10 Aralık 2004 22:00

Büyüme de hız kesti

AKP Hükümeti ve IMF'nin övündüğü büyüme üçüncü çeyrekte geriledi. DİE verilerine göre, GSMH yüzde 4.7, GSYİH yüzde 4.5 artış gösterdi.

Paylaş

Yılın ilk yarısında yaşanan hızlı büyüme AKP Hükümeti tarafından ekonominin iyi gittiğinin göstergesi olarak değerlendiriliyordu. Ancak önceki günkü işsizlik oranındaki artışının ardındın dün de DİE verileri büyümenin hız kestiğini ortaya koydu. Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre, Gayri Safi Milli Hasıla yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.7 artarken, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla yüzde 4.5 artış gösterdi. Dokuz aylık dönemde ise, GSMH yüzde 9.7 artarken, GSYİH yüzde 8.7 artış gösterdi. Sektörel bazda bakıldığında ise üçüncü dönemde inşaat yüzde 1 daralırken, sanayi yüzde 6.6 arttı. Büyüme hızı tahminlerin de altında çıktı. Yapılan anketlere göre, GSMH'nin yüzde 8, GSYİH'nin yüzde 7.6 artması bekleniyordu. Uzmanlar açıklanan verilerin hükümetin yıl sonu hedefi olan yüzde 10'luk büyüme oranını riske soktuğunu belirtirken, bu rakamın yakalanamayabileceğini kaydettiler. Temmuz-eylül döneminde 'sabit fiyatlarla' serbest meslek ve hizmetler yüzde 3.8, mali kuruluşlar ile konut sahipliği yüzde 1.3, devlet hizmetleri de yüzde 1.1 büyüdü. Aynı dönemde tarım yüzde 1.6, inşaat sektörü yüzde 1 ve kâr amacı olmayan kuruluşlar da yüzde 0.7 oranında küçüldü.

Tarımda daralma Yılın 9 aylık döneminde ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla tek daralan sektör, yüzde 1.2 ile tarım oldu. Buna karşılık aynı dönemde ticaret yüzde 13.3, sanayi de yüzde 10.5 büyüdü. İnşaat yüzde 0.4, mali kuruluşlar yüzde 1, devlet hizmetleri yüzde 1.2, kâr amacı olmayan kuruluşlar da yüzde 0.3 oranında büyüdü. Harcama gruplarına göre gelişme hızlarına bakıldığında, sabit fiyatlarla özel nihai tüketim harcamalarında, bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 6.7, yılın 9 ayında ise yüzde 10.8 artış kaydedildi. Bu yılın ikinci çeyreğinde özel tüketim harcamalarının yüzde 16.4 oranında artığı gözönüne alındığında, üçüncü çeyrekte özel nihai tüketim harcamalarının hız kestiği görülüyor. Devletin nihai tüketim harcamaları ise yılın üçüncü çeyreğinde de bir önceki 3 aylık dönemde olduğu gibi yine daraldı. Nitekim üçüncü üç ayda devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7.1 azaldı.

TALEP YAVAŞLIYOR TÜKETİM AZALIYOR Tüketim göstergelerinde mayıs ayında başlayan düşüş kasımda da sürdü. CNBC-e Bireysel Tüketim Endeksi yaklaşık 4 puanlık düşüşle 185.98 değerini alırken, Perakende Satış Endeksi yaklaşık 13 puanlık düşüşle 210.90 değerini aldı. Sektörel bazda bakıldığında gıda, giyim, sağlık, otomobil ve beyaz eşya sektörlerinde düşüşler yaşandı. Gıda ve giyim sektörlerindeki düşüşte özellikle ramazan ve Bayramı'nın bitmesi diğer sektörlere göre daha etkili olurken otomobil satışlarındaki düşüş ise vergi artışlarına rağmen sınırlı kaldı. Öncü bir gösterge olan konut satışları ise bir önceki aya göre benzer bir seviyeyi korudu. Bayramın etkisiyle eğlence, kültür, otel lokanta, ve turizm sektörlerinde artışlar görülürken, televizyon satışlarında da ivme yukarı döndü. Büyümenin öncü göstergesi niteliğindeki sanayi üretimi de ekimde beklentilerin altında kalmıştı.

ÖNCEKİ HABER

Uzak Asya'da gerilim tırmanıyor

SONRAKİ HABER

Cheney'in şirketi 10 milyar doları aştı