Kıyım ve peşkeş teklifi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, TBMM'ne gönderdiği bir kanun teklifi ile İstanbul'daki toplu taşımacılık hizmetlerini tek bir elde toplamayı ve ardından da özel şirketlere devretmeyi hedefliyor. Alt komisyondan geçen yasa tasarısı, Meclis'te görüşülmeyi bekliyor. Bu uygulamanın daha sonra tüm Türkiye'de hayata geçirilmesi hedefleniyor. Tasarının yasalaşması halinde şehiriçi deniz işletmeleri, banliyö tren taşımacılığı, metro, tramvay, karayolları bakım onarım işleri, köy hizmetleri ve otoparklar "İstanbul Ulaşım İdaresi Genel Müdürlüğü" adlı kuruma devredilecek. Tasarının müdürlüğün görevlerini açıkladığı bölümde tüm hizmetlerin özel şirketlere peşkeş çekilmesinin önü açılıyor. "İşletmek, işlettirmek", "kurmak, kurdurmak", "yapmak, yaptırmak" sözlerinin yer aldığı bu maddede şöyle deniyor: "Genel Mürdürlük, kara , deniz ve su toplu taşıma sistemi ile metro, tünel ve raylı sistem dahil her türlü toplu taşıma işlerini tesis ve/veya işletmesini imtiyaz, yap-işlet-devret veya yap-işlet yöntemleriyle yaptırabilir; toplu taşıma hizmetlerini tekel oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek, hizmet satın almak, toplu taşıma hatlarını kiraya vermek suretiyle yerine getirebilir."

İşkolu belirsiz Deniz taşıma kolunda Türkiye Denizciler Sendikası, demiryollarında Demiryol-İş, karayollarında ve köy hizmetlerinde Yol-İş, Büyükşehir Belediyesi'nin yol, bakım, onarım bölümlerinde Belediye-İş, İETT'de ise Hizmet-İş sendikaları örgütlü. Kanun teklifi ile bu kurumlar bir müdürlük elinde toplanacak ancak işkolunun ne olacağı ve hangi sendikanın yetkili olacağı ise belirsiz. Mevcut yasalara göre genel hizmetler işkoluna gireceği söyleniyor. Ancak nihai karar için Meclis gündeminde olan 2821 ve 2822 sayılı sendikalar yasasında yapılacak değişiklikler bekleniyor.

İşçi kıyımı olacak Kanun teklifinin yasalaştırılması durumunda bu kurumlarda çalışan 35-40 bin dolayında işçi de İstanbul Ulaşım İdaresi Genel Müdürlüğü'ne bağlanacak. Ancak müdürlük istediği personeli alarak, kalanını işten atma hakkına sahip. Örneğin, Kıyı Emniyeti ve Deniz Kurtarma İşletmesi'nde 5 yıldır sözleşmeli olarak çalışan 66 işçinin iş akitleri Ekim ayında fesh edildi. Şehirhatları İşletmesi'nde çalışan 1861 işçiden sadece 135 kişinin işe devam etmesi öngörülüyor. Ancak devam edecek işçilerin de hangi koşullarda çalıştırılacağı belli değil. Atılan işçiler yerine ise kendi yandaşlarının ve asgari ücretle, tecrübesiz elemanların alınacağı belirtiliyor.

---

Belediyenin elde edeceği bazı yetkiler

Boğaz, Haliç ve Marmara denizinde araç, yolcu ve yük taşıma işlerini yapmak, ruhsat vermek,

Kara, deniz ve raylı sistem üzerinde işletilen araçlara ruhsat vermek (Taksi, dolmuş ve servis araçları dahil),

Otopark arazileri ilan etmek, otopark kurmak, işletmek ve işlettirmek,

Trafik düzenini sağlamak ve görevli tayin etmek,

Görevleriyle ilgili araç satın almak, kiralamak, kiraya vermek ve kamulaştırmak,

Kanunun genel müdürlüğe verdiği yetkiye göre emir vermek, yasak koymak ve uygulamak.