12 Aralık 2004 22:00

BOP'a Türkiye'den bir destek daha

ABD yönetiminin, "Büyük Ortadoğu Projesi"ni (BOP) ilerletmek için Fas'ta düzenlediği 'Gelecek Forumu' isimli toplantıya Irak işgali ve Filistin-İsrail sorunu damgasını vurdu.

Paylaş

ABD, Ortadoğu ve bazı Avrupa ülkeleri ile Büyük Ortadoğu Projesi'ni (BOP) konu alan bir toplantı düzenledi. Fas'ın başkenti Rabat'ta yapılan toplantı boyunca hem davetli ülkelerden hem de Fas halkından ABD'ye ve "Geniş Ortadoğu ve Kuzey Afrika Projesi" olarak da bilinen BOP'a tepkiler yükseldi. Ancak Türkiye'yi temsilen toplantıya katılan Devlet Bakanı Beşir Atalay, projeden duydukları memnuniyeti, projeyi geliştirmeyi hedefleyen öneriler sunarak dile getirdi. Arap ülkeleri, ABD'nin İsrail'e verdiği destek sürdüğü sürece bölgede barış ve istikrar kurulamayacağını ve bölgede Amerika'ya duyulan nefretin artığını açıkladılar. Arap liderlerinin sert tepkilerinin ardından toplantının seyrinin de değiştiği duyuruldu. Bush hükümetinin isteğinin aksine toplantıda daha sonra 'ekonomik meseleler' konuşuldu. ABD liderliğindeki toplantıya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'dan 20 civarında ülkenin dışişleri ve maliye bakanlarının yanı sıra G-8 ülkelerinden (ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Japonya, Kanada ve Rusya) ve uluslararası kuruluşlardan da katılım oldu.

Atalay'dan destek Atalay, BOP girişimi çerçevesindeki inisiyatiflerden biri olan Demokrasi Yardım Diyalogu (DYD) konusunda Türkiye'nin görüşlerini açıkladı. DYD'nin eşbaşkanlığı Türkiye, İtalya ve Yemen tarafından üstlenilmiş durumda. Konuşması boyunca BOP'u reform süreci olarak tarif eden Atalay, "Türkiye, 2005'te ülkemizde DYD'nin öncelikli olarak belirlediği konulardan birinde bir konferans düzenlemeyi öngörmektedir" dedi. "Arap-İsrail sorununun çözümü ve Irak'taki durumun normalleşmesi için sarf edilecek daha yoğun ve samimi çalışmaların bölgedeki reform gayretlerini çok olumlu şekilde etkileyeceğini" söyleyen Atalay, "demokratik reformlar konusundaki deneyimlerin paylaşılması için hükümet temsilcileriyle sivil toplum kuruluşlarını bir araya gelmeyi amaçladıklarını" da kaydetti.

Protesto edildi Toplantının sürdüğü saatlerde Fas Dışişleri Bakanlğı önünde toplanan kalabalık bir grup protesto gösterisi düzenledi. İnsan hakları savunucularının katıldığı eylem polis tarafından dağıtıldı. Fas'ın en büyük insan hakları örgütünün temsilcisi Abd el Hamit Amin, Amerika'nın bölgeye demokrasi getirmek gibi bir amacının olmadığını söyleyerek "Ebu Garib'e, Felluce'ye ve Guantanoma'ya bakarsanız bunun nedenini anlarsınız" dedi.

İsrail bölge için tehlike Toplantıda söz alan Arap liderler Türkiye'nin tutumunun aksine Irak işgalini hatırlatarak, Filistin sorununun çözümü üzerinde yoğunlaşılması gerektiğini belirttiler. Mısır Dışişleri Bakanı bölgedeki istikrarsızlığın İsrail'den kaynaklandığını söylerken Libya temsilcisi ise, Irak'ta yaşanan kanlı işgale dikkat çekerek BOP'a karşı çıktı. ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell ise ABD'nin İsrail-Filistin sorununu çözmek için çalıştığını ancak reformların bu sorunun çözümünü bekleyemeyeceğini öne sürdü. Öte yandan İran, Rabat'taki ABD himayesinde düzenlenen toplantıya katılmadı. Fas hükümet sözcüsü Nebil Bin Abdullah, İran'ın toplantıdan son anda çekildiğini belirtti. Adının açıklanmasını istemeyen bir Faslı yetkili de İran'ın toplantıdan çekilme kararının "ABD ile süregelen ilişkilerine ve ABD'nin İran için oluşturduğu tehdidin düzeyine dayandığını" öne sürdü.

ÖNCEKİ HABER

Baradey ABD'nin hedefinde

SONRAKİ HABER

Amerika'nın casus uydu planına tepki