Tarih kesin üyelik belirsiz

Belçika'nın başkenti Brüksel'de dün başlayan Avrupa Birliği (AB) Zirvesi'nde en önemli konu Türkiye'ye tarihin verilip verilmeyeceği oldu. Önceki gün Avrupa Parlamentosu'nun aldığı olumlu karardan sonra, bugün eğer bir aksilik çıkmazsa, Türkiye ile tam üyelik görüşmelerine 2005'in ikinci yarısında "ucu açık" olmak şartı ile başlayacak. Ayrıca Türkiye'nin Ankara Anlaşması çerçevesinde Kıbrıs Rum Kesimi'ni resmini dolaylı olarak tanıması da bekleniyor. AB'nin bu sabah yapacağı oturumda alacağı karardan sonra, Erdoğan bir basın toplantısıyla kararı değerlendirecek. Kararın öğlen saatlerine kadar açıklanması bekleniyor. AB Zirvesi'nde, özellikle Türkiye'ye tarih verilmesine karşı çıkan Avusturya, Lüksemburg ve Kıbrıs Rum Kesimi'nin nasıl tutum alacağı merakla bekleniyor. Türkiye'ye "imtiyazlı ortaklık"ın verilmesini savunan Hıristiyan muhafazakâr partilerin görüşlerinin Avusturya Başbakanı Wolfgang Schüssel tarafından dile getirilmesi bekleniyor. Fransa, Danimarka, Lüksemburg ve Slovakya'nın da Schüssel'i destekleyeceği ifade ediliyor. Zirve öncesinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Schüssel, "Türkiye'ye kapıyı açık bırakmak zorundayız. Önerdiğimiz özel önlemlerde, Türkiye'yi hemen oturma odasına almak yerine yan odaya alalım diyoruz. Gerhard Schröder ve Tony Blair'in dışında, Avrupalı liderlerin çoğu bunu istiyor" dedi. Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rassmusen, dün Brüksel ziyareti öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye'ye tarih verilmesinden yana olduğunu, ancak koşulların açık bir şekilde belirtilmesi gerektiğini söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı Jaques Chirac'ın, Türkiye ile tam üyelik görüşmelerinin önümüzdeki yıl sonbaharda Fransa'da yapılacak Avrupa Anayasası referandumuna bırakmak istemekte ısrarcı olduğu, Almanya ve İngiltere'nin de buna sıcak baktığı ileri sürülüyor.

Barroso'dan sıcak mesajlar Öte yandan önceki gün Avrupa Parlamentosu'nda yapılan oylama sırasında Türkiye ile görüşmelerin başlamasına yeşil ışık yakan AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, dün Brüksel'de düzenlediği toplantıda aynı yöndeki temennilerini tekrarladı. Barroso yaptığı açıklamada, "Yarıyol ya da orta yol gibi bir fikirle yola çıkmıyoruz. Hedef tam üyelik olmalı. Türkiye ile üyelik görüşmelerinin başlama vakti gelmiştir" dedi. Barosso, ancak, Kıbrıs'ın tanınması gibi AB'nin bazı taleplerini de Türkiye'nin anlaması gerektiğini özellikle vurguladı. AB'nin de bazı hassasiyetleri olduğunu dile getiren Barroso, bu konularda Türkiye'den anlayış beklediklerini bildirdi. Barroso, Türkiye'nin Kıbrıs'ı katılım sürecinde tanıması gerektiğini söyledi.

Bundestag kabul etti Almanya Federal Parlamentosu'da (Bundestag) dün Türkiye'ye tarih verilip verilmemesi konusunda yoğun tartışmalar yaşandı. Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) Partisi Genel Başkanı Angela Merkel, Türkiye'nin üyeliğini AB için politik afet olacağını söyledi. Türkiye'de işkencenin sürdüğünü, din özgürlüğünün olmadığını ileri süren Merkel, "imtiyazlı ortak" modelinin tek alternatif olduğunu tekrarladı. Hükümet adına konuşan Dışişleri Bakanı Joschka Fischer ise, muhalefetin iddialarını gerçeği ifade etmediğini, bunun için de özürlü olduğunu söyledi. Daha sonra yapılan oylamada hükümet partilerini oylarıyla Türkiye'ye tarih verilmesi kararı alındı.

---

TARTIŞMA KONULARI

Müzakere tarihi Almanya ve İngiltere müzakerelerin Ekim 2005'te başlamasından yana. Fransa ise Türkiye'nin müzakere tartışmalarının AB Anayasası referandumuyla karıştırılması konusunda çekinceli.

Müzakere hedefi Kamuoyunun çekincelerini tatmin etmek için Fransa, müzakerelerin uçu açık bir süreç olduğunun belirtilmesini istiyor. Fransa Başkanı Jacques Chirac, Fransız halkına Türkiye'nın üyeliği hakkında kendilerine danışılacağı sözünü verdi. Fransa'da Türkiye'ye karşı çıkanların oranı halen daha yüzde 67.

Kıbrıs Kıbrıs Rum Kesimi Dışişleri Bakanı Yakovu, İlkbahar 2005 zirvesi öncesi Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesini istediğini ve Ankara'dan bir jest beklediğini söyledi. Rum Kesimi aynı zamanda Türkiye ile Gümrük Birliği antlaşmasına dahil edilmesi gerektiğini belirtti.

Ermeni soykırımı Fransa, Türkiye'den müzakere süreci içerisinde Ermeni soykırımı iddialarını tanımasını isteyeceğini ifade etti. Fransa bu şartını müzakere sürecinde dile getirecek.