23 Aralık 2004 22:00
Newmont Endonezya'yı zehirledi
Bergama'da da faaliyet yürüten Amerikalı tekel Newmont, Endonezya'daki altın madeniyle zehir saçtı. Şirket yönetimi, 5 yıl içinde havaya ve suya 33 ton zehirli civa boşaltıldığını kabul etti.
Bergama'da da faaliyet yürüten Amerikalı maden tekeli Newmont, Endonezya'da insan sağlığı ve çevreye büyük zarar verdi. Newmont yönetimi, Endonezya'daki Minahasa Raya altın madeninde, beş yıl içinde havaya ve suya tonlarca civa boşalttığını itiraf etti. Endonezya hükümeti, madenin Buyat Körfezi'ne ağır ve zehirli metaller boşalttığını açıklamıştı. Bu faaliyet sonucunda bölge halkında deri hastalıkları ve tehlikeli tümörler başgöstermişti. Körfez civarındaki çok sayıda köylü; "baş dönmesi, nefes darlığı, tümür, deri hastalıkları" gibi şikayetlerle tedavi altına alınmış durumda. Köylülerin tamamı, bu şikayetlerin 1996 yılında, yani madenin faaliyete geçmesiyle başladığını dile getiriyor.
33 ton zehir Newmont sözcüsü Doug Hock, madenin 5 yıl içinde havaya 17, suya ise 16 ton civa boşalttığını kabul etti. Hock, Endonezya hükümetinin bu olaydan haberdar olduğunu da açıkladı. Şirket yönetimi, bu faaliyetin "standartlara uygun" olduğunu açıklayarak, "çalışanların veya çevre halkının sağlığına yahut doğaya zarar verildiğini gösteren bir veri yoktur" iddiasında bulundu. Nevada Üniversitesi'nden çevrebilimci Profesör Glenn Miller ise, "Atmosfere olağanüstü miktarda civa boşaltılmış" diye konuştu. Civanın insan sinir sistemini tahrip edebileceği, anlama güçlüğüne yol açabileceği, özellikle de çocuklar ve ana karnındaki bebekler için çok tehlikeli olduğu belirtiliyor.
İtiraf ettiler Newmont'un çevre katliamı, önceki gün New York Times gazetesi tarafından kanıtlandı. Gazete, 2001 tarihine ait bir şirket içi yazışmaya yer verdi. Bu metinde, şirket yöneticileri, Sulawesi adası'ndaki Buyat Körfezi'nde bulunan madenin çevreye tonlarca zehirli civa boşalttığını belirtiyorlardı. Notta, madenin ABD çevre standartlarına uygun davranmadığı kabul edilmekteydi. Şirket içi bu yazışmanın altında, 2001'de Newmont'un Başkan Yardımcısı olan Lawrence T. Kurlander'in imzası bulunuyordu. Kurlander, aynı mesajında, Peru ve Özbekistan'da da 'benzer bir durum olabileceğinden' söz etmekteydi. Peru'nun Yanacocha bölgesindeki altın madenini genişletme çabaları, geçtiğimiz kasım ayında, bölge halkının protestoları nedeniyle donduruldu. Kurlander ise, 2002 yılında Newmont'tan ayrıldı. Newmont merkezinin bulunduğu ABD'nin Denver kentinde ise, ilginç bir haber yayınlandı. Denver Post gazetesindeki haberde, "Endonezya, Nevada, Peru ve Türkiye'deki Newmont madenlerinde ciddi çevre sorunları yaşandığından" bahsediliyordu. Endonezya yargısının 5 Newmont yöneticisi hakkında dava açması bekleniyor. Biri Amerikalı, biri Avustralyalı ve üçü Endonezyalı olan yöneticiler suçlu bulunursa, 15 yıl hapis cezası alabilecek. Nitekim, Endonezya Çevre Bakanı Rachmat Witolear, Newmont'un yasalara aykırı hareket ettiğini ilan etti. Ancak söz konusu dava boyunca ABD yönetiminin Endonezya'ya baskı yapmasından endişe ediliyor.
33 ton zehir Newmont sözcüsü Doug Hock, madenin 5 yıl içinde havaya 17, suya ise 16 ton civa boşalttığını kabul etti. Hock, Endonezya hükümetinin bu olaydan haberdar olduğunu da açıkladı. Şirket yönetimi, bu faaliyetin "standartlara uygun" olduğunu açıklayarak, "çalışanların veya çevre halkının sağlığına yahut doğaya zarar verildiğini gösteren bir veri yoktur" iddiasında bulundu. Nevada Üniversitesi'nden çevrebilimci Profesör Glenn Miller ise, "Atmosfere olağanüstü miktarda civa boşaltılmış" diye konuştu. Civanın insan sinir sistemini tahrip edebileceği, anlama güçlüğüne yol açabileceği, özellikle de çocuklar ve ana karnındaki bebekler için çok tehlikeli olduğu belirtiliyor.
İtiraf ettiler Newmont'un çevre katliamı, önceki gün New York Times gazetesi tarafından kanıtlandı. Gazete, 2001 tarihine ait bir şirket içi yazışmaya yer verdi. Bu metinde, şirket yöneticileri, Sulawesi adası'ndaki Buyat Körfezi'nde bulunan madenin çevreye tonlarca zehirli civa boşalttığını belirtiyorlardı. Notta, madenin ABD çevre standartlarına uygun davranmadığı kabul edilmekteydi. Şirket içi bu yazışmanın altında, 2001'de Newmont'un Başkan Yardımcısı olan Lawrence T. Kurlander'in imzası bulunuyordu. Kurlander, aynı mesajında, Peru ve Özbekistan'da da 'benzer bir durum olabileceğinden' söz etmekteydi. Peru'nun Yanacocha bölgesindeki altın madenini genişletme çabaları, geçtiğimiz kasım ayında, bölge halkının protestoları nedeniyle donduruldu. Kurlander ise, 2002 yılında Newmont'tan ayrıldı. Newmont merkezinin bulunduğu ABD'nin Denver kentinde ise, ilginç bir haber yayınlandı. Denver Post gazetesindeki haberde, "Endonezya, Nevada, Peru ve Türkiye'deki Newmont madenlerinde ciddi çevre sorunları yaşandığından" bahsediliyordu. Endonezya yargısının 5 Newmont yöneticisi hakkında dava açması bekleniyor. Biri Amerikalı, biri Avustralyalı ve üçü Endonezyalı olan yöneticiler suçlu bulunursa, 15 yıl hapis cezası alabilecek. Nitekim, Endonezya Çevre Bakanı Rachmat Witolear, Newmont'un yasalara aykırı hareket ettiğini ilan etti. Ancak söz konusu dava boyunca ABD yönetiminin Endonezya'ya baskı yapmasından endişe ediliyor.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
