11 Kasım 2004 22:00
Türkiye mızrak ucu olacak
İstanbul'da düzenlenen GOP sempozyumuna katılan Doç. Dr. Yaşar Hacisalihoğlu, Türkiye'nin bu projede bir "mızrak ucu" olarak kullanılacağını söyledi. Hacısalihoğlu, bu süreçte bir çok müdahale gendeme gelecek" dedi.
İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nın düzenlediği ve üç gün süren "Genişletilmiş Ortadoğu ve Kuzey Afrika Projesi" sempozyumuna katılan Doç. Dr. Yaşar Hacısalihoğlu, Türkiye'nin Genişletilmiş Ortadoğu Projesi (GOP) içinde bir mızrak ucu rolü göreceğini vurguladı. Hacısalihoğlu, bu projenin hayata geçirilmesinde çeşitli politikaların kullanılacağını, bazen Gürcistan'da olduğu gibi "kadife devrimlerin" de devreye girebileceğini belirtti. Doç. Dr. Hacısalihoğlu, sempozyum sonrasında GOP ve Türkiye'ye etkileri üzerine sorularımızı yanıtladı. Evrensel: Büyük Ortadoğu Projesi'nde Amerika'nın Türkiye'den beklentileri nelerdir? Hacısalihoğlu: Türkiye için bu projede iki tartışma odağı vardır. Birincisi, model ülke olarak ikincisi ise jeopolitik anlamda. Model yönünden öne çıkan ise ılımlı İslam tartışmaları. Jeopolitik anlamda ise işin askeri bölümü öne çıkıyor. Büyük Ortadoğu Projesi; Ortadoğu'yu, Kafkasları, Kuzey Afrika'yı, Doğu Akdeniz'i kapsıyor. Bu alana yönelik girişim için lojistik destek, hareket kabiliyeti çok önemli. Bunun için güçlü üsler oluşturulmalı. Bir başka deyişle Türkiye, 'mızrak ucu' ülke olma durumuna girebilir. Ama mızrak iki uçludur ve bu mızrağın bir ucu da Türkiye'ye batacaktır. Tabii süreç her zaman aynı şekilde işlemiyor. Bazen Gürcistan'da olduğu gibi kadife devrimler de devreye girebiliyor. Model ülke kavramını biraz daha açabilir miyiz? Model ülke denildiğinde anlatılmak istenen ulusal egemenliği sağlamış olma anlamında bir modellik değil. Burada ılımlı İslam tartışmaları üzerinden tanımlanan bir modellik var. Ilımlı İslam ise gerçek yaşamda karşılığı bulunmayan yapay bir kavramdır. Amerika'da CIA laboratuvarlarında oluşturulmuştur. Bu, İslam ülkelerini ABD'ye bağlama girişimidir. Türk Hükümeti de bu projeye taraftar olduğunu açıkladı... Bu proje üzerinde belirsizlikler var. Öncelikle Türkiye ılımlı İslam tartışmaları ile anıldı. Ama siyasi irade, ılımlı İslam'da model ülke olmayı reddetti. Ancak bu reddedişin altında halktan ve bölge ülkelerinden gelen ciddi tepkiler vardır. Zaten bu konu ortaya çıktığında da istenilenin ne olduğu tam olarak anlaşılmadı. Ayrıca bu konular halk ile de paylaşılmadı. Aslında bu projenin üzerinde bir bütün olarak bir belirsizlik var. Türkiye'nin de ilerde ne yapacağı belli değil. Türkiye'ye birtakım kimlikler yükleniyor. Ama bunlar kabul edilecek mi...? Yalnız bu projenin içinde yer alınması durumunda bölgeden kopuş gerçekleşeceği açık. Projenin kapsadığı alan oldukça geniş ve Kafkas ülkelerini de içeriyor. Bu bakımdan Rusya'nın projeye tepkisi ne olur? Rusya'nın politikalarında da Çin politikasına benzer özellikler var. Çin'de olduğu gibi sabra dayalı izleme politikası uyguluyor Rusya. Bu anlamda şu anda beklemede olduğunu söyleyebiliriz. Rusya bir taraftan süreci zamana yayarak neler olacağını izlerken bir taraftan da Çin ve Hindistan ile ilişkilerini de güçlendiriyor. Çünkü Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bir küçülme yaşadı ve tekrar böyle bir küçülmeye tahammülü yok.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
