının yüzde 72 olduğunu açıkladınız. Sandıklar kapandıktan sonra ise bu oran yüzde 60'a düştü. Neden böyle bir çelişki var? Ayyar: Seçimler, oy kullanmayanlar dahil olmak üzere bütün Iraklıları ilgilendiriyor. Irak herkesindir, seçimler de öyle. Bu nedenle, sorumluluğu herkes paylaşmalı. Soru: Neden böyle bir çelişki oldu? Ayyar: İlk açıklamamız, sadece tahminlere dayanıyordu. Zaten şu ana kadar elimizde bir sonuç yok. Soru: Neden sonuçların açıklanması 10-15 gün sürecek? Herkes bu sonuçları merakla bekliyor. Sandıklar kapandıktan birkaç saat sonra, oyların yüzde 70'i sayıldı. Ayyar: Bana bu bilgiyi verdiğiniz için teşekkür ederim, çünkü ben seçim komisyonu sözcüsü olmama rağmen böyle bir yüzdeden haberdar değildim! Ortada gecikme falan yok. Sonuçlar, ülke dışındaki sandıklarda kapandıktan sonra açıklanacak ve bu da 4 gün sürecek.
Evrensel'i Takip Et