Türk Lirası'na imaj ayarı

1 Ocak 2005'ten itibaren 6 sıfırı atılmış Yeni Türk Lirası kullanılacak. Temmuz ayından beri YTL için kampanyalar düzenleyen AKP Hükümeti bugün de yeni banknotları kamuoyuna tanıtacak. Ekonomide hiçbir şeyin değiştirilmeyip sadece paranın sıfırlarının atılmasını ise Prof. Dr. Osman Altuğ bir kandırmaca ve halka yeni umut dağıtılması olarak değerlendirdi. Altuğ, 24 Ocak 1980'den beri uygulanan kayıtdışı kalkınmaya dayalı ekonomik modelin 1 Ocak 2005'ten sonra uygulanacağının yeni kanıtının sıfırları atılmış YTL olduğuna dikkat çekti. Marmara Üniversitesi Muhasebe Anabilim Dalı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Osman Altuğ ile YTL'yi ve anlamını konuştuk. Altuğ'a göre sıfırların atılmasının halk için anlamı yok. Altuğ, YTL'nin Türk Lirası'nın imaj değişikliğine uğramış hali olduğunu şöyle anlattı; "Bir hanımın saçlarını sarıya boyatıyorsunuz, burnuna estetik yapıp silikon takıyorsunuz. Güzelleşiyor ve öylece piyasaya sürüyorsunuz. Yeni YTL'de TL'nin imaj değişikliğine uğramış hali." Tanıtımlara karşı da Altuğ tepkili. Altuğ, "YTL'nin tanıtımı da komik. Ocak'tan itibaren eline parayı alabilen YTL'yi tanıyacak. Alamayan tanıyamayacak. Bu tanıştırma kandırmaca. Paranın üzerindeki sıfırlar az olsa ne yazar çok olsa ne yazar. Satın alma gücü aynı kaldıkça parayı göremeyen YTL'yi tanıyamayacak" diye konuştu. Prof. Dr. Altuğ'a göre paradan sıfır atılması 24 Ocak 1980'den bu yana uygulanan ekonomik modelin iflasının göstergesi ve en kesin kanıtı. Sıfır atma olayı Türkiye'nin sıfırı tükettiğinin göstergesi. Ayrıca 24 Ocak 1980'den bu yana uygulanan modelin YTL'ye geçiş dolayısıyla 01.01.2005 yılından itibaren daha da geniş boyutlarla uygulanacağının göstergesi.

Yeni umut YTL Altuğ, paranın değerini belirleyenin Merkez Bankası'nın para bastığı matbaa değil, o ülkenin üretim gücü olduğuna dikkat çekti. Türkiye büyüyor komedisine de işaret eden Altuğ, "Efendim büyüyormuş. Neresi büyüyor, işsizlikte büyüme var, tahsilli işsizlikte çok daha büyük büyüme var, insanlar meşru kazanç umutlarını kaybettikleri için şans oyunlarına yöneliyor, onlarda büyüme var. Bir hafta umutla yaşıyor insanlar hükümet ise onlara şimdi YTL'yi umut olarak sürüyor. Oysa iktisadi sistem sosyal bir organizasyondur ve bu organizasyonun görevi insanlara iş bulabilmektir. Rejimlerin devamıyla paradaki sıfırları atmak arasında çok yakın bağlantı vardır" dedi. Çoğu ülkenin ekonomide gerekli dengeleri sağlayamayınca koyduğu sıfırları attığını ancak bunun bir kurtuluş olmadığını dile getirerek, bir süre sonra sıfırların geri geleceğini vurguladı. Altuğ "Yeni lira gelecek herşey düzelecek" sloganının boş bir kandırmaca olduğunu belirtti.

---

BUGÜNLERE NASIL GELİNDİ? Prof. Dr. Altuğ, liranın üzerindeki sıfırların artışını şöyle anlattı: "Türkiye 24 Ocak 1980'den bu yana kayıtdışı ekonomiyle kalkınma modelini uyguluyor. Bu modelin özü vergi alma borç al, vergi alma oy al ilkesine dayanır. Konrolü bir yana bırakıp sadece serbestleşmeyi hayata geçirdi. Ne kadar yasal kontrol varsa hepsi kalktı, servet beyannamesi, gider esasına göre kontrol, Türk parasının kıymetinin korunması hakkındaki kanun hepsi kalktı. Bu model borçları arttırdı. Elimizdeki para Türkiye Cumhuriyeti'nin borç senedidir. Borçlar ödenmedikçe borçları geleceğe poliçe çekildi. Gelecek nesiller ödesin diye. Paralara koyulan her sıfır bir erteleme idi, borçların geleceğe ertelenmesi. Kamu borçları artarken bir yandan da emisyon hacmi arttı. Emisyon hacmi yani Merkez Bankası matbaasının daha çok para basması. 2002 yılı sonu itibariyle 7.5 katrilyon olan emisyon hacmi bu yılın mart sonu itibariyle 11.5 katrilyona çıktı. Para otoritesinin elinde iki seçenek vardı ya 50-100 milyonluk banknot basacaktı ya da kardeşim ben bu banknot sistemini sıfırlıyorum diyecekti. Merkez Bankası sıfırları sildik, dedi."

---

YALAN PROPAGANDA Hükümet YTL'ye geçişi enflasyonun düşmesi ekonominin iyiye gitmesiyle bağlantılandırıyor. Altuğ'a göre ise bu da yarı bir mizah konusu: Enflasyon düşüyor işsizin enflasyonu kaç yüzde 100. Öyle bir ülke ki herkesin enflasyonu kendine. Her ne hikmetse bu enflasyon 3 yıldır alt gelir grubuna uğramıyor. Dolar da da düşme varmış iyi de adamın cebinde dolar yok ki, devlet iç borçlanma sendelerinin faizi düşüyormuş adamın cebinde devlet tahvili mi var? Borsada fiyatlar yükseliyormuş, bundan iyi gösterge mi olur. Peki adamın elinde borsa senedi mi var? Alt gelir grubuyla dalga geçen bir ekonomik yapı. Çünkü sizin ekonomik yapınız üretime yönelik değil parasalcı bir ekonomik modele yönelik. Enflasyon düşüyor öbür tarafta faizler yükseliyor. Enflasyon oranının yüzde 100 olduğu geçtiğimiz yıllarda faiz oranı yüzde 150 idi. O zaman demek ki faiz enflasyonun bir buçuk katıydı. Bugün enflasyon oranı yüzde 10 devlet iç borçlanma senetlerinin faiz oranı yüzde 30 demek ki üç kat. Ama yüzde 10'la yüzde 30'u karşılaştırmak daha şık görünüyor.

---

KAYITDIŞI EKONOMİNİN YENİ SİMGESİ YTL Altuğ hükümetin YTL'nin nakit ödemeyi kolaylaştıracak propagandasına da yanıt verdi. Altuğ'a göre nakit ödeme kolaylığı sağlamak kayıtdışı ekonomiyi daha da büyütecet. Altuğ, "Al gülüm ver gülüm. Nakit kullanmak daha cazip. Yanında devlet yok, Tüketiciyi Koruma Kanunu yok, hiçbir kanun yok. Kanunsuz bir ülkenin kanunu görünümü olarak da YTL çıkmış olacak. Avantaların verilmesi de kolaylaşmış olacak. YTL, 01.01.2005'te uygulanmaya devam edecek olan kayıt dışı ekonominin simgesi olarak karşımıza çıkmakta. YTL kayıtdışı ekonomi ile kalkınma modelinin 2005 versiyonu. Sanki biz bu modelle çok mutlu olmuşuz gibi devam ettiriyorlar.

---

MELEK SIFIRLAR Merkez Bankası'nın tanıtım reklamında sıfırlar melek olup uçuyorlar. Altuğ, 10 milyonluk ve 20 milyonluk banknotta Süreyya Serdengeçti'nin imzası olduğunu hatırlattı. Şimdi ise YTL'nin üzerinde Serdengeçti'nin imzası olacak. Altuğ, "İlginç bir tesadüf. Madem sıfırları atacaktın niye koyuyorsun. Atarken de sıfırları melek olarak gösteriyorsun, sıfırlar melekse güzelliği vardı niye atıyorsun" dedi.