20 Kasım 2004 22:00

Arabistan'da 'reform' sesleri kesildi

Suudi Arabistan'da bir süre önce yükselen 'reform' sesleri kesildi. Petrol fiyatlarının artmasıyla ekonomik krizi aşan hanedan, ABD desteğiyle baskısını giderek artırıyor.

Paylaş

Suudi Arabistan'da '90'lı yıllarda başlayan 'reform çalışmaları', 11 Eylül saldırılarının ardından gündemden hiç düşmedi. El Kaide lideri Usame Bin Ladin, ülkedeki Vahhabi kesimlerle ilişkilerini geliştirdi ve özellikle gençler arasında destek buldu. Bunun üzerine ABD ve liberal Suudiler, monarşi üzerinde "reformların gerçekleştirilmesi" ve Vahhabi liderlerle işbirliğinin sınırlandırılması yönünde baskı yapmaya başladılar. Bu sürecin sonunda göstermelik birtakım adımlar atıldı. Reformcuların sesleri, 2003 Mayıs'ında yapılan eylemlerin ardından yükseldi. Fakat bu sesler bastırıldı. Suud Hanedanı, son artan petrol fiyatlarının getirdiği avantajlar ve "İslamcı militanlara karşı kazandığı zaferlerle" elini güçlendirdi. Göstermelik yapılan reform girişimleri durduruldu. Reform isteyenlerin önünü kesmek için son dönemlerde yeni yasalar da çıkarıldı. Bu yasalarla akademisyenler ve gazetecilerin yönetime muhalefet eden dilekçelere imza atmaları ve iktidarı eleştirmeleri yasaklandı. Yasanın çıkmasından bir süre sonra da üç muhalefet lideri tutuklandı. Bu kişilerin mahkemeleri halka açık yapılmaya başlandı fakat halka kapalı devam etti.

Yeni tartışmalar El Kaide eylemleri; Vahabilik ve İslamcı militanlar üzerine yeni tartışmalar başlattı. Dini doktrin tartışmaları, reformcuları kraliyet karşısında biraz daha güçlendirdi. Yönetim birçok yönden baskı altına alındı. Prens Abdullah, geçen sene ekonomik reformlar, siyasi özgürlükler ve kadınların toplumsal yaşamda daha fazla yer almalarının sağlanacağı sözleri verdi. Temmuz 2003'ten sonra Abdullah, ülkenin önde gelen liberalleri ile politik reformlara ilişkin diyalog kurmaya başladı. Fakat somut bir sonuç çıkmadı. Suudi hükümeti reformlara "sıcak" bakıyordu, ama 'dine uygun olduğu sürece' diyerek de çerçevesini çiziyordu. Ekonomik yükseliş ve El Kaide üyelerine yönelik saldırıların ardından krallık reform tartışmalarını bitirdi. Petrol fiyatlarının yükselmesi hükümete 3.5 milyar dolar ek gelir kazandırdı. En çok arananlar listesinde yer alan 26 El Kaide üyesi yakalandı. Ancak reformcular, ekonominin iyi görünmesine rağmen sağlam olmadığını ve El Kaide'nin halen güçlü olduğunu belirtiyorlar. Batı ülkelerinde eğitim görmüş bazı Araplar, reform mücadelesinde ABD'yi en önemli müttefik görüyor. Bazı reformcular ise ABD'nin ülkeye karışmasına karşı çıkıyor.

ÖNCEKİ HABER

Şili halkı Bush'u istemiyor!

SONRAKİ HABER

Filistin'e İngiliz çıkarması