06 Kasım 2004 22:00

Hazine tahsil edemiyor
   fatura halka kesiliyor

Hazine, TMSF, belediyeler ve bankalardan, büyüklüğü 2005 yılı bütçesinin üçte birini geçen alacaklarını tahsil edemiyor. Tahsilat yapamadığı için bütçede çıkan açıkları ise vatandaşın üzerinden, vergi ve zamlarla karşılama yolunu seçiyor.

Paylaş
AKP Hükümeti de öncekiler gibi bütçe açıklarını vatandaştan, vergi ve zamlarla kapatma yolunu seçerken, Hazine'nin çoğunluğu TMSF ve belediyelerden olan 57.4 katrilyon liralık alacaklarını tahsil edemediği ortaya çıktı. Hazine'nin tahsil edemediği alacaklarının yüzde 44'ünün vadesi geçerken, yüzde 56'sının da vadesi geçmek üzere. Hazine'nin, 2004 yılı Haziran alacak stoku 57.4 katrilyon liraya ulaştı. Bu, 153 katrilyon 467 trilyon lira olarak Meclis'e sevkedilen 2005 bütçesinin üçte birinden fazla bir büyüklüğü gösterirken, Hazine'ye borçlu kurumların başında 36.7 katrilyon lira ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) geliyor. Bunu, 13.5 katrilyon lira ile belediyeler, 5.5 katrilyon lira ile KİT'ler izliyor. Hazine'nin alacaklarının, 8.5 katrilyon lirası, geri ödeme garantisinden kaynaklanan alacakları, 3.3 katrilyon lirası ise İzmit Su örneğinde olduğu gibi Yap-İşlet-Devret modelinden kaynaklanan alacakları gösteriyor. İkrazen kaynak kullandırılmasından kaynaklanan alacak ise 9.4 katrilyon lira.

Vadesi geçtiği halde ödenmedi Hazine'nin, 57.4 katrilyon liraya ulaşan alacaklarının 25.3 katrilyon lirası (yüzde 44) vadesi geçtiği halde tahsil edilmeyen, 32.1'i de (yüzde 56) vadesi gelecek alacakları gösteriyor. Vadesi gelecek alacakların yüzde 66'sı TMSF'den, yüzde 13'ü belediyelerden, yüzde 20'si de KİT ve bankalardan olan alacakları oluştururken; vadesi geçmiş olan alacakların da yüzde 66'sının TMSF'den, yüzde 37'sinin ise belediyelerden tahsil edilemediği görülüyor. ABD ve AB ile Dünya Bankası ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kredilerin yükü Hazine'ye kalırken, Hazine ise bu alacaklarını tahsil etme yerine açıklarını vatandaşın sırtından kapatıyor. Sayıştay'ın "2003 Yılı Hazine İşlemleri Raporu"nda Hazine'nin 2003 yılında sadece Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası'nca verilen 252.3 milyon dolarlık krediye garanti verdiği belirtiliyor.

En borçlu belediyeler Hazine Müsteşarlığı, İzmit Büyükşehir Belediyesi'nin 223 milyon dolarlık, Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 87 milyon dolarlık dış borcuna garanti verirken, bu belediyeleri İzmir ve Bursa Büyükşehir Belediyeleri izlerken, Hazine'nin 2003 yılı sonu itibariyle geri ödeme garantisi verdiği borçlanmalarda, 2.1 milyar dolar ile Ankara Büyükşehir Belediyesi başta geliyor. Raporda, Hazine alacak stokunun TMSF nedeniyle hızla büyüdüğü, bunun büyük bölümünü de TMSF'ye verilen ikraz senetleri ve belediyelere verilen garantilerden doğan üslenimlerden oluştuğunun altı çiziliyor. Raporda, geri ödeme garantisi doğan alacaklar içinde en büyük payın İzmit-su projesi olduğu ifade ediliyor.

Borç al, ödeme, uzlaş... Raporda, Hazine'nin, "vadesi geçmiş alacakların, ciddi oranda artış göstermesi ve alacakların gecikme faiz ve cezalarıyla beraber, borçludan tahsilinin güçleşmesi" gerekçesiyle "uzlaşma komisyonu"nu devreye sokarken, bu şekilde uzlaşmak için başvuran 43 kuruluştan 26'sı ile uzlaşıldığı yer aldı. 13 kuruluş ile halen uzlaşma görüşmelerinin sürdüğü belirtilen raporda, 30 Haziran 2004 tarihi itibariyle Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ), Gaziantep ve İzmir Büyükşehir Belediyelerinin uzlaşma görüşmelerinin olumsuz sonuçlandığı ve ihtiyati tedbir konulduğu yer alıyor.

ÖNCEKİ HABER

Yanukoviç çekilecek mi?

SONRAKİ HABER

Ödenmemiş emek gücü
   8 milyar saati buluyor

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...