22 Aralık 2004 22:00
Açığı halk kapatacak
Zenginlere yapılan indirimin karşılığı yine halktan alınacak. İktisatçı Sönmez, değişikliklerin vergi adaletsizliğini artırdığını söyledi.
Zenginlere yapılan vergi indirimiyle yaşanması beklenilen açık halktan kapatılacak. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın vergi değişikliklerini açıklarken belirttiği gibi hükümet sürümden kazanacak. Halkın üzerindeki dolaylı vergilerde artış yapılacağını Maliye Bakanı Kemal Unakıtan da vergi indirimi nedeniyle gelirlerde azalma değil artış yaşanacağını söyleyerek ifade etti. İktisatçı Mustafa Sönmez, açıklanan indirimleri değerlendirmek için öncelikle bütçedeki vergi hedeflerine bakmak gerektiğini söyledi. Sönmez, 2005 bütçesinde vergi gelirlerinin artırıldığını özellikle de dolaylı vergide oranın yüzde 72'e çıkarıldığını hatırlattı. Sönmez, "Dolayısıyla bu vergideki adaletsizliğin daha da pekişmesi anlamına geliyor. Ama kimse bundan bahsetmiyor. Dolaylı verginin payı yüzde 72'e çıkarılıyor. Yani artış hedefleniyor. Doğrudan vergilerde yapacakları indirimler çok kozmetik. Bunlarda bir şey olmaz. Kurumlar vergisini yüzde 30'a indirmekle bir şey değişmez. Çünkü kurumlar vergisinin bütçe vergi gelirleri içindeki payı yüzde 10" dedi.
Yine artış olacak Sönmez'e göre böyle bir indirime giderek şirketlerden daha fazla vergi alınacağı savunulamaz. Zaten vergi kaçağının çok olduğu ve toplam vergide yüzde 10 payı olan bir kalemdeki indirim gelir değişikliği getirmez. Gelir vergisinde üst kesimlere indirim varken, orta ve alt kesimlere indirim yok. Sönmez'e göre bu değişiklikleri doğru yorumlamak için IMF'ye ve Avrupa Birliği'ne verilen ekonomik programlardaki sözlere bakmak gerekli. Maliye politikasının genel makro politikalardan bağımsız olması düşünülemez. IMF ve AB'ye 2005 yılında daha düşük büyüme hızı ve borçların sürdürülebilirliği açısından mali disiplin uygulanacak ve faiz dışı fazlaya devam edilecek bir program önerildi. Sönmez şöyle devam etti: "Buradan bakarak vergi hadisesi izlenirse vergi yükünü düşürme toplumun ve bunu kendi içinde adilleştirme şeklinde resim yok. Tersine vergi gelirlerini artırma yönünde bir çaba var. O artırma dolaylı vergileri yüzde 72'ye çıkarma adaletsiziliği tüketim vergisi şeklinde gerçekleşecek". Bazı ürünlerde KDV'nin indirilmesinin de önemli olmadığına dikkat çeken Sönmez, önemli olanın toplamda ne kadar vergi alınacağı olduğunu vurguladı. Sönmez, vergide adaletli bir düzenleme isteniyorsa yapılması gerekenin dolaylı verginin payının azaltılması ve doğrudan verginin de gelire göre alınması olduğunu söyleyerek, bunun yanısıra üst gelir grupları ve serbest meslek sahiplerinin kaçaklarının sona erdirilmesi gerektiğini ekledi.
TAVANDAN TABANA YAYIYORUZ Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni değişikliklerde bir açık beklemediklerini aksine artış yaşanacağını söyledi. Bakan Unakıtan, vergiyi tavandan yavaş yavaş aşağıya doğru indirdiklerini açıklayarak, yaptıklarının "alt gruplardaki vergiyi azaltmak yerine tavandan vergi indirimini" kapsadığını belirtti. Unakıtan, "Hükümetimiz, daha az vergi fakat tabana yayılmış bir vergi hedefliyor. Bunu yaparken de vergi gelirlerimizde azalma olmayacak, hatta biraz daha artacak bile. Çünkü, daha fazla kesim vergi ödeyecek" dedi.
EMLAK VERGİSİNDE ARTIŞ Emlak vergisine tabi değerler, yeniden değerleme oranının yarısı kadar zamlanacak. Emlak Vergisi'ne tabi metrekare birim değerleri, yeni yılda yüzde 5.6 oranında artacak. Zam kararı Maliye Bakanlığı'nın Resmi Gazete'de yayımlanan Emlak Vergisi Genel Tebliği'nde açıklandı . Tebliğ'e göre, 2005 yılı bina, arsa ve arazi vergi değerleri, bu yılki değerlerin yüzde 5.6 artırılması suretiyle bulunacak. 2005 yılında vergilerin artışında kullanılan 2004 yılı yeniden değerleme oranı ise yüzde 11.2 olarak belirlenmişti. Bu yıl yeniden değerleme oranı yüzde 28.5, 2003'te ise yüzde 59 olmuştu. Yeniden değerleme oranı, DİE tarafından açıklanan ekim ayı toptan eşya fiyatları endeksinin (TEFE) 12 aylık ortalamalarına göre belirleniyor. Yeniden değerleme oranı çeşitli vergiler, harçlar ve cezalar ile geçici vergi dönemleri itibariyle yapılacak değerlemelerde esas alınıyor. Bakanlar Kurulu yeniden değerleme oranını yüzde 50'sinden çok, yüzde 50'sinden az olmamak kaydıyla yeniden belirleyebiliyor.
Yine artış olacak Sönmez'e göre böyle bir indirime giderek şirketlerden daha fazla vergi alınacağı savunulamaz. Zaten vergi kaçağının çok olduğu ve toplam vergide yüzde 10 payı olan bir kalemdeki indirim gelir değişikliği getirmez. Gelir vergisinde üst kesimlere indirim varken, orta ve alt kesimlere indirim yok. Sönmez'e göre bu değişiklikleri doğru yorumlamak için IMF'ye ve Avrupa Birliği'ne verilen ekonomik programlardaki sözlere bakmak gerekli. Maliye politikasının genel makro politikalardan bağımsız olması düşünülemez. IMF ve AB'ye 2005 yılında daha düşük büyüme hızı ve borçların sürdürülebilirliği açısından mali disiplin uygulanacak ve faiz dışı fazlaya devam edilecek bir program önerildi. Sönmez şöyle devam etti: "Buradan bakarak vergi hadisesi izlenirse vergi yükünü düşürme toplumun ve bunu kendi içinde adilleştirme şeklinde resim yok. Tersine vergi gelirlerini artırma yönünde bir çaba var. O artırma dolaylı vergileri yüzde 72'ye çıkarma adaletsiziliği tüketim vergisi şeklinde gerçekleşecek". Bazı ürünlerde KDV'nin indirilmesinin de önemli olmadığına dikkat çeken Sönmez, önemli olanın toplamda ne kadar vergi alınacağı olduğunu vurguladı. Sönmez, vergide adaletli bir düzenleme isteniyorsa yapılması gerekenin dolaylı verginin payının azaltılması ve doğrudan verginin de gelire göre alınması olduğunu söyleyerek, bunun yanısıra üst gelir grupları ve serbest meslek sahiplerinin kaçaklarının sona erdirilmesi gerektiğini ekledi.
TAVANDAN TABANA YAYIYORUZ Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni değişikliklerde bir açık beklemediklerini aksine artış yaşanacağını söyledi. Bakan Unakıtan, vergiyi tavandan yavaş yavaş aşağıya doğru indirdiklerini açıklayarak, yaptıklarının "alt gruplardaki vergiyi azaltmak yerine tavandan vergi indirimini" kapsadığını belirtti. Unakıtan, "Hükümetimiz, daha az vergi fakat tabana yayılmış bir vergi hedefliyor. Bunu yaparken de vergi gelirlerimizde azalma olmayacak, hatta biraz daha artacak bile. Çünkü, daha fazla kesim vergi ödeyecek" dedi.
EMLAK VERGİSİNDE ARTIŞ Emlak vergisine tabi değerler, yeniden değerleme oranının yarısı kadar zamlanacak. Emlak Vergisi'ne tabi metrekare birim değerleri, yeni yılda yüzde 5.6 oranında artacak. Zam kararı Maliye Bakanlığı'nın Resmi Gazete'de yayımlanan Emlak Vergisi Genel Tebliği'nde açıklandı . Tebliğ'e göre, 2005 yılı bina, arsa ve arazi vergi değerleri, bu yılki değerlerin yüzde 5.6 artırılması suretiyle bulunacak. 2005 yılında vergilerin artışında kullanılan 2004 yılı yeniden değerleme oranı ise yüzde 11.2 olarak belirlenmişti. Bu yıl yeniden değerleme oranı yüzde 28.5, 2003'te ise yüzde 59 olmuştu. Yeniden değerleme oranı, DİE tarafından açıklanan ekim ayı toptan eşya fiyatları endeksinin (TEFE) 12 aylık ortalamalarına göre belirleniyor. Yeniden değerleme oranı çeşitli vergiler, harçlar ve cezalar ile geçici vergi dönemleri itibariyle yapılacak değerlemelerde esas alınıyor. Bakanlar Kurulu yeniden değerleme oranını yüzde 50'sinden çok, yüzde 50'sinden az olmamak kaydıyla yeniden belirleyebiliyor.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
